YAKLAŞIK MALİYET

 

2886 sayılı Devlet İhale Kanunun yerine harcama ihaleleri için yürürlüğe giren 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile “Yaklaşık Maliyet Kavramı” kamu harcamaları sisteminin temel esaslarından biri olarak ortaya çıkmıştır.4734 sayılı Kanun, birçok yeni kavram ve uygulamaları kamu alım süreçleri içerisine yerleştirmiştir. Bu kapsamda önceki uygulamalarda kullanılan “tahmini bedel veya muhammen bedel” kavramının yerine “yaklaşık maliyet” kavramı getirilmiştir.

 

Kamu ihalelerinde 2003 yılından itibaren “tahmini bedel/muhammen bedel” uygulamasından 4734 sayılı Kanunla “yaklaşık maliyet” uygulamasına geçilmiştir. Bu geçişin nedeni Kanunun gerekçesinde şöyle açıklanmaktadır: “Uluslararası uygulamalarla tutarsızlık arz eden ve kamu otoritelerince belirlenen birim fiyatlara dayanılarak hazırlanması nedeniyle piyasa fiyatlarını gerçekçi bir şekilde yansıtmadığı görülen tahmini bedel esasına dayalı ihale sisteminden vazgeçilerek, sadece idarelerce bilinecek olan yaklaşık maliyetin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu suretle kamu otoritelerince belirlenen birim fiyatlara dayalı olarak hazırlanan tahmini bedel üzerinden ihale yapılmasının sakıncalarını giderebilmek amacıyla, kamu otoritelerince belirlenen birim fiyatlara uyma zorunluluğu kaldırılmış, idarelerce yaklaşık maliyetin ayrıntılı fiyat araştırmaları yapılmak suretiyle gerçekçi olarak belirlenmesi öngörülmüştür.”

 

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve uygun koşullarda kullanılması görevlilerin hesap verme sorumluluğunu da etkileyen bir husus olan yaklaşık maliyet belirleme işlemi, yapılabilecek eksik veya hatalı işlem sonucunda ihale sürecinin yanlış yürütülmesi ve sonuçlandırılmasına bağlı olarak, idarenin maddi ve itibar kayıplarının yanı sıra, süreçteki görevlilerin idari, maddi ve cezai yaptırımlarla karşılaşmalarına sebep olabilecek, son derece önemli ve hassas bir konudur.

Bu nedenle uygulayıcı birimlerde yaklaşık maliyet sürecinin doğru, gerçekçi, özenle ve mevzuata uygun şekilde yürütülmesi büyük önem arz etmektedir.

 

4734 sayılı Kanun ve ilgili uygulama yönetmeliklerinde yaklaşık maliyet; ihale yapılmadan önce ilgili idare tarafından her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan, dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale ve ön yeterlik dokümanlarında yer verilmeyen, isteklilere ve ihale süreci ile resmi ilişkisi bulunmayan diğer kişilere açıklanmayan ve ihale konusu işin idarece öngörülen tahmini bedelini veya öngörülen parasal maliyetini ifade eden bir kavram olarak tanımlanmaktadır.

 

YAKLAŞIK MALİYETİN GİZLİLİĞİ

 

İsteklilerin tekliflerini kendi iradeleriyle serbestçe ve gerçekçi vermelerini sağlamak, isteklilerce verilen tekliflerin karşılaştırılmasında kullanılmak üzere için yaklaşık maliyet isteklilere açıklanamaz.

Yaklaşık maliyet, ihalenin yapılma yöntemini ve sonucunu etkileyen en önemli etken olduğu için gizli tutulması büyük önem arz etmektedir. 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerinin belirlendiği 5’inci maddesinde ifadesini bulan “gizlilik” ilkesinin ana uygulama alanlarından biri de yaklaşık maliyet bilgisinin gizliliğinin titizlikle korunmasıdır.

 

Bu husus üzerinde Kanunda önemle durulmuş ve 61’inci maddesinde; “Bu Kanunun uygulanmasında görevliler ile danışmanlık hizmeti sunanlar; ihale süreci ile ilgili bütün işlemlere, isteklilerin iş ve işlemleri ile tekliflerin teknik ve malî yönlerine ilişkin olarak gizli kalması gereken bilgi ve belgelerle işin yaklaşık maliyetini ifşa edemezler, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar. Aksine hareket edenler hakkında ilgisine göre 58 ve 60 ıncı maddelerde belirtilen müeyyideler uygulanır.” denilerek, aksi yöndeki uygulamaların karşılaşacağı yaptırımlar ilgili maddelerde açıklanmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, yaklaşık maliyetin gizli tutulmasının gereği olarak, ihale ilanlarında ve isteklilere verilen ihale belgelerinde hiçbir surette yaklaşık maliyet bilgisine yer verilemez ve herhangi bir suretle ifşa edilemez. Yaklaşık maliyetin gizliliği, ihale sonuçlanıncaya kadar korunur. Böylelikle ihaleye katılacak olanların verecekleri teklifleri, işin yaklaşık maliyetine göre şekillendirmelerinin önüne geçilmiş olmaktadır.

 

YAKLAŞIK MALİYETİN DAYANAKLARIYLA BERABER GÖSTERİLMESİ

 

İhale yetkilisinden ihale için onay alınırken, ihale onay belgesinin ekinde yaklaşık maliyetin nasıl belirlendiğini gösteren hesap cetvelinin ve dayanaklarının bulunmaması çok önemli bir eksiklik ve yanlış uygulamadır. Çünkü hem ihale yetkilisi yaklaşık maliyetin nasıl tespit edildiği hususunda bilgi sahibi olamamakta hem de yaklaşık maliyetin objektif verilerle belirlenmemesi gibi bir durum ortaya çıkmaktadır.

İdarelerce belirlenen yaklaşık maliyetin belirli bir hesap cetvelinde dayanaklarıyla birlikte gösterilmesi gerekmektedir. Aksi halde yaklaşık maliyetin, hangi yöntem ve tekniklerle ve neye dayanarak hesaplandığı belli olmayacak ve sadece “belirli bir parasal tutar” ifade etmekten başka bir anlam içermeyecektir. İhalenin yapılıp yapılmaması, yöntemi ve sonucuna kadar birçok konuda belirleyici olan yaklaşık maliyetin, mevzuatta belirtilen esas ve ilkelere uygun şekilde belirlenmemesi, birçok açıdan sakıncalar yaratacaktır.

 

Bu tür “keyfi”, “subjektif” veya “kişiye bağlı” uygulamaların önüne geçmek için uygulama yönetmeliklerinin tamamında; “İhale konusu işe ilişkin yaklaşık maliyet hesap cetveli, şartnameler, sözleşme tasarısı, teknik şartname ve diğer belge ihale onay belgesine eklenir ve bu belge ihale yetkilisinin onayına sunulur. Ön ilan yapılması durumunda bu ilandan önce ihale onay belgesi ihale yetkilisinin onayına sunulur. Bu belgeye sadece yaklaşık maliyet hesap cetvelinin eklenmesi yeterlidir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Görüleceği üzere ihale onay belgesinin ekinde diğer ihale dokümanlarının yanı sıra yaklaşık maliyet hesap cetvelinin mutlaka yer alması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle ihale onay belgesinin ekinde yalnızca işin ne kadara mal olacağını gösteren yaklaşık maliyet tutarı değil aynı zamanda bu tutarın nasıl hesaplandığını gösteren bir dayanak belge olan yaklaşık maliyet hesap cetvelinin de bulunması gerekmektedir.

Bu hususun ihale onay belgesini hazırlamak ve ön mali kontrolünü yapmakla görevli olan gerçekleştirme görevlileri ile ihalenin yapılmasına izin verecek olan ihale yetkilileri tarafından hem imza hem de onay aşamasında kontrol edilmesinin, bu tür hatalı uygulamaların önüne geçme açısından, çok önemli bir kontrol faaliyeti olacağı değerlendirilmektedir.

 

YAKLAŞIK MALİYET TESPİTİ VE KOMİSYON GÖREVLENDİRİLMESİ

 

Kamu ihale mevzuatı incelendiğinde, yaklaşık maliyetin belirlenmesi görevinin idarelere verildiği görülmektedir. Ancak, mevzuatta yaklaşık maliyeti belirleme işleminin idarenin hangi organları vasıtasıyla ya da görevlilerince yapılacağına ilişkin açık bir düzenleme yapılmamış ve bu konu idarenin tasarrufuna bırakılmıştır.

Her ne kadar mevzuatta, her iki yöntemin de uygulanmasının uygun olmadığına ilişkin açık bir hüküm olmamakla birlikte gerek Kanunun temel ilkeleri açısından gerekse yaklaşık maliyetin tüm maliyet unsurları değerlendirilerek gerçekçi olarak belirlenebilmesi açısından her iki yöntemin de ciddi eksiklikleri olduğu düşünülmektedir. Çünkü yaklaşık maliyet hem işin veya malın teknik özelliklerine hem de idari dokümanlarda belirtilen garanti, nakliye, sigorta, teslim süresi ve teslim şartları, ödeme şartları, cezai hükümler gibi hususlara bağlı olan bir değişkendir.

Yaklaşık maliyetin sadece idari personel tarafından hazırlandığı durumlarda teknik şartnamedeki maliyeti değiştirecek unsurların gözden kaçırılması riski varken, sadece teknik şartnameyi hazırlayanlarca yaklaşık maliyet belirlenmesi durumunda da burada bahsettiğimiz maliyeti etkileyecek idari hususların değerlendirilmemesi riski vardır. Her iki durumda da yaklaşık maliyet gerçekçi ve doğru olarak belirlenemeyecek ve ihale süreci başından sonuna kadar yanlış yürütülecektir.

Örneğin bu konuda, Kamu İhale Kurulunun 16.02.2009 tarih ve 2009/UH.III-799 sayılı kararı hakkında Ankara 6. İdare Mahkemesince verilen yürütmenin durdurulması kararında;

“…Bu durumda Kamu İhale Genel Tebliğinde önemli bir bileşen olarak kabul edilen giyim bedelinin ve mali sorumluluk sigortası giderinin, "yaklaşık maliyet" hesabına dahil edilmesi gerekirken bu yola gidilmediği, "yaklaşık maliyet “in yanlış hesaplandığı, dolayısıyla ihaleye teklif edilecek bedellerin de buna göre değişiklik göstereceği anlaşılmakla, dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” gerekçesi yer almaktadır.

Bu nedenle, yaklaşık maliyet belirleme işleminin teknik ve idari işlemleri yapan personelden oluşturulacak ortak bir komisyon “Yaklaşık Maliyet Tespit Komisyonu” marifetiyle belirlenmesinin, bu sürecin iyi bir şekilde yürütülmesi açısından önemli olduğu değerlendirilmektedir. Ayrıca, idarenin iç kontrol sisteminin işleyişi ve etkin bir risk yönetimi bakımından da ortak bir komisyon marifetiyle işlemleri gerçekleştirmenin, iyi bir kontrol faaliyeti tasarımı ve uygulaması olacağı düşünülmektedir.

Her belge için olduğu gibi, yaklaşık maliyet belgesinin de hazırlandığı tarihi ve hazırlayanları gösteren bilgileri içermesi gerekir. Aksi takdirde, hem ihale sürecinde yaklaşık maliyet belirleme aşaması belirsizleşecek hem de yaklaşık maliyetin kim veya kimler tarafından hazırlandığı belli olmayacaktır.

İdarelerin iç kontrol sistemi açısından, yaklaşık maliyetin bu iş için resmi olarak görevlendirilmiş kişilerce belirlenmesi, hazırlandığı tarih ile hazırlayanların isim ve imzalarının belge üzerinde bulunmasının sağlanmasına yönelik kontrol faaliyetleri tasarlanması ve uygulanmasında fayda vardır.

 

İHALE SÜREÇLERİNİN HANGİ AŞAMASINDA YAKLAŞIK MALİYET BELİRLENMELİDİR

 

Yaklaşık maliyetin belirlenmesi, alımın yöntemini belirleyecek ve alım için gereken ödeneğin var olup olmadığının tespit edilmesini sağlayacak önemli bir aşamadır ve 4734 sayılı Kanun ve 5018 sayılı Kanun gereğince, ihale onay belgesinin ihale yetkilisince onaylanmasından önce yaklaşık maliyetin usulüne uygun şekilde belirlenerek ihale onay belgesi ekinde ihale yetkilisinin bilgi ve görüşüne sunulması gerekmektedir.

Ancak, ihale onay belgesinin yaklaşık maliyet belirlenmeden hazırlanarak onaylanması ve ihale onay belgesinin onay tarihinden sonraki bir tarihte yaklaşık maliyet belirlenmesi, alım yönteminin yanlış seçilmesi ve uygulanması, ihtiyacın en uygun şartlarla karşılanamaması, mevzuata uygun olmayan şekilde alım yapılması ve buna bağlı olarak yasal yaptırımlarla ve cezai işlemlerle karşılaşılması riskini taşımaktadır.

 

ÖNCEKİ İHALE BİRİM FİYATLARININ YAKLAŞIK MALİYETİN TESPİTİNDE KULLANILMASI

 

İdareler ihale uygulama yönetmeliklerinde değinildiği şekilde ihaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatları yaklaşık maliyetin tespitinde kullanmaktadırlar.

Bu uygulama genellikle daha önce yapılan benzer alımların bir sonraki alımla aynı teknik şartları taşıyacağı ön kabulünden kaynaklanmaktadır. Ancak, bazen teknik veya idari şartnamedeki çok küçük bir değişiklik bile yaklaşık maliyeti çok büyük oranda değiştirebilmektedir. Örneğin, bir kamu idaresinin daha önce yaptığı bir alıma ilişkin yaklaşık 150 sayfalık bir teknik şartnamesinde, bir sonraki alımda alınacak malın özelliklerine ilişkin sadece tek bir kelime değişikliğinin yaklaşık maliyeti %25 oranında artırdığı gerçekleşmiş bir durumdur. Bu nedenle, her ihalenin kendine özel şartları olacağı göz önünde tutularak, tüm işlemlerinin o ihaleye göre ve özenle yapılması gerektiği açıktır.

 

Ayrıca, bu işlem her ne kadar piyasada fiyat araştırması yaparak istekli olabileceklerden teklif almak veya proforma fatura istemek suretiyle yaklaşık maliyet belirleme yöntemine benzer gözükse de, Ankara 15. İdare Mahkemesince verilen 16.06.2011 tarih ve E:2011/826 sayılı kararda, bu tür tekliflerin yaklaşık maliyet belirlemek için kullanılamayacağına hükmedilmiştir. Bu yargı kararında da ifade edildiği üzere, daha önceki bir ihaleye verilen tekliflerin kullanılması yerine, piyasada yeniden fiyat araştırması yaparak yaklaşık maliyetin belirlenmesi gerekmektedir.

Aynı şekilde, Ankara 1. İdare Mahkemesince verilen 17.12.2009 tarih ve E:2009/1797 sayılı kararda 2006 yılında belirlenmiş olan yaklaşık maliyetin herhangi bir güncelleme yapılmadan 2008 yılında yapılan bir ihalede kullanılmasının uygun olmadığına ilişkin tespitlerde bulunmuştur.

 

İPTAL EDİLEN İHALENİN YAKLAŞIK MALİYETİNİN TEKRAR KULLANILMASI

 

İhale günü tekliflerin açılışı aşamasında yaklaşık maliyet isteklilere açıklandıktan sonra ihalenin iptal edilmesi ve yeniden ihaleye çıkılması durumunda, idareler iptal edilen ihale için belirlenen yaklaşık maliyeti kullanarak yeni ihale için işlemleri yapmaktadırlar. Bu durum, hem yaklaşık maliyetin gizliliği kavramını zedelemekte hem de rekabet şartlarını olumsuz etkileyebilmektedir.

Bu nedenle, yeni ihale için, iptal edilen ihalenin iptal gerekçeleri, varsa ihale belgelerinde yapılan değişiklikler gibi hususlar göz önünde tutularak, yaklaşık maliyetin yeniden belirlenmesi gerekmektedir.

 YAKLAŞIK MALİYETİN KDV HARİÇ ŞEKİLDE HESAPLANMASI

 

İdareler tarafından zaman zaman yapılan yanlışlardan birisi de katma değer vergisi (KDV) hariç olarak belirlenmesi gereken yaklaşık maliyetin, KDV dahil olarak belirlenmesidir. Böyle bir uygulama 4734 sayılı Kanun ve ilgili uygulama yönetmeliklerindeki hükümlere açıkça aykırıdır.

Nitekim bu durum, Kanunun 9’uncu maddesinde yer alan “mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir…” açık hükmüne aykırı bir uygulama teşkil etmektedir.

 

YAKLAŞIK MALİYETİN GERÇEKÇİ TESPİT EDİLMESİ

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 60’ıncı maddesinde yer alan düzenlemede, yaklaşık maliyetin tespit edilmesinde görev alan kamu görevlilerinin, diğer işlemlerde olduğu gibi, yaklaşık maliyetin tespit edilmesinde de titiz ve ayrıntılı çalışmaları gerektiği konusunda sorumlulukları belirlenmiştir. Yaklaşık maliyetin hatalı tespit edilmesi nedeniyle taraflardan birisinin (idare veya yüklenici) zarara uğraması halinde, zarara yol açan işlemi yapan görevliler hakkında idari soruşturma açılabilecek, cezai kovuşturma yapılabilecek ve ortaya çıkan zarar kendilerine tazmin ettirilebilecektir.

 

Yaklaşık maliyetin hatalı tespit edildiği ihalenin tamamlanmasından sonra tespit edilmesi halinde yüklenici firmanın yaklaşık maliyet ile ilgili herhangi bir bağlantısı olmadığından sorumlu tutulması mümkün olmamakla birlikte eğer kamu zararı oluşmuş ise söz konusu zararın ihale sürecinde görev alanlardan müteselsilen tahsili yoluna gidilebilecektir.

 

İdari ve cezai yaptırımların öngörülmesinin yanı sıra idare bütçelerinin programlanması ve kullanımında, ihale ilan sürelerinin, ihaleye katılımda yeterlilik kurallarının, ihalenin yabancı isteklilerin katılımına açık olup olmadığının belirlenmesinde, ihaleye verilen tekliflerin değerlendirilmesinde, ihale konusu işin ekonomik açıdan en avantajlı fiyatla temin edilmesinde, kısacası ihalenin sağlıklı bir şekilde yürütülüp sonuçlandırılabilmesinde yaklaşık maliyetin doğru ve gerçekçi olarak belirlenmesinin büyük önemi bulunmaktadır.

İhale komisyonlarının önemli görevlerinden birisi de yaklaşık maliyetin doğru ve gerçekçi olarak belirlenip belirlenmediğini araştırmaları ve gerekirse yaklaşık maliyet güncellemesi yapmalarıdır.

 Kamu harcama yönetiminin temel ilkesi kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasıdır. Dolayısıyla burada esas olan harcama yapılması değil, yapılan harcamanın fayda-maliyet prensibi doğrultusunda kısıtlı bütçe imkanlarının kullanılarak azami fayda elde etmeye yönelik bir harcama yönetiminin sergilenmesidir. Kamu harcamalarının önemli bir bölümünü kamu alımlarının oluşturması nedeniyle kaynakların etkili, ekonomik, verimli kullanılması bu alanda da önem arz etmektedir.

 

Bu kapsamda idarelerce ihtiyaç duyulan malların en uygun fiyatla temin edilebilmesi, tedarik edilecek malın bedelinin doğru tahmin edilmesindeki isabet derecesine bağlıdır. Bu isabet derecesi de yaklaşık maliyet belirleme sürecinin hassas, gerçekçi ve doğru bir şekilde yürütülmesine bağlı bulunmaktadır. Yaklaşık maliyet belirleme sürecinde gösterilecek bu hassasiyet, kamu kaynaklarının kullanımında da etkinliği beraberinde getirecektir.

 

 

 

SONUÇ

Yukarıdaki açıklamalar ve değerlendirmeler ışığında, yaklaşık maliyetin ihale sürecinin son derece önemli ve belirleyici bir bileşeni olduğu görülmektedir. Ancak, çoğu zaman yaklaşık maliyetin formalite icabı veya prosedürü tamamlamamak için yapılması gereken ve ihale sürecini ve sonucunu fazla etkilemeyen bir işlem olarak yanlış bir şekilde algılanması ve değerlendirilmesi nedeniyle, bu süreçte yapılacak işlemlere gereken özenin gösterilmemesi sonucu, yaklaşık maliyetin ya çok yüksek ya da çok düşük belirlenmesi gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir. Benzer şekilde, yaklaşık maliyetin bazen sadece teknik bir husus bazen de sadece idari bir husus olarak görülmesi nedeniyle maliyeti etkileyen tüm unsurlar değerlendirilmeden ya çok yüksek ya da çok düşük olarak yaklaşık maliyet hesaplanabilmektedir.

 

Ayrıca, yaklaşık maliyetin önemi göz önünde tutularak gizlilik konusunda önem verilmeli, ihale süreciyle ilişkisi olmayan kişilerin yaklaşık maliyeti öğrenmelerine sebep olabilecek ihmal veya suiistimallere karşı kontrol faaliyetleri tasarlanmalı ve uygulanmalıdır.

Yaklaşık maliyetin doğru ve gerçekçi hesaplanamaması; ihale sürecinin yanlış yürütülmesi, mevzuata uygun olmayan işlemler yapılması ve rekabeti engelleyici durumlar oluşması, ihtiyacın uygun şekilde temin edilememesi sonucu İdarenin maddi zararlarının yanı sıra, yasal yaptırımlarla karşılaşılması ve itibar kaybına yol açılması risklerini taşımaktadır.

 

Kamu idarelerinde satın alma işlemini yapan birimlerle ihtiyacın karşılanmasını talep eden birimlerin farklı birimler olması durumunda da yaklaşık maliyet süreci iyi yönetilememektedir. Bu nedenle, satın alma birimleri ile ihtiyacın karşılanmasını talep eden birimler arasında etkin bir iş birliği sağlanması yönünde idarelerin gerekli tedbirleri alması gerekmektedir.

 

Kamu ihale mevzuatının kısa aralıklarla değişikliğe uğraması ve güncellenmesinin başlı başına ve önemli bir risk olduğunu göz önünde bulundurarak, satın alma sürecinde görev alan personele ihale mevzuatı konusunda sürekli eğitim verilmesinin ve güncel ihale mevzuatının sürekli takibinin yapılmasının yaklaşık maliyet de dahil tüm süreçlere ilişkin önemli ve etkin bir kontrol faaliyeti olacağı değerlendirilmektedir.

 

YAKLAŞIK MALİYETE İLİŞKİN İHALE MEVZUATINDAKİ ÖNEMLİ HUSUSLAR

 

1. Kamu İhale Kanunu

Madde 9 Yaklaşık Maliyet: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.

Kanunun 9.uncu maddesinin gerekçesine baktığımızda;

• Yaklaşık maliyetin sadece idarece bilinmesi esastır.
• Yaklaşık maliyetin tespitinde kamu otoritelerince belirlenen birim fiyatların kullanılması zorunlu değildir.
• Yaklaşık maliyetin İdarelerce, ayrıntılı fiyat araştırmaları yapılmak suretiyle, gerçekçi olarak belirlenmesi esastır.

Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz. Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, yaklaşık maliyet de bu kapsamda hesaplatılabilir.

 

 

Mal Alımları Uygulama Yönetmeliği

Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ilkeler

           

MADDE 7 – (1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.

(3) İhale konusu alımın bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

(4) Özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde; işçilik, malzeme ve alımla ilgili diğer hususlar dikkate alınarak yaklaşık maliyet hesaplanır. İdare tarafından ihale konusu malın üretimi için yükleniciye verilecek malzeme ve ekipmanlar yaklaşık maliyetin hesaplanmasında dikkate alınmaz.

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatlarıyla birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleriyle birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.

(7) İhale komisyonu, yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığını belirlemesi durumunda; değişikliğin gerekçelerini belirtmek suretiyle güncellediği yaklaşık maliyeti dikkate alır.

 

Yaklaşık maliyetin hesaplanması

MADDE 8 – (1) İdare yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç fiyat bildirilmesini ister. Ancak, idare, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hatalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini ve proforma faturaları değerlendirmeye almaz.

            (2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her tür bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir. Değerlendirmeye alınmayan fiyat bildirimleri ile proforma faturaların değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de hesap cetvelinde belirtilir.

            (3) İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, aşağıdaki (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplar:

            a) İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

            b) İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

            c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır.

ç) (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./3.md.) İdare, alım konusu mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış ise bu alımlarda ortaya çıkan sözleşme bedelleri, endeks veya Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan ilgili endekslerden uygun olanı kullanmak suretiyle güncelleyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Döviz ile yapılmış olan alımlarda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru veya çapraz kur üzerinden fiyatlar güncellenerek yaklaşık maliyet hesaplanabilir.

            d) İdare, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfalarında yayımlanan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

Hizmet Alımları Uygulama Yönetmeliği

Yaklaşık Maliyete İlişkin İlkeler

 

            MADDE 7 – (1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile bir hesap cetvelinde gösterilir.

            (2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.

            (3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

            (4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.

            (5)  İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

            (6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.

 

Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti

            MADDE 8 – (1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

            (2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

            a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

            b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

            c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

            ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

            d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

            Esas alınır.

            (3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

            (4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

            (5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

 

Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi

            MADDE 9 – (1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

            a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

            b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

            (2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.

            (3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak (Değişik ibare: 25/01/2017-29959 R.G./1. md.) % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. (Ek: 16/7/2011-27996 R.G./1. md.) Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

            (4) (Değişik: 7/6/2014–29023 R.G./3.md., Geçerlilik: 1/2/2014) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.

            (5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.

 

Personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde yaklaşık maliyet

            MADDE 10 – (1) Personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde, personel maliyeti, tarım dışında ve 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş brüt asgari ücret tutarı ile bu tutar üzerinden hesaplanan işveren payı toplamından az olmamak üzere bulunan maliyetler dikkate alınarak hesaplanır.

            (2) (Değişik: 7/6/2014–29023 R.G./ 4.md.) İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek, yol gibi maliyetlerin teklif fiyatına dahil edilmesinin öngörüldüğü hallerde, yukarıda yapılan hesaplamalara; bu maliyetlerin brüt tutarları da eklenir. Ayrıca personele nakdi olarak ödenmesi öngörülen yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ile söz konusu yemek ve yol bedellerinin bir ayda kaç gün üzerinden verileceği idari şartnamede gösterilir.

            (3) (Değişik: 25/12/2013–28862 R.G./1. md.) Yaklaşık maliyetin hesabında ilgili mevzuatı uyarınca belirlenmiş kısa vadeli sigorta kolları prim oranı dikkate alınır ve bu oran idari şartnamede belirtilir.

            (4) Personele asgari ücretin üzerinde ödeme yapılmasının öngörülmesi halinde, bu ücretin brüt asgari ücretin en az yüzde (%) kaç fazlası olacağı idarece belirlenerek, bu oran üzerinden yaklaşık maliyet hesaplanır ve söz konusu oran idari şartnamede açıkça gösterilir.

                      (Ek: 16/12/2010-27787/1. md.) (5) Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında, ihale konusu işin niteliği dikkate alınarak işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemleri bulunması halinde, bu kalemlerin kapsamındaki işler dahil, ihale konusu işin yerine getirilmesi için çalıştırılacak asgari personel sayısının ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, işçi sayısı yerine, yaptırılacak işi oluşturan iş kalemi veya kalemleri üzerinden teklif alınabilir.

 

Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği

 Yaklaşık Maliyete İlişkin İlkeler

MADDE 8 – (1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile bir hesap cetvelinde gösterilir.

(2) Ön ilan yayımlanmadan önce yapı tekniği ve ihtiyaç programına göre tahmin edilen fiziki miktar veya kapsam esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi gerekiyorsa yeniden hesaplanır.

(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

(4) İhale konusu işin bünyesine girecek veya yardımcı olarak kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı teklifler ile açıklanır.

(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, yaklaşık maliyet de bu kapsamda hesaplatılabilir.

 

Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktarların tespiti

MADDE 9 – (1) Yaklaşık maliyet hesabına esas miktarların tespiti için öncelikle aşağıda yer alan çalışmaların yapılması gereklidir:

a) Arazi ve zemin etüdünün yapılması; uygulama projesi üzerinden anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde arazi ve zemin etüt çalışmalarının; ön ve/veya kesin proje üzerinden birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde ise, mümkün olan arazi ve zemin etüt çalışmalarının yapılmış olması zorunludur.

b) Proje zorunluluğu; bina işlerinde uygulama projesi, diğer işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımları için uygulama projesi, yapılamayan kısımları için kesin proje; doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan işler ile ihale konusu işin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ise ön ve/veya kesin projenin hazırlanması ve yaklaşık maliyetin söz konusu projelere dayanılarak hesaplanması gerekir.

c) Mahal listesi hazırlanması; ön, kesin veya uygulama projelerine dayalı olarak, işin bünyesindeki imalat kalemlerinin adını ve yapılacağı yerleri gösteren ve yaklaşık maliyetin hazırlanmasına esas teşkil eden mahal listeleri hazırlanır.

ç) Metraj listelerinin hazırlanması; ihale konusu işe ait proje ve mahal listelerindeki ölçü ve tariflere göre işin bünyesine giren imalatların hangi kısımda ve ne miktarda yapılacağının belirlenmesi amacıyla; anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde iş kalemi ve/veya iş grubu, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde ise iş kalemi şeklinde metraj listeleri düzenlenir.

d) Birim fiyat ve imalat tariflerinin hazırlanması; Ön ve/veya kesin projeye dayalı olarak birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde, idareler, iş kaleminin adını, yapım şartlarını, ölçü yeri ve şeklini, birimini, birim fiyata dahil ve hariç unsurları ihtilafa meydan vermeyecek biçimde teknik olarak açıklayan birim fiyat tarifleri hazırlar.

e) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; uygulama projeleri ve mahal listelerine dayalı olarak imalat iş kalemleri veya iş gruplarının teknik tarif ve özellikleri belirlenir.

 

Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespiti

MADDE 10 – (1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde;

a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,

b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,

c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek yayımlanmış fiyat ve rayiçler,

ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,

d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri,

esas alınır.

(2) İdareler, yaklaşık maliyete ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyat ve rayiçlerin birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(3) İşin bütünü, iş grubu, iş kalemi ve malzeme rayici bazında yapılacak piyasa araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; iş, imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından, üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından ve satıcılarından fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu, iş kalemi veya malzemenin ayrıntılı özellikleri ve standardına yer verilir, fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar Katma Değer Vergisi hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan fiyat bildirimleri ve proforma faturaları dikkate alınmaz.

 

Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi

MADDE 11 – (1) (Değişik: RG-3/7/2009-27277) İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat miktarlarının, Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve bulunan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyet tespit edilir.

(2) (Değişik: RG-3/7/2009-27277) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle ihale onay belgesine eklenir.

(3) (Değişik: RG-7/6/2014-29023) Yaklaşık maliyet, güncelliğini kaybetmesi halinde, ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenir.

 

YAPIM İŞLERİNDE YAKLAŞIK MALİYETİN HESAPLANMASINA ESAS MİKTARLARIN TESPİTİ

 

a)    Arazi ve zemin etüdünün yapılması; uygulama projesi üzerinden anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde arazi ve zemin etüt çalışmalarının; ön ve/veya kesin proje üzerinden birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde ise, mümkün olan arazi ve zemin etüt çalışmalarının yapılmış olması zorunludur.

b)     Proje zorunluluğu; bina işlerinde uygulama projesi, diğer işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımları için uygulama projesi, yapılamayan kısımları için kesin proje; doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan işler ile ihale konusu işin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ise ön ve/veya kesin projenin hazırlanması ve yaklaşık maliyetin söz konusu projelere dayanılarak hesaplanması gerekir.

 

c)    Mahal listesi hazırlanması; ön, kesin veya uygulama projelerine dayalı olarak, işin bünyesindeki imalat kalemlerinin adını ve yapılacağı yerleri gösteren ve yaklaşık maliyetin hazırlanmasına esas teşkil eden mahal listeleri hazırlanır.

 

 

ç) Metraj listelerinin hazırlanması; ihale konusu işe ait proje ve mahal listelerindeki ölçü ve  

     tariflere göre işin bünyesine giren imalatların hangi kısımda ve ne miktarda yapılacağının

     belirlenmesi amacıyla; anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde

     iş kalemi ve/veya iş grubu, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde ise iş kalemi

     şeklinde metraj listeleri düzenlenir.

 

d)    Birim fiyat ve imalat tariflerinin hazırlanması; Ön ve/veya kesin projeye dayalı olarak birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde, idareler, iş kaleminin adını, yapım şartlarını, ölçü yeri ve şeklini, birimini, birim fiyata dahil ve hariç unsurları ihtilafa meydan vermeyecek biçimde teknik olarak açıklayan birim fiyat tarifleri hazırlar.

 

e) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; uygulama projeleri ve mahal listelerine dayalı olarak imalat iş kalemleri veya iş gruplarının teknik tarif ve özellikleri belirlenir.

 

YAKLAŞIK MALİYETE ESAS BİRİM FİYAT/ RAYİÇLER NASIL TESPİT EDİLİR?

 

 3.1. Birim Fiyat/Rayiç Nedir? Nasıl Tespit Edilir?

Yapım, hizmet ya da mal alımlarında imalat/malzeme/hizmetin bir birimi (m², m³, ton, vb.) için belirlenmiş fiyatlara birim fiyat denir.    Rayiç fiyat ise, Türk Dil Kurumuna göre bir malın satış ve sürüm değeridir. İnşaat terimi olarak, işçiliklerin, makine, araç ve gereçlerin saatlik çalışma bedelleri (TL/sa.), malzemelerin birim miktar fiyatları (TL/m., TL/adet, TL/m³….) anlamına gelir.

İdareler yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespitinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10.uncu maddesi gereği, aşağıda belirtilen fiyat ve rayiçlerin birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler:

a. İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,

b. Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler: Ülkemizde birim fiyat yayınlama yetkisi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Yüksek Fen Kurulu başkanlığına verilmiştir. Ancak inşaat işlerinin nitelik ve niceliksel olarak çok geniş olması, yapılan işe göre yapım kriterlerinin değişiklik göstermesi vb. sebeplerle birim fiyat yayınlama yetkisi farklı kurum ve kuruluşlara da verilmiştir.

Resmi kurumlar tarafından yayınlanan fiyatlar (Analizler ve Tesisat pozları) kar ve genel gider dahil yayınlanırken rayiçler karsız olarak yayınlanır, ayrıca yayınlanan birim fiyatlara KDV’de dahil değildir.

c. Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,

d. İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler, İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri esas alınır.

Piyasa araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; iş/imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından, üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından ve satıcılarından fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir. Oda Muamelat Yönetmeliğinin 35.inci maddesi gereği Odalar ve şubeleri, çalışma alanları içerisinde üretilen veya satılan mal ve hizmetlerin fiyat tespitini yapmaya yetkilidir. Ancak, imalata ilişkin fiyat tespitlerinde yetki münhasıran imalatın yapıldığı yerdeki sanayi odasına veya ticaret ve sanayi odasına aittir.

 

1.2.         Özel Birim Fiyat Nedir? Nasıl Tespit Edilir?

 

Kamu kurum ve kuruluşları tarafından gerçekleştirilen yapım işi ihalelerinin yaklaşık maliyet sürecinde çoğunlukla resmi olarak yayınlanan birim fiyatlar esas alınır. İnşaat sektöründeki kalemlerin çok olması ve değişen teknolojik şartlar çerçevesinde yayınlanan birim fiyatların yetersiz olması durumunda piyasa fiyatları da kullanılmakta ve gerektiğinde ihaleyi düzenleyen kurum tarafından özel birim fiyat analizleri de yapılabilmektedir.

 

Yapılacak iş/imalatın yapım şartlarını ve teknik tarifini birebir karşılayan belgelenmiş analizi bulunan bir birim fiyat temin edilebiliyorsa bu birim fiyat yaklaşık maliyet hesabına dahil edilir. Ancak yapılacak iş/imalatın yapım şartlarını ve teknik tarifini tam olarak karşılayan belgelenmiş bir analiz temin edilemiyorsa, özel birim fiyat analizi hazırlanması gerekir.

 

Bunun için oluşturmak istediğimiz özel birim fiyat analizinin imalat teknik tarifine benzer olan bir kamu kurum/kuruluş birim fiyat analizi örnek alınabilir. Birim miktardaki işi/imalatı gerçekleştirmek üzere hazırlanacak olan özel analize, imalat tarifine göre, gerekli olan girdi türleri (malzeme/makine-ekipman/işçilik/diğer) analizi hazırlayan kişilerce belirlenir. Özellikle işçilik girdilerine ilişkin miktarları belirlemek için benzer analizdeki işçilik miktarlarından yararlanılabilir. İşçilik miktarlarını belirlenmesinde benzer analizin bulunmaması durumunda puantaj tutarak bir birim imalatın yapılmasında gerekli işçilik miktarlarının belirlenerek kayıt altına alınması gerekir. Girdi birim fiyat/rayiç tutarları ise yazımızın 3. maddesinde bahsedildiği üzere yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliğinin sağladığı serbestlik çerçevesinde belirlenebilmektedir.

Özel birim fiyat oluştururken analizde yer alan rayiçlerin tutarlarını aynı kaynaktan kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Dolayısıyla hazırlanan özel birim fiyat analizlerinde, bazı girdi fiyatları için kamu fiyatları kullanılırken, bazı girdi fiyatlarında ise idarenin önceki ihalelerden dolayı elinde olan fiyatlar, yükleniciden istenecek fiyatlar veya meslek odaları, üniversiteler vb. benzeri kuruluşlarca belirlenmiş fiyat ve rayiçler ya da Ticaret ve Sanayi Odasından teyit edilebilen piyasa fiyatları kullanılabilmektedir. Örneğin kamu fiyatlarına ait rayici bulunmayan bir malzeme girdisi için ticaret ve sanayi odası teyitli malzeme rayiç fiyatı kullanılabilirken, işçilik, makine ve diğer girdiler için Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı fiyatını kullanmak gibi.

Ayrıca hazırlanana olan özel birim fiyat analizinin işçilik, makine ve diğer girdilerine ilişkin, örnek alınan analize ait girdi miktarları yeterli gelmiyorsa, kullanılacak makine ekipman örnektekinden farklıysa, analize ilişkin miktar girdisinin tespiti analizi hazırlayanlarca saha gözlemlerine dayalı olarak puantajla belirlenmesi gerekir. Örneğin 1 ton katı atığın nakli özel birim fiyat analizine ilişkin, makine girdisine (semitreyler atık taşıma kamyonu) ait miktarın tespiti (sa./ton) sahada yapılacak bir puantajla belirlenir.

 

YAKLAŞIK MALİYET NASIL HESAPLAMA VE GÜNCELLEME

İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde yazımızın 2. ve 3. maddesinde bahsedildiği şekilde tespit edilen imalat miktarlarının, yüklenici karı ve genel gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve bulunan bu tutara yapım işleri için % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı, hizmet alımları için % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı, danışmanlık hizmet alımları için % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici karı karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyet tespit edilir. Mal alımlarında kar ve genel gider karşılığı öngörülmemiştir. Resmi birim fiyatlar (analiz- tesisat pozu) kar ve genel gider dahil olarak yayınlandığı için bunlara ayrıca kar ve genel gider eklenmemesi gerekir.

Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle ihale onay belgesine eklenir.

Yaklaşık maliyet, güncelliğini kaybetmesi halinde, ihale ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenir.

 

 

SORU: İhale ilanından sonra hangi durumda yaklaşık maliyet güncellenebilir?

 

KAMU İHALE KURUL KARARI

 

Karar Tarihi: 10.06.2015 Karar No : 2015/UH.III-1594

 

Şikayetçi:

Arcan Sosyal Hizmetler Temz. İnş. Eğit. Tic. Ltd. Şti. - Turkuaz Grup Lojistik San. Tic. A.Ş. - Vatoz Grup Temizlik Ve Gıda San. Tic. A.Ş.

İhaleyi Yapan Daire:

Vezirköprü Belediyesi Temizlik İşleri

Başvuru Tarih ve Sayısı:

15.05.2015 / 42432

Başvuruya Konu İhale:

2015/31951 İhale Kayıt Numaralı "Personel Ve Temizlik" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY

BAŞVURU SAHİBİ:

Arcan Sosyal Hizmetler Temz. İnş. Eğit. Tic. Ltd. Şti. - Turkuaz Grup Lojistik San. Tic. A.Ş.- Vatoz Grup Temizlik ve Gıda San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,

Kavaklıdere Mah. Bardacık Sokak No: 31/A-B Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Vezirköprü Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü,

Mehmet Paşa Mahallesi Köprülüler Caddesi No: 38 55900 Vezirköprü/SAMSUN

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/31951İhale Kayıt Numaralı “Personel ve Temizlik İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Vezirköprü Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 22.04.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Personel ve Temizlik İşi” ihalesine ilişkin olarak Arcan Sosyal Hizmetler Temz. İnş. Eğit. Tic. Ltd. Şti. - Turkuaz Grup Lojistik San. Tic. A.Ş. - Vatoz Grup Temizlik ve Gıda San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 06.05.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.05.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.05.2015 tarih ve 42432 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.05.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2015/1290 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihalede ihale komisyonunca açıklanan 25.762.113,41 TL tutarındaki yaklaşık maliyetin baz alınarak 19.817.010,32 TL'nin altında teklif fiyatı sunan isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulaması istenilmesi gerektiği, bu çerçevede 18.772.691,50 TL teklif fiyatı veren ihale üzerinde bırakılan istekli Teknik Katı Atık Yönetimi Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif sorgulaması istenilmesi gerekmekte iken, ihale komisyonu kararıyla yaklaşık maliyetin güncellendiği ve yeni yaklaşık maliyetin 23.849.519,86 TL, yeni sınır değerin de 18.345.784,50 TL olarak belirlendiği, yeni belirlenen sınır değere göre ihale üzerinde bırakılan istekliden sorgulama istenilmediği, kamu ihale mevzuatına göre yaklaşık maliyetin yeniden hesaplanmasının veya güncellenmesinin ilgili Yönetmelik’te yazılı haller ile sınırlı tutulduğu, ihale komisyonunun bu haller dışında yaklaşık maliyeti değiştirme yetkisinin bulunmadığı, yaklaşık maliyetin ihale komisyonu kararı ile aşağı çekilerek ihalede sorgulama yapılmamasının mevzuata aykırı olduğu, sonuç olarak ihale komisyonunca ilk ilan edilen yaklaşık maliyete göre değerlendirme yapılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale konusu iş, İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde belirtildiği üzere “275 personel ve 13 adet muhtelif cins araç makine ve ekipmanı ile 31 ay süre boyunca personel ve temizlik hizmet alımı işidir”. İdari Şartname’nin 7.5.2’nci maddesine göre ihale konusu işte beş adet idare malı araç/makine ekipman (çöp kamyonu vb.) yükleniciye tahsis edilecek, sekiz adet araç ise yüklenici tarafından temin edilecektir. Anılan maddede ayrıca tahsis edilecek idare malı araçların akaryakıt, bakım, onarım, yedek parça, lastik, madeni yağ, tamirat, her türlü sigorta, trafik tescil işlemleri sarf malzemeleri ile genel giderlerin yükleniciye ait olacağı düzenlenmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nde personel çalıştırılmasına dayalı olan ve olmayan işlerin belirlenmesine yönelik olarak “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.

78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.

78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.” açıklaması yapılmıştır. Anılan açıklamaya göre başvuru konusu ihale, kullanılacak araçların bir kısmının ve tüm araçlara ilişkin akaryakıtın yüklenici tarafından karşılanacak olması nedeniyle personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımıdır.

Başvuru konusu ihalede birim fiyat teklif cetveli, yedi iş kalemi ihale konusu işte kullanılacak araçlara/makine ekipmanlara, yirmi beş iş kalemi ise ihale konusu işte çalıştırılacak personele ilişkin olmak üzere toplam otuz iki adet iş kaleminden oluşmaktadır. İhale komisyonu, araçlara/makine ekipmanlara ilişkin iş kalemlerine istekliler tarafından verilen teklif fiyatları ile anılan iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki tutarlarını karşılaştırmak suretiyle, araçlara/makine ekipmanlara ilişkin yaklaşık maliyetteki tutarların teklif edilen tüm fiyatların çok üzerinde olduğu tespitini yapmış ve söz konusu kalemlerin daha düşük fiyatlarla yapılabilir olduğu sonucuna ulaşmıştır. İhale komisyonu bu noktadan hareketle, araçlara/makine ekipmanlara ilişkin kalemlere yönelik toplam 5.440.950,00 TL ile en yüksek teklif fiyatını veren Aysis Atık Yön. Sist. A.Ş.-Yavuz Selim Er İş Ortaklığının bu teklif fiyatının üzerine % 20 müteahhitlik karı eklemiş ve işçilik dışında kalan yaklaşık maliyeti 6.529.140,00 TL olarak değiştirmiştir. İhale komisyonu bu yöntem ile yaklaşık maliyetin 25.762.113,41 TL’den 23.849.519,86 TL’ye düşürülmesine karar vermiş ve bu çerçevede sınır değeri 18.345.784,50 TL olarak hesaplamıştır. Yapılan bu hesaplama sonucunda da ihalede aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif fiyatı veren istekli olmadığı tespiti yapılmış ve ihale 18.772.691,50 teklif fiyatı sunmuş olan Teknik Katı Atık Yön. Ticaret Ltd. Şti. üzerinde bırakılmıştır.

Öncelikle ihale komisyonunun tekliflerin değerlendirilme aşamasında yaklaşık maliyeti yukarıda anlatıldığı şekilde değiştirip değiştirmeyeceği açıklığa kavuşturulmalıdır.

4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde, idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu; “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyetin belirleneceği ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği hüküm altındadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde; “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.

(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.”,

“Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.”,

“Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükümleri yer almaktadır.

Yine Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,

b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.

16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklamaları yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, Uygulama Yönetmeliği’nde belirlenen esas ve usullere göre hesaplanan yaklaşık maliyetin dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği, hesaplanan yaklaşık maliyetin ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabileceği, yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanmasının esas olduğu, idarelerce tespit edilen ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemleri veya grupları ve bunlara ilişkin miktarlar ile fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutarın, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirleneceği, bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı ekleneceği, bu tutarın, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyetin hesaplanacağı ve buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulacağı anlaşılmaktadır.

Aynı Yönetmelik’te yaklaşık maliyetin hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda idarelerce Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) üzerinden güncellenmesine yahut asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin güncellenmesine imkan tanınmaktadır.

Kamu ihale mevzuatında yaklaşık maliyet hesabının usul ve esasları ayrıntılı bir şekilde düzenlemiş olup, idarece hesaplanan yaklaşık maliyetin yeniden hesaplanması veya güncellenmesi Yönetmelik’te yazılı haller ile sınırlı tutulmuştur.

 

Mevzuatta ihale komisyonunun yaklaşık maliyetin güncellenmesine ilişkin yetkisi asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumu ile sınırlı tutulmuş olup, hale komisyonuna yaklaşık maliyeti değiştirme, yeniden hesaplama veya önemli ölçüde değişikliğe uğratacak tasarruflarda bulunma yetkisi verilmemiştir.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nde açıklanan yetki ise esasen ekonomik açıdan en avantajlı teklifin yaklaşık maliyetin üzerinde olması durumuna özgü olup, yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığı, yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığı ve verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığı hususlarının sorgulanması suretiyle verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese etme ve bütçe ödeneklerini göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarının uygun bulunması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirleme veya verilen teklif fiyatlarının uygun bulunmaması halinde ihalenin iptaline karar verme şeklinde bir takdir yetkisi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1’inci maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutarın sınır değer olarak kabul edileceği açıklaması yer almaktadır. Buna göre, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değerinin belirlenmesine yönelik tek parametre yaklaşık maliyettir. Bu nedenle, yaklaşık maliyetin tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında mevzuatta öngörülen haller dışında yenilenmesi, aşırı düşük teklif sınır değerini de doğrudan değiştirebilecek, bu durum ise sorgulama kapsamında olan herhangi bir isteklinin yaklaşık maliyetin değiştirilmesine bağlı olarak sorgulama kapsamı dışına çıkması sonucunu doğurabilecektir. Böylesi bir sonuç, 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesinde ifade edilen özellikle saydamlık, rekabet, eşit muamele ve güvenilirlik ilkelerine de uygun düşmemektedir.

Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenecek olan başvuru konusu ihalede yaklaşık maliyetin ihale dokümanındaki düzenlemeler çerçevesinde kanuni asgari ücret, araç ve ekipmanlara ilişkin olarak yetkili satıcılara ait internet sitelerinden elde edilen fiyatlar ve piyasada bu alanda faaliyet gösterenlerden alınan fiyat teklifleri esas alınarak idare tarafından toplam 25.762.113,41 TL olarak hesaplandığı, yaklaşık maliyetin ilk oturumda açıklanarak aleni hale geldiği, yaklaşık maliyetin ihale komisyonu tarafından tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında yukarıda anlatıldığı şekilde değiştirilmesine (düşürülmesine) bağlı olarak sınır değerin de değiştiği (düştüğü), ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyete göre aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamına giren Teknik Katı Atık Yön. Ticaret Ltd. Şti.nin yaklaşık maliyetin ve dolayısıyla sınır değerin değişmesine bağlı olarak sorgulama kapsamından çıktığı ve ihale üzerinde bırakılan istekli olarak belirlendiği dikkate alındığında, ihale komisyonunca tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında yaklaşık maliyetin anılan şekilde değiştirilmesi mevzuata uygun bulunmamıştır.

Bu çerçevede, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan başvuru konusu ihalede ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyet olan 25.762.113,41 TL’nin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1’inci maddesi gereğince 1,30 sayısına bölünmesi sonucunda sınır değerin tespit edilmesi ve bu değerin altında teklif fiyatı vermiş isteklilerden önemli teklif bileşenleri belirtilmek suretiyle aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ilk oturumda açıklanmış olan yaklaşık maliyet tutarı esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerinin belirlenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin on birinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine, oybirliği ile karar verildi.

 

 

SORU: İhale yapıldıktan sonra yaklaşık maliyet değiştirilebilir mi?

 

 

KAMU İHALE KURUL KARARI

 

Karar Tarihi: 29.04.2015 Karar No : 2015/MK-177

 

Şikayetçi:

Acb Gıda Tem. Ve Bakım Med. Otomasyon San. Tic. Ltd. Şti

İhaleyi Yapan Daire:

Aile Ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşarlık

Başvuru Tarih ve Sayısı:

08.04.2014 / 11893

Başvuruya Konu İhale:

2013/178967 İhale Kayıt Numaralı "Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama Ve Dağıtım" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

Diyarbakır Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü tarafından 07.01.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan 2013/178967 İhale Kayıt Numaralı “Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım” ihalesine ilişkin olarak Acb Gıda Tem. ve Bakım Med. Otomasyon San. Tic. Ltd. Şti.nin 25.03.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.04.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.04.2014 tarih ve 11893 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.04.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurul tarafından alınan 21.05.2014 tarihli ve 2014/UH.I-2119 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Davacı Acb Gıda Tem. ve Bakım Med. Otomasyon San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, Ankara 17. İdare Mahkemesi tarafından verilen 31.10.2014 tarihli ve E:2014/1539, K: 2014/1030 sayılı kararında, “….Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerden; dava konusu ihalede, ihalenin davacı üzerinde bırakıldığına ilişkin ihale komisyonu kararının kesinleşmesinden ve bu kararın ilgililere tebliğinden sonra yaklaşık maliyetin değiştirildiği ve bu tutar üzerinden kârsız yaklaşık maliyet tutan belirlenerek tekliflerin yeniden değerlendirildiği görülmekte olup, bu yönde gerçekleştirilen idari işlemlerin yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine uygun olmadığı ve ihale tarihinden sonra değiştirilen tutar esas alınarak yapılan teklif değerlendirmesi işleminin 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesinde idarelerin ihalelerde sağlaması gereken ilkeler olarak belirtilen “saydamlık, güvenirlik” ilkelerine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Bu durumda; tekliflerin alınması aşamasına kadar gizli olan yaklaşık maliyetin, ihale komisyonunca açıklandıktan ve bu tutar üzerinden bir değerlendirme yapıldıktan sonra alınan ihale kararın kesinleşmesinden sonra ihaleyi yapan makamca değiştirilebilmesine olanak sağlayan bir düzenleme bulunmadığından ve kesinleşen ihale sonrasında yaklaşık maliyette hata olduğunun fark edilmesi üzerine bu hatanın düzeltilmesi suretiyle yeniden bir teklif değerlendirmesi yapılmasının 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesinde idarelerin ihalelerde sağlaması gereken ilkeler olarak belirtilen “saydamlık, güvenirlik” ilkelerine aykırı olduğu sonucuna varıldığından, davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun, ihale komisyonunca yapılan işlemin yaklaşık maliyetin mevzuata aykırı şekilde güncellenmesi değil yaklaşık maliyetin belirlenmesi aşamasındaki hesaplama hatasının ihale komisyonu tarafından düzeltilmesi niteliğinde olduğundan bahisle reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır…” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Anayasa’nın 138’üncü maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

1- 21.05.2014 tarih ve 2014/UH.I-2119 sayılı Kurul kararının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin on birinci fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline, oybirliği ile karar verildi.

 

 

 

SORU:Kıdem tazminatı bedelinin yaklaşık maliyete eklenmesi gerekir mi?

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Karar Tarihi : 30.04.2012 Karar No : 2012/UH.II-1950

 

Şikayetçi:

Hasel Turizm Tic. San. Ve Ltd. Şti., REŞATBEY MAHALLESİ 62012 SOKAK NO:8 ADANA

İhaleyi yapan idare:

Türkiye Elektrik İletim A.Ş Genel Müdürlüğü(Teiaş) 18.İletim Tes. Ve İşl.Gr.Md., Seyhan Barajı Içı ADANA

Başvuru tarih ve sayısı:

02.04.2012 / 13031

Başvuruya konu ihale:

2012/20532 İhale Kayıt Numaralı "Temizlik-Çay Ocağı-Bahçe Bakım'da Çalıştırılacak Personel Hizmeti Alımı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

18.04.2012tarih ve B.07.6.KİK.0.07.00.00-101.04-.H.[1335].(0229)./2012-26Esayılı Esas İnceleme Raporunda;

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü18. İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü tarafından 23.03.2012tarihinde açık ihale usulüile yapılan “Temizlik-Çay Ocağı-Bahçe Bakım'da Çalıştırılacak Personel Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Hasel Turizm Tic. San. ve Ltd. Şti.’nin 19.03.2012tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.03.2012tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 02.04.2012tarih ve 13031sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.04.2012tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;

1 ) Çalışan personelin kıdem tazminatına ilişkin idari şartnamenin 47.1 inci maddesinde yer alan düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,

2 ) İdari şartnamenin 25.3.1 inci maddesinde yer alan, “İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak çalıştırılacak personele yürürlük tarihinde, 16 yaşından büyükler için uygulanan asgari ücret ödenecektir.” düzenlemesinin isteklileri tereddüde düşürecek ve yanıltıcı nitelikte olduğu, asgari ücretin ihale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret olarak belirtilmesi gerektiği,

3 ) İdari şartnamenin 25.3.2 nci maddesinde yer alan, “Çalıştırılacak personele 22 gün üzerinden, yürürlük tarihindeki günlük brüt asgari ücretin %20’si oranında yemek gideri nakdi olarak ödenecek ve bordroda gösterilecektir.” düzenlemesinin Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.13 üncü maddesine aykırı olduğu, nakdi olarak öngörülen yemek ücretinin günlük brüt tutarının açıkça belirtilmesi gerektiği,

4 ) Personelin eğitim ve oryantasyonuna ilişkin idari şartnamenin 47.1 inci maddesi ile teknik şartnamenin 12 nci maddesinin Kamu İhale Genel Tebliğine aykırı olduğu, personele eğitimin mesai saatlerinde mi mesai saatleri dışında mı verileceğinin belirlenmesi gerektiği,

5 ) İhale dokümanında ilaçlamanın yalnız bahçe-bakım hizmeti için öngörüldüğü, kat temizliğinde ilaçlama yapılıp yapılmayacağının belli olmadığı, ayrıca ilaçlama alanının ne kadar olduğunun ayrıntılı belirtilmesi gerektiği,

6) Teknik şartnamenin 14.9 uncu maddesi ile sözleşme tasarısının 16.1 inci maddesinde yer alan sözleşmenin feshi ile ilgili düzenlemelerin 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 20 nci maddesinin (b) bendine değil, (a) bendine dayandırılması gerektiği,

7) İdari şartnamenin 25.3.3 üncü maddesinde, teklif fiyata dahil olduğu belirtilen malzeme giderlerinin birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir kalem olarak yer almamasının mevzuata aykırı olduğu,

İddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1 ) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde ihale konusu işin adı; “Temizlik-Çay Ocağı-Bahçe Bakım'da Çalıştırılacak Personel Hizmeti Alımı”; anılan şartnamenin ekinde hizmetin miktarı ve türü tablo halinde;

Sıra No Açıklama Birimi İşçi Sayısı Ay/gün/saat

1 Temizlik- Bahçe Bakım ? Çay Ocağı Hizmetleri Alımı İşi İşçi x Ay 45,00 30,000

2 Temizlik- Bahçe Bakım ? Çay Ocağı Hizmetleri Alımı İşi İşçi x Gün 45,00 24,000

Şeklinde gösterilmiştir.

Aynı şartnamenin “Diğer hususlar” başlığı altında yer alan 47.1 inci maddesinin birinci ve üçüncü bendinde; “Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1. ve 79.2. maddelerinde belirtildiği üzere İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderlerin içinde hesaplanacaktır.

SON AYA AİT HAK EDİŞ TUTARININ ÖDENMESİ: Firmanın son aya ait hak edişini alabilmesi için; İş Kanunu, İkincil Mevzuat ve SGK Kanunundan doğan tüm yasal hükümlülükleri yerine getirmiş olup, İşçilerin tüm yasal haklarının (Maaş, Sgk Primleri, Kıdem Tazminatı, İzin Ücretleri v.b.) ödenmiş olduğunu gösteren işçi tarafından imzalı belgeleri sunması sonrasında ödenecektir. Söz konusu belgeler idareye sunulmadığı takdirde firmaya son hak edişi ödenmeyecektir. Düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1ve 79.2 nci maddelerinde; “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;

İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden% 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir.

Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir. Açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda yer alan tebliğdeki açıklama uyarınca, personel çalıştırılmasına dayalı olan hizmet alımı ihalelerinde, verilmiş olan tekliflerin değerlendirilmesinde amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderleri karşılamak üzere işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme ve genel giderler hesaplanacağı, ayrıca bir bedel öngörülmeyeceği düzenlenmiştir.

Bu sebeplerle %3 oranında sözleşme ve genel giderler içerisinde değerlendirilmesi gereken kıdem tazminatı tutarının ihalenin yaklaşık maliyetine dahil edilmesi ve teklif fiyata dahil olacak masraflar içinde gösterilmesi ve böylece aşırı düşük teklif sorgulamasında dikkate alınması mümkün gözükmemektedir.

İnceleme konusu ihaleye ait idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinde yapılan düzenlemede, yukarıda aktarılan hüküm ve tespitlere uygun olarak kıdem tazminatına ilişkin bir bedel öngörülmediği, ayrıca yukarıda belirtilen Tebliğ hükümlerine uygun olarak idari şartnamenin “Diğer hususlar” başlığı altında yer alan 47.1 inci maddesinin birinci bendinde de,kıdem tazminatının, % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderlerin içinde hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verildiği görülmüştür.

Bu itibarla, kıdem tazminatının, yukarıdaki anılan Tebliğ hükmünde de belirtildiği gibi, %3 sözleşme ve genel giderler içerisinde yer aldığı ve önemli bir teklif bileşeni olmadığı dikkate alındığında, idari şartnamenin 47.1 inci maddesinin üçüncü bendinde yer alan düzenlemenin mevzuata aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır.

2 ) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 25.3 üncü maddesinde; “Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak; Çalıştırılacak Personele yürürlük tarihinde, 16 yaşından büyükler için uygulanan Asgari ücret ödenecektir.” düzenlemesi,

Anılan şartnamenin “Fiyat farkı” başlıklı 46 ncı maddesinde; “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1. 07/05/2004 tarih ve 25455 sayılı resmi gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararının 8. maddesine göre fiyat farkı uygulanacak olup ilgili madde hükmü aşağıdaki gibidir.

a) Asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş asgari ücretin değiştirilmesi halinde eski ve yeni asgari ücret arasındaki fark,

b) İhale (son teklif verme) tarihi itibariyle işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigortalar primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda; asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınırı değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark,

c) 506 sayılı kanunun 77.maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde sözleşmede öngörülen ücret ekleri nedeniyle işveren tarafından karşılanmakta olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigorta primine ilişkin toplam tutarda meydana gelecek fark.

(a), (b), (c) bentleri toplamı; 506 sayılı kanun gereğince işveren nam ve hesabına hazinece yapılacak olan ödemelerde dikkate alınmak suretiyle bu esasların 7. maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir. Düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.6 ncı maddesinde; “Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.” açıklamasına yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükmü uyarınca, isteklilerin tekliflerinde, ihale tarihinde yürürlükte olan asgari ücret dışında başka bir asgari ücreti esas alamayacağı, muhtemel asgari ücret değişikliklerine ilişkin olarak da ihale dokümanında fiyat farkının verileceği hususunda düzenleme yapıldığı anlaşıldığından söz konusu düzenlemede mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

3 ) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 25.3.2 nci maddesinde; “Yemek, yol ve giyecek giderleri:

Çalıştırılacak tüm personele 22 gün üzerinden; yürürlük tarihindeki Günlük Brüt Asgari Ücretin %20'si oranında yemek gideri nakdi olarak ödenecek ve bordroda gösterilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu düzenleme çerçevesinde, nakdi olarak öngörülen günlük yemek bedelinin net olarak hesaplanabileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiası uygun görülmemiştir.

4 ) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin “Diğer hususlar” başlığı altında yer alan 47.1 inci maddesinin birinci bendinde; “Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1. ve 79.2. maddelerinde belirtildiği üzere İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderlerin içinde hesaplanacaktır.” düzenlemesine,

Teknik şartnamenin 12 nci maddesinde; “…Çalışanların İş Sağlığı ve İş Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 11. ve 14. maddelerindeki esaslara göre çalıştırılacak personellere eğitim verilecektir. Düzenlemesine yer verilmiştir.

07.04.2004 tarih ve 25426 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Eğitimin Maliyeti ve Eğitimde Geçen Süreler” başlıklı 6 ncı maddesinde; “Verilen eğitimler, çalışanlara herhangi bir mali yük getirmeyecek şekilde düzenlenir ve eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1 ve 79.2 inci maddesi uyarınca eğitim giderleri, %3 sözleşme ve genel giderler içerisinde yer aldığından, söz konusu giderlerin önemli bir teklif bileşeni olarak kabul edilemeyeceği, bunun yanında yukarıda belirtilen Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesi uyarınca, verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde geçen sürenin çalışma süresinden sayılacağı ve ihale dokümanında fazla mesaiye ilişkin bir düzenleme yapılmadığı dikkate alındığında, personele eğitimin mesai saatleri içerisinde vardiyalı olarak verileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

5 ) Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik şartnamenin 7.5 inci maddesinde; “Bahçede kullanılacak yazlık ve kışlık mevsimlik çiçeklerin seçimi, temini, çim alanda gerekli olan çim bakım gübresi, kışlık organik gübre temini, bahçede kullanılacak ilaçların temini İdareye aittir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Söz konusu düzenleme uyarınca, ilaçlamada kullanılacak ilacın idare tarafından temin edileceği dikkate alındığında, ilaçlama yapılacak alanın net olarak belirtilmemesinin tekliflerin verilmesinde isteklileri tereddüde düşürücü nitelikte olmadığı, bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı görülmüştür.

6) Başvuru sahibinin 6 ncı iddiasına ilişkin olarak:

Cezalara ilişkin teknik şartnamenin 14.9 uncu maddesi ile sözleşme tasarısının 16.1.1 inci maddesinde 8 madde halinde cezalar sayıldıktan sonra, “Yukarıda sayılan bu aykırılıkların toplamda 15’e ulaşması durumunda, yukarıda öngörülen cezalar uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde; “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:

a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,

b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi,

Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Hükmüne yer verilmiştir.

Anılan Kanunun “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 25 inci maddesinin (f) bendinde yasak fiil ve davranışlar arasında; “Mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemek. Sayılmıştır.

Söz konusu mevzuat hükümleri çerçevesinde, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 20 nci maddesinin (b) bendinin dolaylı olarak aynı maddenin (a) bendini de kapsadığı, bu itibarla cezalara ilişkin olarak idarece, teknik şartnamenin 14.9 uncu maddesi ile sözleşme tasarısının 16.1.1 inci maddesinde yapılan düzenlemelerde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.

7) Başvuru sahibinin 7 nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 25.3.3 üncü maddesinde; “Malzeme giderleri:

İhale Konusu işte Kullanılacak olan Teknik Şartnamenin 6. maddesinde belirtilen ve Yüklenici tarafından karşılanacak her türlü araç, gereç ve malzeme gideri belirtilmiş olup teklif fiyata dahildir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik şartnamenin “Yüklenici tarafından temin edilecek Temizlikte Kullanılacak Makine, Ekipmanların Özellikleri” başlıklı 6 ncı maddesinde; “Profesyonel Tip Elektrik Süpürgesi (Kuru Vakum): 13 Adet, Su Filtreli Elektrik Süpürgesi (Islak-Kuru): 1 Adet, Halı Yıkama Makinesi (Güçlü Vakum): 1 Adet, Halı Yıkama Makinesi (Kompakt): 1 Adet, İlaçlama Makinesi Mekanik: 1 Adet, İlaçlama Makinesi Benzinli: 1 Adet, Taşıma Arabası: 1 Adet, Çöp Konteynırı (en az 240 Lt): 15 Adet, Çift Kovalı Temizlik Arabası: 6 Adet, Bahçe Sulama Hortumu 3/4: 1500 Metre, Ağaç kesme Motoru: 2 Adet, Çay Kazanı ( 3 Demlikli ): 2 Adet, Çay Kazanı ( 4 Demlikli): 1 Adet, Kahve Makinesi (Elektrikli): 10 Adet, Misinalı Çim Biçme Makinesi (Benzinli): 2 Adet, El arabası: 4 adet, Saplı faraş: 15 adet, Bahçıvan Tırmığı: 40 adet, Dirgen: 10 adet, Tırpan: 2 adet, Çapa: 10 adet, Kürek: 10 adet, Bel: 10 adet, Kazma: 10 adet, Ağaç budama makası: 15 adet, Testere (Ağaç Budama): 10 adet, Sulama fıskiyesi metal: 50 adet, Sert fırça: 20 adet, Balta saplı: 2 adet, Tahra: 4 adet, Merdiven: Hafif metalden, 2 ayaklı, açılabilir, 3 metre, basamaklı: 2 adet, Sürgülü Merdiven: Hafif metalden, açıldığında 10 metre olacak: 1 adet” şeklinde miktarları verilen malzeme, makine ve ekipmanların ayrıntılı özelliklerine yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1inci maddesinde; “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;

İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden% 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.” açıklaması,

Anılan Tebliğin 78.22 nci maddesinin birinci bendinde de; “Birim fiyat teklif cetvellerinde işçilik maliyeti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalar ve malzeme gideri ile brüt asgari ücretin üzerinde ücret öngörülen personel varsa bunlara ilişkin maliyetlerin ayrı ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesinin birim fiyat teklif cetvelinde, bu iş kalemi/kalemleri kapsamındaki işlerde çalıştırılmak üzere ihale dokümanında asgari sayısı belirtilen personele ilişkin maliyetlere işçilik kaleminde değil, ait olduğu iş kalemi içerisinde yer verilecek ve istekliler de tekliflerini buna göre sunacaklardır.” açıklaması yer almaktadır.

KİK015.3./H standart form numaralı birim fiyat teklif cetvelinin 6 numaralı dipnotunda; “Teklif fiyatına dahil edilmesi öngörülen malzemelerin tamamı tek bir iş kalemi olarak kabul edilmek suretiyle malzeme için tek satır açılabileceği gibi, adet, kg, lt. vb. ölçüler üzerinden her bir malzeme için ayrı satır da açılabilecektir. Ayrı satır açılması halinde “birim” sütununa adet, kg, lt. vb. yazılacak ve miktar kısmına işin toplam süresi boyunca kullanılacak toplam adet, kg, lt. vb. her bir ölçü birimi için rakam yazılacaktır.” açıklamasına yer verilmiştir.

İdarece isteklilere verilen birim fiyat teklif cetvelinin;

A¹B²

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması³ Miktarı Teklif Edilen⁴ Birim Fiyat Tutarı

Birimi İşçi sayısı Ay/gün/saat

1 Temizlik- Bahçe Bakım – Çay Ocağı Hizmetleri Alımı İşi İşçi x Ay 45,00 30

2 Temizlik- Bahçe Bakım – Çay Ocağı Hizmetleri Alımı İşi İşçi x Gün 45,00 24

TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)

Şeklinde düzenlendiği görülmüştür.

Birim fiyat teklif cetveli, teklif mektubunun eki olup, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 6 ncı maddesi uyarınca; işin ayrıntılı özelliklerine dayalı olarak; idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için istekliler tarafından teklif edilen birim fiyatlar ve bunların çarpımı sonucu bulunan toplam tutarları göstermek amacıyla düzenlenmektedir.

İdarelerce, 4735 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile anılan Tebliğ hükmü çerçevesinde birim fiyat teklif cetvelinin standart forma uygun olarak hazırlanması, bu cetvelde her bir iş kaleminin adı ve kısa açıklaması ile biriminin ve miktarının mutlaka belirtilmesi ve hazırlanan bu cetvelin ihale dokümanı içerisinde isteklilere sunulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, yukarıda yer alan Tebliğ açıklaması gereğince; amortismanın, sözleşme giderleri ve genel giderler içinde yer aldığı kabul edildiğinden, idari şartnamelerde teklif fiyata dahil olan giderler kısmında belirtilmeyecektir. Demirbaş malzemeler, amortismana tabi olup, sarf malzemeler amortismana tabi değildir. Bu nedenle, idari şartnamenin teklif fiyata dahil olan giderler kısmında sarf malzemelerinin teklif fiyata dahil olduğunun düzenlenmesi gerekirken, demirbaş malzemelerin idari şartnamelerde teklif fiyata dahil olan giderler kısmında belirtilmemesi gerekmektedir.

Bu çerçevede, bir bütün olarak teklif fiyata dahil olduğu belirtilen Teknik şartnamenin “Yüklenici tarafından temin edilecek Temizlikte Kullanılacak Makine, Ekipmanların Özellikleri” başlıklı 6 ncı maddesinde sayılan makine ve ekipmanların profesyonel tip elektrik süpürgesi gibi bir kısmının amortismana tabi demirbaş malzemeler arasında olduğu; saplı faraş, sulama hortumu gibi bir kısmının da amortismana tabi olmayan sarf malzemesi niteliğinde bulunduğu görülmektedir.

İnceleme konusu ihaleye ait birim fiyat teklif cetvelinde, ihale dokümanında teklif fiyata dahil olduğu belirtilen bir kısım amortismana tabi malzemeye, mevzuata uygun olarak ayrı bir iş kalemi olarak yer verilmediği, ancak söz konusu malzemelerin mevzuata aykırı olarak idari şartnamede teklif fiyata dahil olan masraflar içerisinde gösterildiği, öte yandan yine birim fiyat teklif cetvelinde, dokümanda teklif fiyata dahil olduğu belirtilen, teknik şartnamede sayılan, bir kısım amortismana tabi olmayan sarf malzemesinin, mevzuata aykırı bir şekilde ayrı bir iş kalemi olarak gösterilmediği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, birim fiyat üzerinden çıkılan ihalelerde, tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulabilmesi için idarece teklifleri etkileyebilecek iş kalemlerinin ayrıntılı şekilde düzenlenmesinin esas olduğu göz önüne alındığında, teknik şartnamede ayrıntıları verilen amortismana tabi olmayan sarf malzeme niteliğindeki malzeme giderlerinin birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir kalem olarak belirtilmemesinin mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmış olup başvuru sahibinin bu husustaki iddiası uygun görülmüştür.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,oybirliği ile karar verildi.

 

 

 

SORU: Zeyilname düzenlendikten sonra yaklaşık maliyetin ihale yapıldıktan sonra hatalı hesaplandığının anlaşılması halinde nasıl bir yol izlenir?

 

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Toplantı No: 2022/015 Gündem No: 9 Karar Tarihi : 09.03.2022 Karar No : 2022/UH.I-333

 

BAŞVURU SAHİBİ:

Arnil-Net Bilgisayar İletişim Hizmetleri Yazılım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,

VEKİLİ:

Av. Tahir SARAÇ,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Tuzla Devlet Hastanesi,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/723674 İhale Kayıt Numaralı “36 Aylık Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Hizmet (HBYS) Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Tuzla Devlet Hastanesi tarafından 27.12.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “36 Aylık Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Hizmet (HBYS) Alımı” ihalesine ilişkin olarak Arnil-Net Bilgisayar İletişim Hizmetleri Yazılım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 06.01.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.01.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.01.2022 tarih ve 3513 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.01.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/104 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece yaklaşık maliyetin mevzuata aykırı olarak hesaplandığı ve hatalı olduğu,

asgari ücretin %60 fazlasına ilişkin işçilik kalemi ile HBYS yazılım iş kalemi maliyetlerinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesine uygun hesaplanmadığı,

bu yöntemler ile hesaplanmadığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği,

idarece hesaplanan yaklaşık maliyetin günümüz ekonomik gerçeklerini yansıtmadığından hatalı olduğu,

yaklaşık maliyet hesaplama/belirleme sürecinde yeterli özenin gösterilmediği ve gerçekçi/güncel rakamlar üzerinden hesaplanmadığı,

Kurul tarafından Kanun ile kendisine verilmiş olan teknik görüş alma yetkisinin kullanılarak akademik bir kuruluştan görüş alınması,

yaklaşık maliyetin hesaplanması ile doküman düzenlemelerinin işin gereklerini yansıtıp yansıtmadığının uzman görüşü alınarak tespit edilmesi gerektiği,

HBYS hizmetinin alelade bir hizmet olmadığı, teknik bir hizmet olduğu bu alandaki bir hizmet alımında maliyet bileşenlerinin gerçekçi, güncel ve eksiksiz hesaplanıp hesaplanmadığının teknik bir incelemeyi gerektirdiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanun’unun “Yaklaşık Maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde ‘’Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.’’ hükmü

4734 sayılı Kamu İhale Kanun’unun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde ‘’ Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır’’ hükmü

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık Maliyete İlişkin İlkeler” başlıklı 7’nci maddesinde;

“ (1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.’’ hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık Maliyetin Hesaplanmasına Esas Miktar ve Fiyatların Tespiti ” başlıklı 8’inci Maddesinde

“(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re ’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.’’ hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde; “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.’’ hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliğ’inin 16.3.1 maddesinde; “Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,

b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir’’ düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde; “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Yüklenici firma bünyesinde çalıştırdığı ve teknik şartnamede belirtilen nitelikte personelleri hastanede görevlendirecek, bu personellerin her türlü özlük hakları ve tüm giderleri firma tarafından karşılanacak ve bu bedel teklif fiyata dahil olacaktır.

1- Hastanemizde 2 teknik personel çalıştırılacak olup, Personellerden idareye karşı sorumlu olan 1 teknik personele asgari ücretin % 90 fazlası, 1 teknik personele de asgari ücretin % 60 fazlası ücret ödenecektir. (Personeller için istenilen özellikler teknik şartnamede belirtilmiştir.)

2-YEMEK- İstekliler tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bedel öngörmeyeceklerdir.

3-YOL- Çalışacak personelin yol ihtiyacı isteklilerce nakdi olarak (aylık 22 gün üzerinden gidiş dönüş şeklinde) karşılanacak olup tüm personele günlük brüt 8,06 TL ücret ödenecektir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

İhale konusu hizmet ile ilgili olarak; Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Oranı %2 olarak hesaplanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin 27.12.2021 tarihinde yapıldığı ve 3 isteklinin teklif verdiği, idare tarafından yaklaşık maliyetin sırası ile; 1.337.195,16 TL, 1.247.730,84 TL ve 1.336.334,04 TL olarak hesaplandığı, başvuru sahibi dahil olmak üzere 2 isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olması nedeniyle uygun bulunmayarak değerlendirme dışı bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Akgün Bilgisayar Program ve Hizmetleri Sanayi Ticaret A.Ş. olduğu 01.02.2022-2 karar numaralı ihale komisyon kararında belirtilmiştir.

Söz konusu ihaleye ilişkin olarak yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ihale işlem dosyasında idarece gönderilen belgeler incelendiğinde;

36 Aylık Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) ihalesine yaklaşık maliyetin 1.337.195,16 TL olarak belirlenmesi suretiyle çıkıldığı,

akabinde idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine zeyilname düzenlendiği, 17.12.2021 tarihinde istekli olabileceklere tebliğ edilen zeyilname ile idareye karşı sorumlu olan 1 teknik personele ödenecek ücretin asgari ücretin % 80 fazlası iken % 90 fazlası olarak değiştirildiği,

1 teknik personele ödenecek ücretin asgari ücretin % 70 fazlası iken % 60 fazlası olarak değiştirildiği,

söz konusu değişiklikler uyarınca yaklaşık maliyetin yeniden hesaplanarak 1.247.730,84 TL olacak şekilde düzeltildiği,

ihale komisyonunun 27.12.2021 tarihinde toplandığı, ihalenin 2’nci oturumunda yaklaşık maliyet ile teklif edilen birim fiyatların kontrol edildiği, 3’üncü kalemde işçilik hesaplanmasında birim fiyatın 7,518,30 TL olması gerekirken 5.057,10 TL olarak hesaplandığının tespit edilmesinin ardından, yaklaşık maliyetin;

(1- HBYS yazılım hizmet alımı 20.716,50*36=745.794,00 TL

2- İdareye karşı sorumlu olan personel (Asgari Ücretin % 90 fazlası) 8.885,59 x 36=319.881,24 TL

3- Yazılım personeli (Asgari Ücretin %60 fazlası) 7.518,30 x 36=270.658,80 TL)

1.336.334,04 TL olarak güncellendiği tespit edilmiştir.

İdare tarafından gerçekleştirilen yaklaşık maliyete ilişkin işlemler neticesinde ihale komisyonu kararına esas alınan güncellenmiş yaklaşık maliyetin ilk belirlenen yaklaşık maliyet tutarının altında olduğu,

dolayısıyla yaklaşık maliyetin tutar olarak azalmasının rekabeti daraltacak bir etkisinin bulunmadığı;

şikâyete konu ihalede yaklaşık maliyette tespit edilen hatanın, ilave herhangi bir araştırma gerçekleştirilmeksizin yalnızca ihale dokümanında yer verilen bilgiler çerçevesinde tam ve doğru şekilde hesaplanabilir nitelikte olduğu ve ilân süreleri ile yeterlik kriterlerini değiştirmediği,

olması gereken yaklaşık maliyet ile idarece hesaplanan yaklaşık maliyet arasındaki farkın sınır değer açısından fark yaratacak düzeyde olmadığı ve söz konusu ihalede sınır değerin altında teklif bulunmadığı,

dolayısıyla yanlış hesaplanan yaklaşık maliyetin düzeltilmesinin ihalenin sağlıklı şekilde sonuçlandırılmasına engel teşkil etmeyeceği sonucuna varılmıştır.

İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin ihalenin ikinci oturumunda HBYS hizmet alımına ilişkin iş kaleminde idarelerden alınan fiyatlar ile firmalardan alınan tekliflere istinaden 745.794,00 TL olarak belirlendiği, idareye karşı sorumlu olan personele ilişkin maliyetin (Asgari Ücretin % 90 fazlası, 8.885,59 x 36 =) 319.881,24 TL olarak belirlendiği, yazılım personeline ilişkin maliyetin (Asgari Ücretin %60 fazlası,7.518,30 x 36 =) 270.658,80 TL olarak belirlendiği görülmüştür. İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan işçiliğe ilişkin giderler göz önünde bulundurulduğunda idareye karşı sorumlu personel ile yazılım personeline ilişkin maliyetin işçilik hesaplama modülü kullanılarak doğru şekilde hesaplandığı anlaşılmıştır.

HBYS hizmet alımına ilişkin iş kaleminde yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas olacak şekilde 10 farklı hastane (İstanbul Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bayrampaşa Devlet Hastanesi, İstanbul Silivri Devlet Hastanesi, İstanbul Pendik Devlet Hastanesi, İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları EAH, İstanbul Üsküdar Devlet Hastanesi, Beykoz Devlet Hastanesi, İstanbul Maltepe Devlet Hastanesi, İstanbul Marmara Üniversitesi Pendik EAH ve Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi) tarafından yapı ve büyüklük bakımından HBYS alımına ilişkin piyasa araştırması kapsamında benzer işlere ilişkin fiyatların gönderildiği; 5 hastanenin (İstanbul Kartal Koşuyolu Yüksek ihtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bayrampaşa Devlet Hastanesi, İstanbul Silivri Devlet Hastanesi, İstanbul Pendik Devlet Hastanesi ve İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları EAH) göndermiş olduğu fiyatların yaklaşık maliyetin hesaplanmasında dikkate alındığı, bunun dışında piyasa fiyat araştırması kapsamında farklı şirketlerden teknik şartname gönderilmek sureti ile fiyat tekliflerinin istenildiği, başvuru sahibi Arnil-Net Bilgisayar İletişim Hizmetleri Yazılım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve Mert Yazılım Şirketi’nin fiyat tekliflerini gönderdiği, Arnil-Net Bilgisayar İletişim Hizmetleri Yazılım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin göndermiş olduğu fiyat teklifinin yaklaşık maliyetin hesaplanmasında dikkate alındığı, HBYS hizmet alımına ilişkin yapılan piyasa fiyat araştırması neticesinde idarelerden ve isteklilerden alınan fiyatların aritmetik ortalamasının yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas teşkil ettiği anlaşılmıştır.

Bu çerçevede, idare tarafından HBYS hizmet alımına ilişkin yaklaşık maliyetin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesine uygun olarak tespit edildiği, HBYS alımlarına ilişkin yaklaşık maliyetin belirlenmesi ile ilgili özel bir düzenlemenin kamu ihale mevzuatında yer almadığı, Kurum tarafından yapılacak inceleme aşamasında da söz konusu hususa ilişkin olarak teknik görüş alınmasına gerek olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin on birinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine, oybirliği ile karar verildi.

 

 

 

SORU: Yapım ihalesinde, piyasada faaliyet gösteren şirketlerden teklif alınıp bu tekliflerin ortalaması alınarak yaklaşık maliyetin oluşturulması mevzuata uygun mudur? 

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Toplantı No : 2010/047 Gündem No : 44 Karar Tarihi : 05.07.2010 Karar No : 2010/UY.III-1972

 

 

Şikayetçi:

El - Sis Elektronik Güvenlik Sistem Teknolojileri Ltd. Şti., Müftü Mahallesi İbrahim Efe Caddesi No:47 KDZ.Ereğli/ZONGULDAK

İhaleyi yapan idare:

Kastamonu İl Özel İdaresi, Kuzeykent Mah.Alparslan Türkeş Bulvarı No:59 Kastamonu 37100 KASTAMONU

Başvuru tarih ve sayısı:

11.06.2010 / 13731

Başvuruya konu ihale:

2010/28073 İhale Kayıt Numaralı "Kastamonu Kent Güvenlik Yönetim Sistemi Yapım İşi" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

30.06.2010 tarih ve III.Y.17.02.0075/2010-27E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Kastamonu İl Özel İdaresi tarafından 13.04.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Kastamonu Kent Güvenlik Yönetim Sistemi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak El - Sis Elektronik Güvenlik Sistem Teknolojileri Ltd. Şti.’nin 21.05.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 28.05.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 11.06.2010 tarih ve 13731 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.06.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1- Başvuruya konu ihalede vermiş oldukları teklifin, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülmediğinden değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak tekliflerinin şekilsel nedenlerle ve maksatlı bir şekilde değerlendirme dışı bırakıldığı, oysa açıklamalar kapsamında, 3.1.7 Merkezi Veri Depolama Ünitesine ilişkin olarak, ürün tedarikçisi firmaların, kar rakamlarının ortaya çıkacağı, taleplerinin ticari teamüllere uygun olmadığı ve Türk Ticaret Kanunu ve 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun ticari mahremiyet ve ticari sır ilkeleri ile korunduğu nedenleri ile alış fiyatlarını paylaşmadıklarından, Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.6 –b’ye göre proforma faturanın ekinde istenen alış faturalarının sunulamadığının belirtilmiş olduğu,

2- İdare tarafından hesaplanan yaklaşık maliyetin gerçek maliyet miktarlarından uzak ve hatalı olduğu, firmalar tarafından teklif edilen miktarlar ile idarenin hesapladığı yaklaşık maliyet miktarlarının arasındaki farkın kabul edilebilir oranda olmadığı, ihale dokümanı kapsamında verilen pursantaj tablosunda % 22,77 pursantaj oranı ile belirtilen iş kalemlerinin maliyetlerinin alınan proforma fatura ile desteklenerek hesaplanan yaklaşık maliyetin, idarece açıklanan yaklaşık maliyetten düşük olduğu,

3- Yaklaşık maliyet icmalinde “Özel5” poz numarası ile yer alan ve 47. sırada “Türk Telekom A.Ş.’ye Ödenecek Kurulum Ücreti” olarak belirtilen işin tutarının 183.824 TL olduğu, işle ilgili olarak alt yapı hizmetinin özel bir şirkete yaptırılmasının idare tarafından şart koşulduğu ve yapım ücretinin bu firma tarafından belirlendiği, Türk Telekom A.Ş.’nin idareye kiralayacağı hat hizmetine karşılık, yine kendisine ait olacak altyapıyı ücretsiz yapabilecek olmasına rağmen yine aynı firmaya bu hizmet karşılığı ücret ödenmesinin idare tarafından şart koşulduğu,

İddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuruya konu ihalede 13 adet ihale dokümanı satın alındığı, 6 isteklinin ihaleye katıldığı, dört isteklinin teklifinin çeşitli gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldığı, teklif fiyatı, geçerli teklifler ve yaklaşık maliyet üzerinden yapılan hesaplama neticesinde belirlenen sınır değerin altında sadece başvuru sahibi isteklinin teklifinin olduğu, idarece 29.04.2010 tarihli yazı ile başvuru sahibinin teklifinin aşırı düşük olduğu, düşüklüğe neden olan maliyet bileşenleri ile ilgili açıklamaların belgeleriyle birlikte, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 38 inci maddesi, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği 60 ıncı maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 45 inci maddesi hükümlerine göre sunulmasının istendiği,

İdareden temin edilen ihale işlem dosyası kapsamında yer alan, başvuru sahibi tarafından sunulmuş olan açıklamalarda, yerel bir firma oldukları, bu durumun işçilik ve destek maliyetlerini düşürdüğü, işin tamamının kendi personelleri tarafından yapılacağı, kar marjlarının düşük tutulduğu, distribütör firmalardan bu projeye özgü özel indirimler alındığı, ilgili ekip ve ekipmana sahip oldukları bilgilerine yer verilen 07.05.2010 tarihli üst yazı ile ekinde, 05.05.2010 tarihinde High Performans Dijital Teknoloji Sistemleri Tic. Ltd. Şti tarafından düzenlenmiş olan ve başvuru sahibine “HP” marka ürünler için çok özel indirimler uygulanmakta olduğu bilgisine yer verilmiş olan bir yazı, 06.05.2010 tarihinde Simet Bilgisayar Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş olan “Veri Depolama Ünitesi” ne ilişkin proforma fatura ve ekinde aynı firma tarafından idareye hitaben yazılmış olan ekteki proforma faturanın açıklama amaçlı olarak verildiği ve başvuru sahibinin distribütörü oldukları firmaların ürünleri için çok özel fiyat ve alım şartlarına sahip olduğunun belirtildiği bir yazı ile Hidrolik Platformlu Kamyonet ruhsatı fotokopisinin yer aldığı tespit edilmiştir.

Başvuruya konu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle yapıldığı, idarece ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilen pursantaj tablosunda da yer aldığı üzere, işin 47 adet iş kaleminden oluştuğu, işin bir kısmının elektrik işleri olduğu, çoğunun ise güç kaynağı, bilgisayar, projeksiyon cihazı, klima, yangın söndürücü gibi piyasadan temin edilecek mallardan oluştuğu görülmüştür.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6. maddesinde yer alan ;

“İsteklilerin aşırı düşük sorgulamasına ilişkin açıklamaları belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyecektir. Bu çerçevede;

a) İstekliler tarafından proforma faturalarla açıklama yapılması durumunda; proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyet belirtilecek ve proforma faturaya, ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneği eklenerek tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’e onaylatılacaktır. Proforma fatura veren imalatçı ise; proforma fatura ekinde, ilgili mala ilişkin imalatçının son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan birim maliyet cetveli verilecektir. Sunulan birim maliyet cetveli, mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı olmalıdır.

b) İsteklilerce yapılan açıklamalarda teklifin bir bölümünü oluşturan iş kısımlarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde; söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde, Vergi Usul Kanununa göre tutulması zorunlu olan yasal defter ve belgelere uygunluğu YMM veya SMMM tarafından onaylanmış maliyet tespit raporunun sunulması zorunludur. Söz konusu maliyet tespit raporunda, fiyat teklifi verilen işle ilgili varsa malların birim ortalama maliyetleri ile işçilik maliyetleri belirtilmelidir. Fiyat teklifinin kapsamında sadece mal bulunuyor ise; maliyet tespit raporu yerine, piyasadan alınan mallara ilişkin olarak yukarıda belirtildiği şekilde proforma faturaların, fiyat teklifi veren kişinin üretici olması durumunda ise, son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan ilgili malın birim maliyet cetvelinin sunulması zorunludur.

c) İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda; söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır.

ç) İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği mallara dayandırması durumunda; mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı, son geçici vergi beyanname dönemine ait üretim konusu mala ilişkin maliyet tespit raporunun sunulması zorunludur. Maliyet tespit raporunda üretilen mala ilişkin birim maliyetlerin gösterilmesi gerekmektedir.

d) İstekliler tarafından yapılan açıklamada, malın stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda; Vergi Usul Kanununun 182 nci maddesi gereğince tutulması gereken envanter defterinin ilgili malzeme veya mala ilişkin kısmının mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı örneğinin veya mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından hazırlanan ve onaylanan ilgili malzeme veya mala ilişkin stok tespit raporunun sunulması zorunludur. Stok tespit raporunda mükellefin yasal defter ve belgelerine uygun ilgili malzeme veya mala ilişkin birim maliyetlerin gösterilmesi zorunludur.” açıklamalar çerçevesinde, proforma faturalarla açıklama yapılması durumunda; proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyetin belirtilmesi ve proforma faturaya, ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneği eklenerek tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’e onaylatılması, yada teklifin bir bölümünü oluşturan iş kısımlarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde ise, söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde, Vergi Usul Kanununa göre tutulması zorunlu olan yasal defter ve belgelere uygunluğu YMM veya SMMM tarafından onaylanmış maliyet tespit raporunun sunulması ve söz konusu maliyet tespit raporunda, fiyat teklifi verilen işle ilgili varsa malların birim ortalama maliyetleri ile işçilik maliyetlerinin belirtilmesi gerekirken, başvuru sahibi tarafından sunulan ve yukarıda içeriği belirtilmiş olan aşırı düşük teklif açıklamalarının bu şekilde olmadığı tespit edilmiştir. Bu durumda, idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmeyerek teklifin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapılan incelemede, idarece piyasada ihale konusu işle ilgili üç firmadan teklif alındığı, alınan fiyat tekliflerinin ortalaması alınarak yaklaşık maliyetin belirlendiği tespit edilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespit” başlıklı 10 uncu maddesinde yer alan;

“(1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde;

a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,

b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,

c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek yayımlanmış fiyat ve rayiçler,

ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,

d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri,

esas alınır.

(2) İdareler, yaklaşık maliyete ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyat ve rayiçlerin birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(3) İşin bütünü, iş grubu, iş kalemi ve malzeme rayici bazında yapılacak piyasa araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; iş, imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından, üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından ve satıcılarından fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu, iş kalemi veya malzemenin ayrıntılı özellikleri ve standardına yer verilir, fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar Katma Değer Vergisi hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan fiyat bildirimleri ve proforma faturaları dikkate alınmaz.” hükmü çerçevesinde,

idarece yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan yöntemin mevzuata uygun olduğu,

ayrıca ihale dokümanı kapsamında verilen pursantaj oranlarından yola çıkılarak, isteklilerin kendi birim fiyatları ile oluşturdukları tutarla yaklaşık maliyet ulaşılmasının mümkün olmadığı gibi, böyle bir yöntemle aykırılık iddiasında bulunulmasının da uygun olmadığı kabul edildiğinden, başvuru sahibinin bu konudaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:

Söz konusu iddiaya ilişkin olarak yapılan incelemede, başvuru sahibinin idareye yapmış olduğu şikayet başvurusunda bu hususa yer vermediği görülmüştür. Bu nedenle, söz konusu iddianın İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8 inci maddesinin 10 uncu fıkrasında yer alan “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü uyarınca reddedilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine, oybirliği ile karar verildi.

 

 

 

SORU: Yapım ihalelerinde yaklaşık maliyet isteklilere açıklandıktan sonra hangi durumda güncellenebilir? 

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Toplantı No : 2010/051 Gündem No : 10 Karar Tarihi : 19.07.2010 Karar No : 2010/UY.I-2092

 

Şikayetçi :

İTG İzmir Teknoloji Grup Elk. Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., 288/6 Sok. No:2/1 C Blok Kat:2 D:4 Bornova/İZMİR

İhaleyi yapan idare:

Büyükçekmece Belediye Başkanlığı, Mimar Sinan Mah. 34500 Büyükçekmece/İSTANBUL

Başvuru tarih ve sayısı:

23.06.2010 / 14653

Başvuruya konu ihale:

2010/48850 İhale Kayıt Numaralı "Celaliye Atatürk Caddesi Kamiloba Selanik Caddesi Havai Hatların Yer Altına Alınması Yapım İşi" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

13.07.2010 tarih ve I.Y.18.48.0203/2010-34E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Büyükçekmece Belediye Başkanlığı tarafından 26.05.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Celaliye Atatürk Caddesi, Kamil Oba Selanik Caddesi Havai Hatlarının Yer Altına Alınması Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak İTG İzmir Teknoloji Grup Elk. Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 08.06.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 16.06.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 23.06.2010 tarih ve 14653 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.06.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; başvuruya konu ihalenin Batuhan Müh. Mim. Elk. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerine bırakıldığına ilişkin kesinleşen ihale kararının tebliğ edilmesi üzerine, ilk oturumda idare tarafından açıklanan yaklaşık maliyetin 906.000,00 TL olduğu, geçerli teklifler dikkate alınarak hesaplanan sınır değere göre Batuhan Müh. Mim. Elk. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin aşırı düşük olduğu, tekliflerinin aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerin teklif fiyatlarını belgelere dayalı olarak açıklamak zorunda oldukları, bu nedenle ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının yeniden incelenmesi gerektiği iddiasıyla yaptıkları şikayet başvurusuna verilen cevapta; isteklilerce teklif edilen fiyatlarla yaklaşık maliyetin karşılaştırılması sonucu Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 11 nci maddesine göre yaklaşık maliyetin güncellenmesine karar verildiği, yapılan güncelleme işlemi sonucunda yeni yaklaşık maliyetin 709.927,23 TL olarak hesaplandığı, güncel yaklaşık maliyet ve geçerli teklifler esas alınarak hesaplan sınır değerin 521.991,43 TL olduğu, hesaplanan sınır değere göre aşırı düşük teklif bulunmadığından, başvuruya konu ihalenin en düşük teklifi veren istekli üzerinde bırakıldığının belirtildiği, oysa Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 11 nci maddesine göre yaklaşık maliyete ilişkin güncellemenin ilk ilan veya davet tarihine kadar ve Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan ilgili endekslere göre yapılması gerektiği, yaklaşık maliyetin, Türkiye İstatistik Kurumu endekslerine göre güncellenmesi durumunda artması gerekirken 709.927,23 TL olarak hesaplanmasının mümkün olmadığı, ihale komisyonu tarafından yapılan bu işlemlerin Batuhan Müh. Mim. Elk. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifini sınır değerin üstüne çekmek amacıyla yapıldığı iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

01.06.2010 tarihli ihale komisyonu kararıyla, isteklilerce teklif edilen fiyatlarla yaklaşık maliyetin karşılaştırılması sonucu, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 11 nci maddesine göre yaklaşık maliyetin güncellenmesine karar verildiği, yapılan güncelleme işlemi sonucunda yeni yaklaşık maliyetin 709.927,23 TL olarak hesaplandığı, güncel yaklaşık maliyet ve geçerli teklifler esas alınarak hesaplan sınır değerin 521.991,43 TL olduğu, hesaplanan sınır değere göre aşırı düşük teklif bulunmadığından, idari şartnamenin 36 ncı maddesi uyarınca en düşük fiyatı teklif eden isteklinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

İdare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyetin TEDAŞ birim fiyatları ve bazı iş kalemleri için yapılan fiyat araştırması esas alınarak hesaplandığı, ancak hangi yıla ait TEDAŞ birim fiyatlarının kullanıldığına ilişkin bir açıklama yapılmadığı görülmüştür. İhale komisyonu tarafından yapılan “güncelleme” işlemine ilişkin belgelerin incelenmesi neticesinde, malzeme ve montaj iş kalemlerinin büyük kısmının yaklaşık maliyet hesap cetvelinde belirlenen birim fiyatlarının düşürüldüğü, bazı kalemlerinin birim fiyatlarının artırıldığı, bu şekilde yeniden hesaplanan tutarın da, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yayımlanan 2010 yılı Karne Katsayıları Tebliğinde 2008 yılı için öngörülen katsayı ile çarpılarak yeni yaklaşık maliyetin bulunduğu tespit edilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 11 nci maddesinde;“(1)İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat miktarlarının, Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve bulunan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyet tespit edilir.

(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle ihale onay belgesine eklenir.

(3) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda yaklaşık maliyeti oluşturan unsurlar, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan ilgili endeksler üzerinden güncellenir.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan hükümden anlaşılacağı üzere, yaklaşık maliyete ilişkin güncellemenin ilk ilan veya davet tarihine kadar ve Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan ilgili endekslere göre yapılması gerektiği açıktır. İhale komisyonu tarafından “yaklaşık maliyetin güncellenmesi” adı altında yapılan işlemlerin, yukarıda yer verilen Yönetmelik hükmünde tanımlandığı şekliyle “güncelleme” işlemi olmadığı, ihalenin ilk oturumunda istekliler huzurunda açıklanan yaklaşık maliyet rakamından bağımsız olarak, yaklaşık maliyetin yeniden tespit edilmesine ilişkin işlemler olduğu anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükmüne göre, yapım işleri ihalelerinde yaklaşık maliyetin güncellenmesi işlemi ihale ilk ilan tarihine kadar yapılabilecek bir işlem olduğundan, ihalenin ilk oturumunda istekliler huzurunda açıklandıktan sonra, yaklaşık maliyetin anılan Yönetmeliğinin 11 nci maddesi kapsamında güncellenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.

Aksi bir uygulamanın 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerinden olan saydamlık ve güvenirlik ilkelerine aykırı olacağı açıktır.

Nasıl ki, isteklilerin tekliflerini sunduktan sonra teklif fiyatlarını değiştirmeleri mümkün değilse, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacak isteklilerin tespitine esas sınır değerin hesaplanmasında kullanılan diğer bir parametre olan yaklaşık maliyetin de, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında değiştirilmemesi gerekmektedir.

Bu durumun tek istisnası, tekliflerin yaklaşık maliyetin üstünde olması halidir ki, başvuruya konu ihalede böyle bir durum söz konusu değildir.

Yukarıda yapılan değerlendirmeler doğrultusunda, idarenin “güncelleme” işlemi adı altında yaklaşık maliyeti yeniden tespit etmesinin ve sınır değeri bu yaklaşık maliyet rakamını dikkate alarak belirlemesinin mevzuata aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle, başvuruya konu ihalede, sınır değerin ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyet rakamı esas alınarak tespit edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, sınır değerin ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyet rakamı esas alınarak tespit edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine, oybirliği ile karar verildi.

 

SORU: Yanlış hesaplanan yaklaşık maliyet ihale tarihinden sonra düzeltilerek ihaleye devam edilebilir mi? 

 

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Toplantı No : 2012/037 Gündem No : 44 Karar Tarihi : 20.06.2012 Karar No : 2012/UH.II-2566

 

Şikayetçi:

Star Temizlik İnş. Gıda Mob. Tar. Hayv. Turz. Özel Eğitim ve Sağlık Hizm. San. Ve Tic. Ltd. Şti.- Enpak . Tem. İnş. Elek. Med. San.Ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi, CUMHURİYET MAH. ADNAN MENDERES BULVARI KOCAELİ APT. NO:287/1 SAMSUN

İhaleyi yapan idare:

İller Bankası Anonim Şirketi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Ziraat Mahallesi 657. Sokak No: 14 06053 ANKARA

Başvuru tarih ve sayısı:

07.06.2012 / 20907

Başvuruya Konu İhale:

2012/16438 İhale Kayıt Numaralı "2 Yıl Süreli 227 Personel İle Temizlik İşçiliği" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

18.06.2012tarih ve B.07.6.KİK.0.07.00.00-101.04-.H.[2191].(0199)./2012-36E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

İller Bankası Anonim Şirketi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 16.03.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2 Yıl Süreli 227 Personel ile Temizlik İşçiliği” ihalesinin idare tarafından iptal edilmesinin ardından, Star Temizlik İnş. Gıda Mob. Tar. Hayv. Turz. Özel Eğitim ve Sağlık Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Enpak Tem. İnş. Elek. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin 07.06.2012 tarih ve 20907 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.06.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; Kamu İhale Kurumuna yapmış oldukları itirazen şikâyet başvurusu neticesinde alınan 14.05.2012 tarih ve 2012/UH.II-2068 sayılı Kurul Kararı ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem kararı verildiği, ancak söz konusu Karar akabinde, başvuru konusu ihalenin idare tarafından Kamu İhale Kanununun 39 uncu maddesi gereğince iptal edildiği, idarenin bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme yetkisine sahip olduğu kabul edilse de, sözü edilen takdir yetkisinin sınırlarının olduğu ve bu sınırların, kamu yararı ve hizmet gerekleri kavramları çerçevesinde şekillendiği, idarece tespit edilen yaklaşık maliyet ile firmaları tarafından teklif edilen tutar arasında 634.965,00 TL değerinde bir fark olduğu ve teklif ettikleri tutarın, yaklaşık maliyetten % 7 oranında daha düşük olması sebebiyle ihalenin firmaları üzerinde bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı, başvuru konusu ihaleye dört firmanın teklif vermiş olmasının rekabet ortamının oluştuğunu gösterdiği ve firmalarına ait teklifin yaklaşık maliyetin altında olması nedeniyle idare tarafından ihalenin iptal edilmesi kararında hukuka uyarlık bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İhale konusu işle ilgili olarak, idari şartnamenin“İhale konusu işe ilişkin bilgiler”başlıklı 2 nci maddesinde;“2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: 2 Yıl Süreli 227 Personel ile temizlik işçiliği

b) Miktarı ve türü: Hizmetin miktarı ve türü ekte yer almaktadır.

224 Adet genel temizlik hizmetlerinde çalıştırılacak işçi, 3 adet cam temizliği hizmetlerinde çalıştırılacak işçi olmak üzere; toplam 227 adet temizlik işçisi ile hizmet binalarının ve ek hizmet binaları ile bahçelerinin yeterli ve nitelikli bir şekilde 2 Yıl süreli malzemesiz olarak temizliğinin sağlanması işi.

c) Yapılacağı yer: Opera Kampüsünde bulunan 4 Katlı A Blok, 11 Katlı B Blok, 7 Katlı C Blok, Sağlık Merkezi Binası (D Blok), Resmi Garaj, 12 Katlı Dışkapı Ek Hizmet Binası, Macunköy Kampüsünde bulunan Arşiv Binası, Atölye, Misafirhane, Restaurant, Spor Salonu, Kreş ve Gündüz Bakımevi ile Kızılay Ek Hizmet Binası ve bunlara dahil olan çevre alanı…”düzenlemesi,

“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinde;“…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

İşçilik ücreti asgari ücret üzerinden hesaplanacaktır.

Yemek ve yol giderleri:

Yol ve yemek, (ayda 26 gün üzerinden) yüklenici tarafından ödenecek, bu ücretler işçilerin aylık bordrolarında gösterilecektir.

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

Yol için günlük brüt: 9,84 (Dokuzliraseksendörtkuruş.) TL., yemek için günlük brüt: 3,56 (Üçliraellialtıkuruş) TL.

26 günlük nakdi olarak ödenecektir.

…

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Sigorta risk prim oranları

Cam temizliği: 1,5

Genel temizlik: 1,5 şeklinde belirlenecektir.”düzenlemesi yer almaktadır.

Sözleşme tasarısının “İşin süresi” başlıklı 9 uncu maddesinde ise“9.1. İşe başlama tarihi 16.05.2012; işi bitirme tarihi 15.05.2014…” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari şartnamenin yukarıda aktarılan 25 inci maddesinde yer alan düzenlemede, ihale konusu işte çalıştırılacak personel için herhangi bir kıyafet gideri öngörülmediğinden, mevcut bilgiler üzerinden, Kamu İhale Kurumu İşçilik Hesaplama Modülü yardımıyla yapılan hesaplama sonucunda, başvuru konusu ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti, 14.05.2012 tarih ve 2012/UH.II-2068 sayılı Kurul kararında da belirtildiği gibi, yol, yemek ve % 3 sözleşme ve genel giderler dâhil olmak üzere, 8.397.220,32 TL bulunmaktadır.

Ancak, teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti hakkında başvuru sahibi Star Temizlik İnş. Gıda Mob. Tar. Hayv. Turz. Özel Eğitim ve Sağlık Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Enpak Tem. İnş. Elek. Med. San.ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi tarafından yapılan ve 10.04.2012 tarihinde idare kayıtlarına girdiği anlaşılan şikâyet başvurusunun idare tarafından 12.04.2012 tarihli yazı ile reddedilmesi üzerine başvuru sahibinin 17.04.2012 tarih ve 15030 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusu hakkında Kurum tarafından yapılan inceleme sonunda, Kamu İhale Kurulunca alınan 14.05.2012 tarih ve 2012/UH.II-2068 sayılı kararda, işçilik hesaplama modülü yardımıyla yapılan hesaplama sonucunda bulunan mezkûr tutarla ilgili olarak; “…Kurumun internet sayfasında yer alan ve ilgililerin faydalanması için sunulan “İşçilik Hesaplama Modülü” sonucu ile manuel yapılan hesaplamada çıkan sonuç arasındaki farkın işveren payının iki kalemden (İşveren Sigorta Primi ve İşveren İşsizlik Sigorta Primi) oluşması ve modülün iki kalem toplamını tek kalem (İşveren Prim Toplamı) olarak değerlendirerek işlem yapmasından kaynaklandığı anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, teklif fiyata dahil giderlerin sadece işçilik maliyetinden oluştuğu görülmüştür. Dolayısıyla, söz konusu ihalede usulüne uygun hesaplanmış kâr hariç yaklaşık maliyetin teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetine eşit olduğu anlaşılmıştır.

İdarece yaklaşık maliyetin tespitinde işçilik hesaplama modülü kullanılmış ise de, yapılan tespitler çerçevesinde modülden faydalanılarak hesaplanan ve büyük ölçüde sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca teklifi zorunlu kalemlerden oluşan kâr hariç yaklaşık maliyetin, olması gerekenden düşük bir meblağ olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifi fiyatının (8.397.220,32 TL), teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin (8.397.274,80 TL) altında olduğu tespit edilmiş olup, bu nedenle söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir...”ifadeleri bulunmakta ve düzeltici işlem kararı verildiği görülmektedir.

Bahsi geçen Kurul kararının idarece tebellüğ edilmesinin ardından alınan 23.05.2012 tarihli ihale komisyon kararında; “Söz konusu ihale kapsamında komisyonumuzca yapılan ayrıntılı inceleme ve değerlendirmeler sonucu, geçerli 2 (iki) teklifin kalmış olması ile birlikte yeterli rekabet ortamı oluşmadığı, kamu yararı, kaynakların verimli kullanılması esasları da dikkate alınarak ve Kamu İhale Kanununun Temel İlkeler başlıklı 5. maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde, saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” denildiğinden,

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39. maddesi gereği, kamu ve kurum yararı düşünülerek yeni bir yaklaşık maliyet oluşturulup, mevzuata uygun olarak en kısa sürede ihale edilmek üzere ihalenin iptaline ve kararın Yönetim Kuruluna sunulmasına
Oybirliği ile karar verilmiştir.”ifadeleri bulunmaktadır.

Başvuru konusu ihalede oluşan tekliflerle ilgili bir değerlendirme yapıldığında, söz konusu ihaleye dört isteklinin teklif verdiği, bir istekliye ait teklifin belge eksikliği nedeniyle, bir diğerinin teklifinin ise 14.05.2012 tarih ve 2012/UH.II-2068 sayılı Kurul Kararı ile değerlendirme dışı bırakıldığı görülmektedir. Başvuru sahibi ortak girişimin teklifi, geriye kalan iki geçerli teklif arasında, en düşük tekliftir ve bahsi geçen tutar, yaklaşık maliyetten takribî olarak % 7 oranında daha düşüktür.

Yapılan bu tespit doğrultusunda, başvuru konusu ihalenin iptal edilmesine ilişkin olarak idarece öne sürülen nedenlere bakıldığında, yukarıda zikredilen ihale komisyon kararında, “geçerli iki teklifin kalmış olması ile birlikte yeterli rekabet ortamının oluşmaması, kamu yararı ve kaynakların verimli kullanılması” gerekçeleri sayılmakla birlikte, aynı zamanda “yeni bir yaklaşık maliyet oluşturmak suretiyle mevzuata uygun olarak yeniden ihale yapılması” hususundan da bahsedilmektedir.

Konuyla ilgili olarak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9 uncu maddesinde; “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

…

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, Türkiye İstatistik Kurumu aylık ÜFE Genel Endeksi (2003=100 Üretici Fiyatları Endeksi G satırındaki endeks) üzerinden güncellenir.

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.”hükmü yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan Yönetmelik hükmünde, yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi ile ilgili şartlar sayılmaktadır.

Yaklaşık maliyetin güncellenebilmesi, ancak, yaklaşık maliyeti oluşturan unsurların ilk ilan tarihine kadar güncelliğini kaybetmesi veya ilgili mevzuattan kaynaklanan sebepler nedeniyle işçilik maliyetlerinde değişiklik oluşması koşullarına bağlıdır.

Ancak, 14.05.2012 tarih ve 2012/UH.II-2068 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına göre, başvuru konusu ihalede, işçilik maliyetinin hesabında idare tarafından Kamu İhale Kurumu İşçilik Hesaplama Modülünün kullanılması ve söz konusu modülden kaynaklanan sebeplerle teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin yanlış hesaplanmış olması nedeniyle, idarece tespit edilen yaklaşık maliyet, hatalı bir yaklaşık maliyet olmaktadır.

Yaklaşık maliyetin güncellenerek düzeltilebileceği şartlar yukarıda belirtilmiş olup, kamu ihale mevzuatı uyarınca hatalı olarak hesaplanmış bir yaklaşık maliyetin ihale tarihinden sonra düzeltilerek ihaleye devam edilmesi imkânı bulunmamaktadır. Bunun dışında, başvuru konusu ihaleye ait teknik şartnamenin “Yüklenicinin personeli ile ilgili hususlar ”başlıklı IV. Bölümünde yer alan “İşçilerin Kıyafetleri ”başlıklı 5 inci maddesinde; “Temizlik işçileri görev süresince, tek tip kıyafet giyeceklerdir. Temizlik işçilerinin kıyafetleri daima temiz ve muntazam olacak, yırtık ve yamalı kıyafet giyilmesine izin verilmeyecektir. İşçiler kıyafetlerini çalışma alanlarına girişlerinden çıkışlarına kadar üzerlerinden çıkarmayacaklardır. Yüklenici, ayrıca işçiler için yakaya takılabilecek şekilde düzenlenmiş kimlik kartları temin edecek ve bu kartlar İdarece onaylandıktan sonra işçilere verilecektir. İşçiler bu kimlik kartlarını çalışma alanlarına girişlerinden itibaren çıkıncaya kadar yakalarına takacaklardır. Yaka kartı olmayan işçi çalışma alanlarına alınmayacaktır. Ayrıca işçiler saç ve sakal uzatamayacak, kılık, kıyafet ve tavırlarına özen göstereceklerdir.

Bu hususlara uymayan işçiler İdarenin talebi üzerine 5(beş)gün içerisinde değiştirilecektir. Değişmediği durumda bu süreyi aşan her gün için yüklenici sözleşme bedelinin %0.02 (onbindeiki) si kadar ceza ödeyecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İdari şartnamede, ihale konusu işte çalıştırılacak personelin giyeceği kıyafetlere dair bir düzenleme bulunmamakta ve bundan dolayı, bu gider, işçilik maliyeti hesabına dâhil edilmemektedir.

İdarece Kuruma gönderilen yaklaşık maliyet hesabına ilişkin belgeler arasında da kıyafet giderine ilişkin bir araştırma veya hesaplama yapılmadığı görülmektedir.

İhale işlem dosyasında yapılan incelemede, istekliler tarafından, teknik şartnamenin yukarıda aktarılan maddesi hakkında dokümana yönelik olarak bir itiraz yapıldığına ilişkin bir belgeye rastlanılmamakla birlikte, temizlik işçilerinin tek tip kıyafet giymesi gerektiği yönündeki düzenlemeden, personelin giymesi gereken bir üniforma olması gerektiği anlaşılmakta, ancak bu üniformanın kim tarafından karşılanacağı hususunun belirsiz bırakıldığı görülmekle birlikte, kıyafetlerin idare tarafından verileceğine dair bir düzenleme olmaması nedeniyle, bu giderin yüklenici tarafından karşılanması ve dolayısıyla da teklif fiyata dâhil edilmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.21 numaralı maddesinde de açıklandığı üzere, teknik şartnamelerde, teklif edilecek fiyata dâhil olacak giderlere yer verilemeyeceğinden, kıyafet giderine ilişkin mevzuata aykırılık taşıyan bu düzenleme dikkate alınarak, idare tarafından mevzuata uygun olarak yeni bir düzenleme yapılması ve bu düzenleme doğrultusunda yaklaşık maliyet oluşturulması gerektiği neticesine ulaşılmaktadır.

Ayrıca, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7 nci maddesinde yer alan; “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü gereğince, ihale konusu işin yaklaşık maliyetini oluşturan unsurların dayanaklarıyla beraber gösterilmesi gerekmesine karşın, idarece Kuruma gönderilen ihale işlem dosyası kapsamında bulunan yaklaşık maliyet hesabına ilişkin belgeler arasında, yol bedelinin tespitine yönelik bir araştırma yapılmış olduğu görülmekle birlikte, yemek bedelinin nasıl tespit edildiği hakkında bir bilgi-belge bulunmadığı belirlendiğinden, bu durumun kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Yukarıda belirtilen sebepler doğrultusunda, başvuru konusu ihalenin iptal edilmesine ilişkin ihale komisyon kararında yer alan; “yeni bir yaklaşık maliyet oluşturmak suretiyle mevzuata uygun olarak yeniden ihale yapılması” şeklindeki ifadeler paralelinde, mevzuata uygun bir şekilde yeni bir yaklaşık maliyet oluşturmak suretiyle ihaleye çıkılmasının, kamu ihale mevzuatı açısından yerinde olacağı ve bundan dolayı başvuru konusu ihalenin Kamu İhale Kanununun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali”başlıklı 39 uncu maddesi doğrultusunda iptal edilmesi işleminin, kamu ihale mevzuatına uygun olduğu sonucuna varılmış ve başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere; Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,oybirliği ile karar verildi.

 

 

SORU: Yalnızca bir firmadan fiyat alınmak suretiyle yaklaşık maliyet belirlenebilir mi? 

 

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2008/049 Gündem No : 5 Karar Tarihi : 12.08.2008  Karar No : 2008/UM.Z-3324

 

Şikayetçi :

Meditel Medikal Teknik Elektronik Ltd. Şti., Molla Şeref Mah. Halıcılar Köşkü Sok. No:26 Fatih/İSTANBUL

İhaleyi yapan idare:

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı, İzmir Yolu 2 Km Terzioğlu Kampüsü Çanakkale 17100 ÇANAKKALE

Başvuru tarih ve sayısı:

16.07.2008 / 19914

Başvuruya konu ihale:

2008/70703 İhale Kayıt Numaralı “Kardiyoloji AD Anjiografi Cihazları Alım” İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

08.08.2008 tarih ve 07.00.11.0176/2008-9E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı’nca 16.07.2008 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan “Kardiyoloji AD Anjiografi Cihazları Alımı” ihalesine ilişkin olarak Meditel Medikal Teknik Elektronik Ltd. Şti.’nin 03.07.2008 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 04.07.2008 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 16.07.2008 tarih ve 19914 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.07.2008 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

1) 02.07.2008 tarihinde ihale konusu işe ilişkin dokümanları satın aldıkları ve ertesi gün dokümanda tespit ettikleri hususları idareye bildirdikleri halde, aykırılıkların giderilmediği fakat bir zeyilname düzenlendiği, bu zeyilnamenin de ihale tarihinden iki gün önceki tarih olan 14.07.2008 tarihinde taraflarına tebliğ edildiği, oysa ki zeyilnamenin ihale tarihinden en az 10 gün önce doküman satın alanların tamamına bildirilme zorunluluğu bulunduğu,

2) Kardiyoloji Ad Anjiografi Cihazı Teknik Şartnamesinin 2.3. maddesinde;“Firmalar programlarında bulunan en yüksek düzeyde teknik özellikler içeren ve halen üretimi devam eden en gelişmiş sistemlerini teklif edeceklerdir. Teklif edilecek ürün, firmanın, yetişkin kardiyak anjiyografi için ürettiği en uygun özellikte ve boyutta flat panel sistemi olmalıdır. Bu durum hem üretici hem de yetkili firma tarafından belgelenmek zorundadır.” düzenlemesinin yer aldığı, teklif verecek firmalardan en gelişmiş sistemlerini teklif etmelerinin istenmesinin, az sayıda model üreten firmaları, teknolojiye yatırım yapan ve çok sayıda model üreten firmalar karşısında avantajlı hale getirerek fırsat eşitliğini engellediği, teknik şartnamenin anılan maddesi ile 3.2.1 maddesinin çeliştiği, 2.3 maddesinde yetişkin kardiyak anjiyografi için en uygun özellikte ve boyutta flat panel sistemi teklif edilmesi istenmişken, 3.2.1 maddesinde flat panel dedektör ve tv sistemi için;“Dedektör boyutları en az 17.5 x 17.5 cm olmalıdır. Dedektör CsI (CesiumIodide) – Amorphous Silicon olmalıdır.” şartına yer verildiği, 17,5x17,5 cm (7”x7”) flat panelin yetişkin kardiyoloji çalışmaları için yetersiz olduğu, yetişkin kardiyoloji çalışmalarında flat panel teknolojisinden önce, kullanılan görüntü açıklığı çapının 9” olması gerektiği, diğer taraftan şartnamenin 2.3 maddesindeki düzenleme sebebiyle yetişkin kardiyolojide ideal olan 9”x9” (23x23 cm) boyutlarında flat panel teklif edecek isteklilerin, yetişkin kardiyoloji için ideal olmayan 7”x7” (17,5x17,5 cm) boyutunda flat panel teklif edecek isteklilere göre fırsat eşitsizliğine uğrayacakları,

3) Teknik şartnamenin 3.2.1 maddesinde;“Dedektör CsI (CesiumIodide) – Amorphous Silicon olmalıdır.” şeklinde yer alan düzenlemenin daha ileri bir teknoloji olan ASE (Amorfo Selenyum) materyali ile üretilmiş dedektöre sahip sistem öneren firmalarının ihaleye teklif vermesini engellediği,

4) İdari şartnamenin ‘Ödeme yeri ve şartları’ başlıklı 46 ncı maddesinde“İhale konusu alıma/işe ilişkin olarak yükleniciye yapılacak her tür ödeme 2009 yılında yapılacaktır.”, sözleşme tasarısının 13.2 nci maddesinde“Ödeme Koşulları ve Zamanı: Hak ediş tutarı için düzenlenen fatura; Cihazın ödemesi 2009 yılında yapılacaktır. Yüklenici firmaya ödeme yasal kesinti ve cezalar düşüldükten sonra Maliye Bakanlığınca belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde serbest bırakılan ödenekler dahilinde, Üniversitemiz Strateji Geliştirme Daire Başkanlığınca ödenecektir. Ödemeye esas para birimi, (YTL)’ dır.” hükümlerine yer verildiği, yapılan düzenlemenin teklif bedelinin sağlıklı belirlenmesine engel teşkil ettiği,

5) İdari şartnamenin 7.3.2.b maddesinde;“Teklif edilecek cihaz ait CE sertifikasına uygunluk belgesi” sunulması zorunluluğu getirildiği, 16 Mayıs 2008 tarihinden sonra ilan edilen ihalelerde CE belgesinin yeterlik kriteri olarak istenilmemesi ve teklif edilecek olan cihazın TIUBB (Ulusal Bilgi Bankası) kaydı ve “Sağlık Bakanlığınca Onaylanmıştır” şartının aranması gerektiğine ilişkin genelge yayımlandığı ve söz konusu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,

6) İdari şartnamenin ‘Garanti, bakım ve onarım ile ilgili hususlar’ başlıklı 54 üncü maddesinde;“İhale konusu olan cihaz ile ilgili olarak, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda öngörülen asgari garanti süresi, bakım-onarım ve satış sonrası servis hizmetlerine ilişkin hükümler esas alınacaktır.” düzenlemesine yer verildiği, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda tüketicinin; bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişi olarak tanımlandığı göz önüne alındığında, idarenin Kanunda belirtilen tüketici tanımına uymadığı, bu haliyle 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 31 inci maddesi ve bu Kanunun 4822 sayılı Kanunla değişik 13 üncü maddesine dayanılarak düzenlenmiş olan “Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik” maddelerinde yer alan hükümlerin uygulanabilir olmadığı, idari şartnamenin 54 üncü maddesinde yer alan düzenleme ile ihaleye teklif veren isteklilerin tüm bu hükümleri aynen kabul etmiş sayılacakları, ihaleyi kazanan firmanın 4077 sayılı Kanuna göre garanti belgesi beyan etmeleri gerektiği,

İddia edilmektedir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak;

Şikayete konu ihalede doküman satın aldığı anlaşılan 5 firma tarafından değişik tarihlerde teknik şartnameye ilişkin değişiklik talepleriyle idareye başvuru yapıldığı, bu başvurular çerçevesinde teknik şartnamenin bazı hükümlerini yeniden düzenlendiği, idareye şikayet başvurusunda bulunulması üzerine idarece 04.07.2008 tarih ve 05263 sayılı verilen cevap ekinde düzenlenen zeyilnamenin gönderildiği, yazı eki incelendiğinde, teknik şartnamede değişiklik yapıldığı ve teknik şartnamenin değişmiş halinin idarenin internet sayfasında yer aldığı hususunda bilgi verildiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun ‘İhale Dokümanında Değişiklik veya Açıklama Yapılması’ başlıklı 29 uncu maddesinde;

“İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.

Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliğinin ‘Zeyilname İle İhale Dokümanında Değişiklik Yapılması’ başlıklı bölümünde ise;

“4734 sayılı Kanunun “İhale Dokümanında Değişiklik veya Açıklama Yapılması” başlıklı 29 uncu maddesinde;

“İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.

Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır.” Hükmü yer almaktadır.

Anılan hüküm gereğince, ilân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. İlan yapıldıktan sonra, ihale dokümanında ihalenin devamını engelleyecek bir durumun ortaya çıkması sonucu dokümanda değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan hükümler uyarınca, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin tespit edilmesi halinde düzenlenecek zeyilnamenin, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilmesi zorunludur.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyasında, zeyilnamenin ihale dokümanı satın alanlara tebliğ edildiğine dair belgelerin ve teknik şartnamenin ilk halinin dosya içerisinde yer almadığı anlaşıldığından, 16.07.2008 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye ilişkin düzenlenen zeyilnamenin, doküman satın alanlara hangi tarihlerde tebliğ edildiğinin tespitini teminen idareden teknik şartnamenin zeyilname yolu ile düzeltilmeden önceki ilk hali ile zeyilnamenin ihale dokümanı alanlara ne zaman tebliğ edildiğine dair belge ve bilgiler istenmiş olup,

İdarenin cevabi yazısında, hazırlanan zeyilnamenin firmaları bilgilendirmek üzere ön bilgi için 04.07.2008 tarihinde fakslandığı, 07.07.2008 tarihinde iadeli taahhütlü posta yolu ile tebligata çıkarıldığı ifade edilmekte ve yazı ekinde 5 firmaya yazı fakslandığına ilişkin döküme yer verildiği görülmektedir.

Yukarıya aktarılan hükümler, 4734 sayılı Kanunun ‘Tebligat’ başlıklı 65 inci maddesinde yer verilen;

“Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde yapılacak tebliğler hakkında Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmü ve idarece tesis edilen işlemler birlikte değerlendirildiğinde;

İdarece teknik şartnamede zeyilname yolu ile yapılan değişikliğin ihale dokümanı satın alanlara usule uygun şekilde tebliğ edilmediği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin;

a) Kardiyoloji Ad Anjiografi Cihazı Teknik Şartnamesinin 2.3. maddesinde;“Firmalar programlarında bulunan en yüksek düzeyde teknik özellikler içeren ve halen üretimi devam eden en gelişmiş sistemlerini teklif edeceklerdir. Teklif edilecek ürün, firmanın, yetişkin kardiyak anjiyografi için ürettiği en uygun özellikte ve boyutta flat panel sistemi olmalıdır. Bu durum hem üretici hem de yetkili firma tarafından belgelenmek zorundadır.” düzenlemesinin yer aldığı, teklif verecek firmalardan en gelişmiş sistemlerini teklif etmelerinin istenmesinin, az sayıda model üreten firmaları, teknolojiye yatırım yapan ve çok sayıda model üreten firmalar karşısında avantajlı hale getirerek fırsat eşitliğini engellediği,

b) Teknik şartnamenin anılan maddesi ile 3.2.1 maddesinin çeliştiği, 2.3 maddesinde yetişkin kardiyak anjiyografi için en uygun özellikte ve boyutta flat panel sistemi teklif edilmesi istenmişken, 3.2.1 maddesinde flat panel dedektör ve tv sistemi için;“Dedektör boyutları en az 17.5 x 17.5 cm olmalıdır. Dedektör CsI (CesiumIodide) – Amorphous Silicon olmalıdır.” şartına yer verildiği, 17,5x17,5 cm (7”x7”) flat panelin yetişkin kardiyoloji çalışmaları için yetersiz olduğu, yetişkin kardiyoloji çalışmalarında flat panel teknolojisinden önce, kullanılan görüntü açıklığı çapının 9” olması gerektiği, diğer taraftan şartnamenin 2.3 maddesindeki düzenleme sebebiyle yetişkin kardiyolojide ideal olan 9”x9” (23x23 cm) boyutlarında flat panel teklif edecek isteklilerin, yetişkin kardiyoloji için ideal olmayan 7”x7” (17,5x17,5 cm) boyutunda flat panel teklif edecek isteklilere göre fırsat eşitsizliğine uğrayacakları yönündeki 2 nci iddiasına ilişkin olarak;

a) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun ‘Şartnameler’ başlıklı 12 nci maddesinde;

“İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin ‘Teknik şartnameler’ başlıklı 17 nci maddesinde;

“Gerek duyulması halinde alınacak malın teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. İdarelerce hazırlanacak teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.

İhale konusu mal alımının her türlü özelliğini belirten teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, alınacak malın özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler 4734 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına ihale yoluyla hazırlattırılabilir.” hükmü yer almaktadır.

Anılan hükümler uyarınca, İdarelerin belli ihtiyaçlarının temini için ihaleye çıkmadan önce, ihtiyacın idarece tam olarak tespit edilmesi, alınacak malın teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanması ve bu teknik şartnamede belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.

Kardiyoloji Ad Anjiografi Cihazı Teknik Şartnamesinin 2.3. maddesinde;“Firmalar programlarında bulunan en yüksek düzeyde teknik özellikler içeren ve halen üretimi devam eden en gelişmiş sistemlerini teklif edeceklerdir. Teklif edilecek ürün, firmanın, yetişkin kardiyak anjiyografi için ürettiği en uygun özellikte ve boyutta flat panel sistemi olmalıdır. Bu durum hem üretici hem de yetkili firma tarafından belgelenmek zorundadır.” şeklinde yer alan düzenlemenin yukarıya aktarılan mevzuat hükmüne aykırı olduğu, istekliler arasında fırsat eşitliğini ve rekabeti zedeleyeceği, kaldı ki bu düzenleme çerçevesinde tekliflerin değerlendirilmesinin de objektif olmayacağı görüldüğünden, başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiası yerinde görülmüştür.

b) Teknik şartnamenin anılan maddesi ile 3.2.1 maddesinin çeliştiği, 2.3 maddesinde yetişkin kardiyak anjiyografi için en uygun özellikte ve boyutta flat panel sistemi teklif edilmesi istenmişken, 3.2.1 maddesinde flat panel dedektör ve tv sistemi için;“Dedektör boyutları en az 17.5 x 17.5 cm olmalıdır. Dedektör CsI (CesiumIodide)–Amorphous Silicon olmalıdır.” şartına yer verildiği, 17,5x17,5 cm (7”x7”) flat panelin yetişkin kardiyoloji çalışmaları için yetersiz olduğu, yetişkin kardiyoloji çalışmalarında flat panel teknolojisinden önce, kullanılan görüntü açıklığı çapının 9” olması gerektiği, diğer taraftan şartnamenin 2.3 maddesindeki düzenleme sebebiyle yetişkin kardiyolojide ideal olan 9”x9” (23x23 cm) boyutlarında flat panel teklif edecek isteklilerin, yetişkin kardiyoloji için ideal olmayan 7”x7” (17,5x17,5 cm) boyutunda flat panel teklif edecek isteklilere göre fırsat eşitsizliğine uğrayacakları” yönündeki iddiasına ilişkin olarak;

Teknik şartnamenin 3.2.1 maddesinde flat panel dedektör ve tv sistemi için;“Dedektör boyutları en az 17.5 x 17.5 cm olmalıdır. Dedektör CsI (CesiumIodide–Amorphous Silicon olmalıdır.” şeklinde yer alan düzenlemenin daha büyük bir ekran teklif edilmesine engel olmadığı, 17.5x17.5 cm’den küçük ekran verilmesinin önüne geçildiği bu haliyle yapılan düzenlemede mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin “Teknik şartnamenin 3.2.1 maddesinde“Dedektör CsI (CesiumIodide) – Amorphous Silicon olmalıdır.” şeklinde yer alan düzenlemenin daha ileri bir teknoloji olan ASE (Amorfo Selenyum) materyali ile üretilmiş dedektöre sahip sistem öneren firmalarının ihaleye teklif vermesini engellediği” yönündeki 3 üncü iddiasına ilişkin olarak;

Başvuru sahibinin bu hususa yönelik iddiasına ilişkin Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığından ASE (Amorfo Selenyum) materyali ile üretilmiş dedektörlerin teknik şartnamenin 3.2.1. alt maddesinde istenen teknolojiden daha üstün bir özelliği olup olmadığı ve daha ileri bir teknoloji olduğu ileri sürülen ASE (Amorfo Selenyum) materyali ile üretilmiş dedektöre sahip firmaların ihaleye teklif vermesinin engellenip engellenmediği hususlarında gerekçeli görüş istenmiş olup, Kuruma bu hususa ilişkin gerekçeli görüş ulaşmadığından, değerlendirme yapılaması mümkün olamamıştır.

4) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak;

Şikayete konu işe ilişkin idari şartnamenin ‘Ödeme yeri ve şartları’ başlıklı 46 ncı maddesinde“İhale konusu alıma/işe ilişkin olarak yükleniciye yapılacak her tür ödeme 2009 yılında yapılacaktır. Yüklenici firmaya ödeme yasal kesinti ve cezalar düşüldükten sonra Maliye Bakanlığınca belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde serbest bırakılan ödenekler dahilinde, Üniversitemiz Strateji Geliştirme Daire Başkanlığınca ödenecektir. Ödemeye esas para birimi, (YTL)’dır.”, sözleşme tasarısının 13.2 maddesinde“Ödeme Koşulları ve Zamanı: Hak ediş tutarı için düzenlenen fatura; Cihazın ödemesi 2009 yılında yapılacaktır. Yüklenici firmaya ödeme yasal kesinti ve cezalar düşüldükten sonra Maliye Bakanlığınca belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde serbest bırakılan ödenekler dahilinde, Üniversitemiz Strateji Geliştirme Daire Başkanlığınca ödenecektir. Ödemeye esas para birimi, (YTL)’dır.” hükümlerine yer verildiği görülmüştür.

İhale tarihi 16.07.2008 olduğu, şikayete konu ihaleye ilişkin, sözleşme tasarısı ve idari şartnamede işin süresi ile ilgili olarak, malın sözleşme yapıldıktan sonra 60 gün içerisinde teslim edileceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen idari şartnamede ve sözleşme tasarısı hükümleri uyarınca, ihale konusu malın 2008 yılı içerisinde idarece teslim alınacağı ancak, ödemesinin 2009 yılı içerisinde yasal kesinti ve cezalar düşüldükten sonra Maliye Bakanlığınca belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde serbest bırakılan ödenekler dahilinde yapılacağı anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanunun ‘Temel İlkeler’ başlıklı 5 inci maddesinin beşinci fıkrasında“Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz.” hükmü yer almaktadır. Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Mal Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname’nin ‘Ödeme yeri ve şartları’ başlıklı 46 ncı maddesinin dipnotunda, “Ödemenin nerede ve nasıl yapılacağı bu maddede belirtilecektir” düzenlemesi yer almaktadır. Mal Alım İhalelerine Ait Tip Sözleşme’nin ‘Ödeme yeri ve şartları’ başlıklı 13 üncü maddesinde ise “Ödeme para birimi, ödemenin nerede ve nasıl yapılacağı ile ödeme dönemleri veya tarihleri ile diğer koşullar İdari şartnameye uygun olarak bu maddede belirtilecektir. Ödemenin akreditifle yapılması halinde ise ödeme dönemleri veya tarihleri ile akreditife ilişkin diğer koşullar ve şekli idari şartnameye uygun olarak bu maddede düzenlenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin ‘Süreklilik Arz Eden Mal ve Hizmet Alımlarının Kesintiye Uğratılmadan Temini’ başlıklı bölümünde;

“4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (b) bendinde ertesi mali yılda gerçekleştirilecek süreklilik arz eden mal ve hizmet alımları için bir önceki mali yıl sona ermeden ihaleye çıkılabileceği düzenlenmiştir. Böylece ihale ile ilgili ilan süresi ve ihale sürecinin belirli bir zaman alacağı da dikkate alınarak ertesi yılda gerçekleştirilecek bu tür mal ve hizmet alımı ihalelerine mali yıl sona ermeden çıkılabilmesine imkan tanınmıştır.

Ancak yılın sonunda ya da ertesi yılın başında çıkılan ihalelerde önceden öngörülemeyen nedenlerle ihale sürecinin uzadığı durumlarda süreklilik arz eden bu alımların kesintiye uğratılmamasını teminen, ihale sonuçlandırılıncaya kadar geçecek süre içindeki ihtiyaçların 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendindeki “idare tarafından önceden öngörülemeyen olaylar” kapsamında değerlendirilerek, anılan madde hükmü ve 62 nci maddenin (ı) bendinde yer alan esaslar da dikkate alınarak aynı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi ya da 22 nci maddesinin (d) bendinde belirtilen tutarlara kadar olanların bu maddelere göre temin edilebilmesi mümkün bulunmaktadır.” açıklamasına yer verilmiştir.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde; ihale onay belgesinde kullanılabilir ödenek tutarının mevcut olduğunun belirtildiği, ihale onay belgesi eki 2008 Yılı Yatırım Programında idarenin 2008’den sonraya kalanmakine ve teçhizat alımı için 7.000.000,00.-YTL ödenek ayrıldığı ve yine ihale onay belgesinde 2008-2009 yılı eğitim ve öğretimine yetiştirilebilmesi için söz konusu ihalenin 2008 yılı içerisinde yapılması, 2009 yılı içerisinde Maliye Bakanlığının serbest bırakma dilimlerinde ödenmesi hususlarına yer verildiği anlaşılmıştır.

İdarelerin ihale dokümanında ödemeye ilişkin yaptıkları düzenlemenin tabi oldukları mali mevzuat hükümlerine uygun olması gerekmektedir. 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun ‘Yüklenmeye girişilmesi’ başlıklı 26 ncı maddesinde;

“Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir. Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez. Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır. Harcama yetkilileri, tahsis edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye girebilirler. Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması için kullanılamaz.”,

‘Ertesi yıla geçen yüklenme’ başlıklı 27 nci maddesinde;

“Niteliğinden dolayı malî yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği bulunan aşağıdaki iş ve hizmetler için; her iş itibarıyla, bütçelerinde öngörülen ödeneklerin yüzde ellisini, izleyen yılın Haziran ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere, ilgili üst yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilir.. .”,

‘Gelecek yıllara yaygın yüklenmeler’ başlıklı 28 inci maddesinde ise;

“Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, bir malî yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartnamenin 49.2 nci maddesi“İşin süresi sözleşme yapıldıktan sonra altmış gün içerisinde teslim edilecektir.” şeklinde düzenlenmiştir.

5018 sayılı Kanun ve 4734 sayılı Kanun esas alındığında, yapılan düzenlemenin tekliflerin sağlıklı verilmesini engellediği anlaşılmış ve idarenin söz konusu alım için 2008 yılı için ödeneğinin olmadığı görülmüştür.

5) Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin 7.3.2 nci maddesinin (b) bendinde, teklif edilecek cihaza ait CE sertifikasına uygunluk belgesi verilmesi şartı getirilmiştir.

Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 2008/36 sayılı Genelgesinde Tıbbi Cihaz Yönetmelikleri kapsamında yapılacak satın almalarda, isteklilerin T.C. İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası’na (TİTUBB) kayıtlı olması ve alımı yapılacak tıbbi cihazların TİTUBB’da Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı olması şartının aranacağı, isteklilerden Tıbbi Cihaz Yönetmeliklerinin öngördüğü AT belgelerini (CE/EC Sertifikaları, Uygunluk Beyanı) ibraz etmelerinin istenmeyeceği düzenlenmiştir.

Anılan Genel Müdürlükten 2008/36 sayılı Genelgenin kapsamı hakkında istenen görüş yazısına verilen cevapta söz konusu Genelgenin Sağlık Bakanlığına bağlı hastane alımları için yayımlandığı, Milli Savunma Bakanlığının ihalelerde TİTUBB kaydı aramasının iş ve işlemleri kolaylaştırması için faydalı olacağı ancak, hukuki olarak bağlayıcı olmayacağı ifade edilmiştir.

Şikayete konu alımın Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığınca gerçekleştirildiği ve Sağlık Bakanlığına bağlı olmayan idarenin, 2008/36 sayılı Genelgeyi uygulama zorunluluğunun olmadığı, bu haliyle teklif edilecek cihazlara ilişkin CE uygunluk belgesi aranmasının mevzuata aykırı olmadığı değerlendirilmiştir.

6) Başvuru sahibinin 6 ncı iddiasına ilişkin olarak;

Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Mal Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname’nin ‘Garanti, bakım ve onarım ile ilgili hususlar’ başlıklı 54 üncü maddesinin dipnotunda, “İhale konusu mal ile ilgili olarak 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda öngörülen asgari garanti süresi, bakım-onarım ve satış sonrası servis hizmetlerine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydı ile alınacak malın özelliğine göre idareler garanti ile ilgili hususlara burada yer vereceklerdir.” açıklaması yer almaktadır.

Mal Alım İhalelerine Ait Tip Sözleşme’nin ‘Garanti ve Bakım, Onarım’ başlıklı 41 inci maddesinin dipnotunda, “İdarelerce gerekli görülmesi halinde, bu hükme sözleşmelerinde yer verilebilecektir. İhale konusu mal ile ilgili olarak 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda öngörülen asgari garanti süresi, bakım-onarım ve satış sonrası servis hizmetlerine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydı ile alınacak malın özelliğine göre idari şartnamede yer verilen hükümlere uygun olarak garanti ile ilgili hususlara burada yer verilecektir. İdari ve teknik şartnameler ile ihale dokümanında yer alan diğer belgelere ve işin özelliğine göre idarelerce bu maddeye başka hükümler de eklenebilir.” hükmü yer almaktadır.

Şikayete konu ihalenin İdari Şartnamesinin 7.3.3 üncü maddesinin (a) alt maddesinde, “Teklif edilen cihaz muayene ve kabul komisyonunun vereceği kesin fonksiyon testi uygunluk raporundan itibaren 2 (iki) yıl süreli garanti taahhütnamesi”; şartnamenin 54 üncü maddesinde, “İhale konusu olan cihaz ile ilgili olarak, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda öngörülen asgari garanti süresi, bakım-onarım ve satış sonrası servis hizmetlerine ilişkin hükümler esas alınacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır. Sözleşme Tasarısının 41 inci maddesinde ise, “Garanti: Yüklenici tarafından teslim edilecek malların kabulünden sonra asgari 2 (iki) yıl garanti süresi olacaktır. Yüklenici bu mallara ait garanti belgelerini İdare adına düzenletmek ve orijinal nüshalarını İdareye teslim etmekle mükelleftir. Garanti kapsamındaki malzemede sözleşme süresi içerisinde tespit edilecek hata, ayıp ve eksikliklerin garanti sağlayan kişi veya kuruluş tarafından giderilmesini Yüklenici üstelenecektir. Bu yükümlülüğün Yüklenici tarafından yerine getirilmemesi halinde İdare, garantinin sağlanması için yapacağı tüm giderleri Yüklenicinin alacaklarından kesmek veya teminatını paraya çevirmek suretiyle tahsil etmek hakkına sahiptir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartnamenin 5.1 inci maddesinde; “Sistemde her türlü yedek parça (X ışın tüpü dahil) ve işçilik dahil olmak üzere arızalara karşı en az 2 yıl tam garanti verilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İdarece isteklilerden iki yıllık garanti taahhütnamesi istenmesi; sözleşme tasarısındaki garantiye ilişkin düzenleme ve ihale dokümanındaki garantiye ilişkin diğer hükümler esas alındığında, yapılan düzenlemelerin teklif vermeye engel olmadığı değerlendirilmiştir.

B) İhalelere Yönelik Yapılacak Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 20 nci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun ‘Yaklaşık Maliyet’ başlıklı 9 uncu maddesinde; “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilanlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin ‘Yaklaşık maliyetin belirlenmesi’ başlıklı 7 nci maddesinde; “İdarelerce ihtiyaç duyulan malların en uygun fiyatla temin edilebilmesi, tedarik edilecek malın bedelinin doğru tahmin edilmesindeki isabet derecesine bağlıdır. Bu nedenle idareler maliyet tespiti yaparken aşağıdaki hususlara uyarlar:

a) İdareler, yaklaşık maliyeti tespit ederken geniş kapsamlı araştırma yaparlar.Tedarik edilecek malın özelliğine göre valilik, belediye, ticaret odası, sanayi odası, meslek odaları, üretim ve satış yapan kamu kurum ve kuruluşları ile borsa ve özel sektör kuruluşlarından fiyat isteyebilecekleri gibi, piyasada ihale konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de proforma fatura isteyebilirler. Bu durumda yazılarda fiyatı etkileyebilecek;

-Malın cinsi, sınıfı, miktarı,

-Teslim süresi,

-Teslim edilecek parti miktarları,

-Nakliye,

-Sigorta,

-Diğer özel şartlar,

gibi unsurlar belirtilir. Ayrıca, varsa uyulması gereken standart ile kısa teknik özelliklerin belirtilmesi veya teknik şartnamenin eklenmesi suretiyle katma değer vergisi hariç olmak üzere fiyat bildirilmesi istenir.

Bu araştırmaların sonucunda idarelerce elde edilen bilgi ve belgeler topluca değerlendirilerek, en doğru maliyet tespiti yapılır.

Ancak idareler, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında sapmalara sebep olabilecek fiyat bildirimleri ile proforma faturaları değerlendirmeye almazlar. Buna ilişkin gerekçeleri hesap cetvelinde belirtirler.” hükmü yer almaktadır.

İdarece, yeterli fiyat araştırılması yapılmadan yalnızca bir firmadan fiyat alınmak suretiyle yaklaşık maliyetin belirlendiği ve bu hususun anılan mevzuat hükümlerine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale işlemleri ile ihale kararının iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

4734 sayılı Kanunun 56’ncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline…

 

 

KARAR SONUCU: Yalnızca bir firmadan fiyat alınmak suretiyle yaklaşık maliyet belirlenmesi mevzuata aykırıdır.       

 

 

SORU: Yaklaşık maliyetin hesaplanması için teklif sunan şirketlerin ihaleye giremeyeceğine dair mevzuatta herhangi bir kısıtlama var mı? 

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Toplantı No : 2023/016 Gündem No : 7 Karar Tarihi : 01.03.2023 Karar No : 2023/UM.II-414

 

BAŞVURU SAHİBİ:

Zanka Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2022/1241125 İhale Kayıt Numaralı “24 Ay Süreyle Yüksek Hızlı Trenlerinin Business Vagonlarında Yolculara Verilmek Üzere 5 Kalem İkram Paketinin Temini İle Yüksek Hızlı Trenlerinde Yolculara Dağıtım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından 20.12.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “24 Ay Süreyle Yüksek Hızlı Trenlerinin Business Vagonlarında Yolculara Verilmek Üzere 5 Kalem İkram Paketinin Temini İle Yüksek Hızlı Trenlerinde Yolculara Dağıtım İşi” ihalesine ilişkin olarak Zanka Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş. nin 30.01.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.02.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.02.2023 tarih ve 78730 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.02.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/276 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale dokümanında yer verilen düzenlemelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı olduğu, İdari ve Teknik Şartname’nin tamamen ihaleye katılımı kısıtlamaya yönelik olduğu ve bir kısım firmalara avantaj sağlayacak şekilde düzenlendiği, dolayısıyla ihale dokümanında yapılan düzenlemelerin belli firmalara avantaj sağlaması nedeniyle, söz konusu ihalede haksız rekabet ortamı yaratıldığı,

2) İhale üzerine bırakılan isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin çok üzerinde olmasına rağmen ihalenin üzerinde bırakılmasının, idarece gerek küresel, gerekse ülkemiz piyasalarında yaşanan dalgalanmalar ve fiyat artışları nedeniyle ham madde girdilerinde yükselmeler oluşabileceği gerekçesi ile yeniden ihaleye çıkılması durumunda alınan teklif fiyatından daha yüksek fiyatlarla karşılaşılabileceği varsayımına dayandırıldığı, bu varsayımın gerçekçi olmaması nedeniyle alınan kararın kamu zararına sebep olacağı,

3) Dardanel Dağıtım Anonim Şirketi ve SMC Yemek Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirket’nin sunmuş olduğu kapasite raporlarında “ikram paketi” ibaresinin yer almadığı gerekçesiyle ihale dışı bırakılmaları ile Aykar İnsan Kaynakları Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin iş deneyimini tevsik amacıyla sunmuş olduğu sözleşmede sözleşmeye taraf olmayan başka bir firmanın imzası bulunduğu gerekçesiyle teklifleri uygun olduğu halde değerlendirme dışı bırakıldığı, bu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı, idarenin bu suretle ihalenin yaklaşık maliyet üzerindeki teklife verilmesini amaçladığı, teklifi geçerli kabul edilen isteklinin ise iş bitirme belgesinin benzer iş yönünden ihale konusu çağrı merkezi hizmetiyle uyumlu olmadığı, benzer işe uymayan mal ve hizmet kalemlerinin ayrıştırılması neticesinde ilgili şirketin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 47’nci maddesindeki iş hacmini gösteren belgelerin taşıması gereken kriterleri taşımadığının anlaşılacağı, ihalenin bu şekilde sonuçlandırılmasının mevzuata aykırı olduğu ve kamu zararına yol açılacağı, dolayısıyla ihalenin iptal edilmesi gerektiği,

4) Daha önce aynı ihale konusu iş için pazarlık ihalesi yöntemiyle yapılan ihalelerin tamamının BTA Unlu Mamüller Pasta Üretim Turizm Gıda Yiyecek ve Ticaret Anonim Şirketi üzerinde bırakıldığı, firmalar arasında anlaşmaların bulunduğu, aynı konuda daha önce yapılan ihalelere de aynı firmaların katıldığı, kısımlara ayrıştırılması durumunda daha fazla isteklinin teklif verebileceği, bu şekilde yürütülen ihalede kamu zararı oluştuğu, ihaleye teklif veren isteklilerin mevzuatı iyi bildiklerinden anlaşmalı teklif verdikleri, ihaleye katılan istekliler aralarında organik bağ olmasa da ticari bağlarının varlığı nedeniyle kendilerine avantaj sağladıkları, mevcut ve geçmişte ortak girişim olarak birlikte hizmet sunmuş firmaların bahse konu ihalede ayrı ayrı rakip olarak kamu zararına sebebiyet verecek şekilde teklif kullanmalarının hukuka aykırı olduğu ve bu durumun Kamu İhale Kanunu’nda yer alan eşitlik ilkesine aykırı olduğu, saydamlık ve şeffaflığı zedelediği,

5) İhalede yaklaşık maliyetin belirlenmesi aşamasında fiyat teklifi alınan firmalar ile ihaleye katılan firmaların aynı olması nedeniyle rekabet ortamının yok edildiği, ayrıca yaklaşık maliyetin gizliliğinin de ihale öncesinde yok edildiği, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği ve ihale dokümanlarına göre yeterlilik kriterlerini sağlamayan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edildiği,

6) İhale üzerinde bırakılan isteklinin ihaleye fesat karıştırma niteliğinde hareket ettiği, yaklaşık maliyetin çok üzerinde teklif verdiği, anılan istekli lehine haksız kazanç sağlandığı, hem yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında teklif alınması nedeniyle yaklaşık maliyetin bilineceğinden hem de yaklaşık maliyet hesaplanırken fiyat teklifi alınması hem de aynı firmaya ihalenin verilmesinin ihaleye fesat karıştırma suçunu oluşturduğu, ihalede tek geçerli teklif kaldığından ihalenin iptal edilmesinin gerektiği, ihalenin belirtilen gerekçelerle iptali gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde ”(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin “İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin son fıkrasında, “(8) Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri çerçevesinde ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde on gün içerisinde idareye şikayet başvurusunda bulunulması gerektiği, ilanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresinin ilk ilan tarihinde başladığı ve bu tarihi izleyen 10 gün içinde, ihale dokümanına yönelik başvuruların ise ihale dokümanın edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her halükarda en geç ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar hak kaybına veya zarara uğradığını iddia eden aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından başvuru yapılabileceği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede başvuruya konu ihaleye ait ihale dokümanının 14.12.2022 tarihinde EKAP üzerinden indirildiği, ihalenin 20.12.2022 tarihinde gerçekleştirildiği ve başvuru sahibinin iddiasında belirttiğinin aksine ihaleye teklif sunduğu, başvuru sahibinin söz konusu iddiasını ihale dokümanın edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her halükarda en geç ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar ileri sürmesi gerektiği buna göre şikayet başvurusunun en geç 14.12.2022 tarihinde idareye yapılması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 30.01.2023 tarihinde şikayet başvurusunda bulunulduğu, 01.02.2023 tarihinde idare tarafından verilen cevap ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik herhangi bir iddialarının bulunmaması nedeniyle bir hak arayışından bahsedilemeyeceği yönündeki değerlendirmesi ile şikayet başvurunun reddedildiği tespit edilmiştir.

Ayrıca, başvuru sahibinin, ihalede 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin hangi maddelerine aykırı doküman düzenlendiği, dokümandaki aykırı hususların neler olduğu, hangi firmalar lehine ne tür bir avantaj sağlandığı gibi açık ve somut iddialar yerine, anılan iddiaların gerekçesiz ve hukuka aykırılık yönleri belirtilmeden sadece mevzuata aykırı olduğu yönündeki iddialarının soyut ve mesnetsiz olduğu anlaşılmaktadır.

Dolayısıyla; başvuru sahibinin iddiasını şikayet başvurusu yoluyla öncelikle süresi içerisinde ileri sürmesi ve başvurunun somut olay ve hukuki delillerle desteklenmesi, aksi halde yukarıda aktarılan söz mevzuat hükümleri uyarınca başvurunun bu haliyle itirazen şikayet başvurusuna konu edilemeyeceği açıktır.

Bu çerçevede şikayet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.

Ayrıca, uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren aday/istekli olabilecek/istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde başvuru ihale dokümanının ihale ilanına yansımayan düzenlenmelerine yönelik ise ihale dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü öncesine kadar bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.

Bu itibarla, başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik söz konusu iddialarının uyuşmazlığa konu hususların farkına varılmış olması gereken ihale dokümanının edinildiği tarihi izleyen günden itibaren on gün içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü öncesine kadar yazılı şekilde ileri sürülmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunulması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 30.01.2023 tarihinde yapılan şikâyet başvurusuna konu edildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin birinci iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16’ncı maddesinde, “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,

b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.

16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat açıklamasından da anlaşılacağı üzere, tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde oluşması durumunda sorumluluk idareye ait olmak üzere, ödenek durumu ve piyasa şartları çerçevesinde kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak yaklaşık maliyetin üzerindeki teklif, ihalede en avantajlı teklif ve en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenebilecektir.

Somut olayda ihale komisyonunca yapılan değerlendirmede, kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alındığında en kaliteli ürün ile hizmet yapma zorunluluğunun bulunması, gerek küresel gerekse ülkemiz piyasalarında yaşanan dalgalanmalar ve fiyat artışları nedeniyle ham madde girdilerinde yükselmeler oluşabileceği, yeniden ihaleye çıkılması durumunda alınan teklif fiyatından daha yüksek fiyatlarla karşılaşılabileceği hususları gerekçe gösterilerek yaklaşık maliyetin üzerinde oluşan teklifin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmesi idarenin yetkisi çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğinden başvuru sahibinin ikinci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü yer almaktadır.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İstenecek belgeler” 27’nci maddesinde, “Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

…

ç) Özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde, iş deneyimini gösteren belgelerin istenilmesi durumunda; iş deneyimini gösteren belgelerle birlikte alım konusu işe ilişkin üretim kapasite raporunun da istenilmesi zorunludur. Aday veya isteklinin, bu iki belgeden birini sunması yeterlidir.

d) Özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde, alım konusu mala veya işe yönelik olarak düzenlendiği saptanan kapasite raporu, kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi, ilgili meslek odaları tarafından düzenlenen imalat yeterlik belgesi ile hizmet yeterlilik belgesi istenebilir.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde, “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 24 Ay Süreyle Yüksek Hızlı Trenlerinin business vagonlarında yolculara verilmek üzere 5 kalem ikram paketinin temini ile Yüksek Hızlı Trenlerinde yolculara dağıtım işi

…

5 Kalem İkram Paketinin Temini ile Yüksek Hızlı Trenlerinde yolculara dağıtım işi

1-Karton Kutu içerisinde 50 gr.Sandviç Tam Buğdaylı, Ekşi Mayalı Ekmekte,Beyaz.Peynirli 40 gr Sos, Kek,Çay,Hazır Kahve,Su, Meyve Suyu,Islak Mendil,Peçete 600.000 Adet

2-Karton Kutu içerisinde 50 gr.Sandviç Tam Buğdaylı - Ekşi Mayalı Ekmekte, Kaşar Peynirli 40 gr.Sos, Kek,Çay,Hazır Kahve,Su, Meyve Suyu,Islak Mendil,Peçete 600.000 Adet

3-Karton Kutu içerisinde 50 gr.Sandviç Sade Ciabatta Ekmekte,Beyaz Peynirli 40 gr.Sos, Kek,Çay,Hazır Kahve,Su, Meyve Suyu,Islak Mendil,Peçete 600.000 Adet

4-Karton Kutu içerisinde 50 gr. SandviçSade Ciabatta Ekmekte, Kaşar Peynirli 40 gr.Sos, Kek,Çay,Hazır Kahve,Su, Meyve Suyu,Islak Mendil,Peçete 600.000 Adet

5-Karton Kutu içerisinde İki Peynirli Sandviç 75 gr.Dometesli Baget Ekmekte10.gr.Labne Peynir,15 gr.Cheddar Peynir, kek,Çay,Hazır Kahve,Su,Meyve Suyu,Islak Mendil, Peçete 300.000 Adet” düzenlemesi,

“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde, “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak deneyimini gösteren belge veya teknolojik ürün deneyim belgesi sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25 dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması gerekir. Ancak, her durumda pilot ortağın iş deneyim tutarının diğer ortaklardan her birinin iş deneyim tutarından fazla olması zorunludur. Pilot ortağın iş deneyim tutarının diğer ortaklardan her birinin iş deneyim tutarından fazla olması ve asgari iş deneyim tutarının en az %20'sini sağlaması şartıyla iş deneyim tutarının kalan kısmı diğer ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından karşılanabilir. Pilot ortağa ait iş deneyimini gösteren belgenin yeterlik kriterini sağlaması halinde, diğer ortaklar iş deneyimini gösteren belge sunmak zorunda değildir.

İş deneyimini gösteren belge olarak teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması durumunda, isteklinin iş deneyimini gösteren belge tutarının asgari iş deneyim tutarına eşit olduğu kabul edilir. İş ortaklığında pilot ortağın teknolojik ürün deneyim belgesi sunması durumunda, iş deneyimini gösteren belge tutarının asgari iş deneyim tutarının hissesi oranına eşit olduğu kabul edilir ve pilot ortağın asgari iş deneyim tutarının en az %20'sini sağlaması ve diğer ortaklardan her birinin iş deneyim tutarından fazla olması koşulu aranmaz. Asgari iş deneyim tutarının kalan kısmının diğer ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından karşılanması zorunludur.

…

7.5.2. İsteklinin alım konusu malı teklif etmeye yetkisinin bulunup bulunmadığını belgelendirmesi gerekir. Bu çerçevede istekli aşağıdaki bentlerde yer alan belgelerden kendi durumuna uygun olan belge veya belgeleri sunabilir:

a) İstekli imalatçı ise imalatçı olduğunu gösteren belge veya belgeler,

b) İstekli yetkili satıcı veya yetkili temsilci ise yetkili satıcı ya da yetkili temsilci olduğunu gösteren belge veya belgeler,

c) İstekli Türkiye'de serbest bölgelerde faaliyet gösteriyor ise yukarıdaki belgelerden biriyle birlikte sunduğu serbest bölge faaliyet belgesi.

İş ortaklığında ortaklardan birinin, teklif edilen mala veya mallara ilişkin imalatçı veya yetkili satıcı ya da yetkili temsilci olduğunu gösteren belgelerden birini sunması yeterlidir.

İsteklinin imalatçı olduğunu gösteren belge veya belgeler ise şunlardır:

İsteklinin imalatçı olduğu aşağıdaki belgeler ile tevsik edilir.
a) İstekli adına düzenlenen Sanayi Sicil Belgesi,

b) İsteklinin üyesi olduğu meslek odası tarafından istekli adına düzenlenen Kapasite Raporu,

c) İsteklinin kayıtlı olduğu meslek odası tarafından istekli adına düzenlenen İmalat Yeterlik Belgesi,

d) İsteklinin kayıtlı olduğu meslek odası tarafından istekli adına düzenlenmiş ve teklif ettiği mala ilişkin Yerli Malı Belgesi,

e) İsteklinin alım konusu malı ürettiğine ilişkin olarak ilgili mevzuat uyarınca yetkili kurum veya kuruluşlarca düzenlenen ve isteklinin üretici veya imalatçı olduğunu gösteren belgeler.

İstekli imalatçı olduğunu yukarıdaki belge veya belgelerden birini sunarak tevsik edecektir.

7.5.6. İstekliler, aşağıda belirtilen bilgi/belgeleri ve numuneleri Yeterlilik Bilgileri Tablosunda beyan edecektir. İstenilen bilgi/belgeleri ve numuneleri Yeterlilik Bilgileri Tablosunda beyan etmeyen isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılacaktır.

7.5.6.1. İkram paketi içeresindeki raf ömrü kısa olan sandviç ve kek tek bir üreticiye ait olacaktır. Yüksek Hızlı Trenlerin işletmecilik faaliyetleri bakımından merkezi konumunda bulunan illerden günlük minimum İstanbul’da 6.000 adet veya Ankara’da 5.000 adet sandviç ve kek üreticisi olduğu tesis/tesislerin isteklinin kendi adına olduğuna dair kapasite raporunu veya sandviç ve kek üreticisi olduğu tesisin/tesislerin isteklinin kendi adına olmaması halinde, sözleşme süresince geçerli olacak kiralama sözleşmesini ve kapasite raporunu teklifi ekinde beyan edecek/verecektir. (Diğer ikram ürünleri herhangi bir üreticiden temin edilebilecektir.)

7.5.6.2. İstekliler, tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda ihale dokümanında istenilen belgelerin tamamını ve Teknik Şartname kapsamında sunulması istenilen ikram paketinden birer adet numuneyi Yeterlilik Bilgileri Tablosunda eksiksiz olarak beyan eden en avantajlı 2 (iki) teklif veren isteklilerden, beyan edilen belgeler ile birlikte birer adet ikram paketi numunesini tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında İdare’ce bildirilen saate kadar İdareye teslim edeceklerdir.

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Kamu ya da Özel Sektörde yapılan her türlü ikram paketi temini işi benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhaleye ilişkin 19.01.2023 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuru sahibinin yeterlik bilgileri tablosunda geçici teminata ilişkin beyanda bulunulmadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, yaklaşık maliyetin altında bulunan ve başvuru sahibinin itirazına konu ettiği üç isteklinin (Dardanel, SMC ve Aykar firmaları) tekliflerinin ise Dardanel ve SMC için kapasite raporlarında ikram paketi ibaresi yer almadığı, Aykar’ın ise iş deneyimini tevsik amacıyla sunulan sözleşmede, sözleşmenin tarafı olmayan üçünü bir kişinin de imzası bulunduğu gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldıkları ve ihalenin yaklaşık maliyet üzerindeki istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibinin şikayet ve itirazen şikayet dilekçeleri incelendiğinde kendi değerlendirme dışı bırakılma gerekçesine ilişkin herhangi bir iddiasının yer almadığı görülmekte, aksine teklifi değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinin uygun olmadığını ileri sürmektedir. Ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin de iş deneyim belgesinin benzer iş yönünden ihale konusu çağrı merkezi hizmetiyle uyumlu olmadığı ve ayrıştırılması gerektiğini belirterek anılan isteklinin de değerlendirme dışı bırakılmasını nihai olarak ihalenin iptal edilmesini talep ettiği anlaşılmaktadır.

Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilecekleri hüküm altına alınmıştır. Başvuru sahibinin öncelikle kendi değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi yerine ihalede teklifi değerlendirme dışı bırakılan diğer isteklilerin tekliflerinin değerlendirmeye alınmasını talep etmesi durumunda, kendisi adına her hangi bir hak kaybına veya zarara uğradığına veya zarara uğramasının muhtemel olduğuna yönelik bir başvuru olarak kabul edilmesi mümkün değildir.

Başvuru sahibi bir yandan teklifi değerlendirme dışı bırakılan yukarıda zikredilen üç isteklinin teklifinin uygun olduğunu ileri sürerken (zımnen değerlendirmeye alınmasını talep ederken), diğer yandan bu isteklilerin haksız şekilde elenmesiyle ihalenin yaklaşık maliyet üzerindeki teklife bırakıldığını belirterek yaklaşık maliyet üzerindeki isteklinin de değerlendirme dışı bırakılmasını ve ihalenin iptalini talep etmesi kendi içerisinde açık bir çelişki oluşturmaktadır.

Yapılan incelemede, başvuru sahibinin teklifi değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin değerlendirmeye alınmasını talep edecek şekilde (onlar adına) başvuruda bulunmasında bir hak veya menfaati bulunmadığı, teklifi değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin hiçbirinin başvuruda bulunmadığı, diğer bir ifadeyle idarenin hukuka aykırı işlem veya eylemleri nedeniyle başka isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin düzeltilmesinin kendi lehine bir durum oluşturmayacağı anlaşıldığından iddialarının bu kısmının reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Öte yandan ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesinin benzer iş yönünden ihale konusu çağrı merkezi hizmetiyle uyumlu olmadığı, ayrıştırılması ve teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki iddiası bakımından ise, incelemeye konu ihalede ihale konusu işin veya benzer işin çağrı merkezi hizmetleriyle bir ilgisinin bulunmadığı, bu iddianın bu ihaleye yönelik bir iddia olmadığı anlaşıldığından reddi gerekmektedir.

Yukarıda aktarılan gerekçelerle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile başvuru konusu iddialar birlikte değerlendirildiğinde, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi ve hukuka aykırılığı iddia edilen hususun somutlaştırılması gerekmektedir. Ayrıca, daha önce aynı idare tarafından yapılan ihalelere yönelik ileri sürülen iddiaların başka bir ihaleyle ilgili olduğu, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin dokuzuncu fıkrası gereğince aynı dilekçe ile birden fazla ihaleye itirazen şikayet başvurusunda bulunulması mümkün olamayacağı anlaşılmıştır.

İdare tarafından aynı konulu alım işleminin farklı ihale yöntemiyle gerçekleştirilmiş olması veya daha önce gerçekleştirilen ihalelere aynı isteklilerin iş ortaklığı şeklinde veya ayrı ayrı teklif vermiş olmalarının, başvuruya konu ihaleye ayrı ayrı ya da iş ortaklığı şeklinde teklif vermelerini engelleyen herhangi bir yasal kısıtlama bulunmadığı, aynı sektörde bulunan isteklilerin aynı ihalede yarışmalarının hayatın olağan akışı içerisinde olması gerekli bir süreç olduğu, bu durumun istekliler aralarında anlaşma olduğuna karine teşkil etmeyeceği, ihaleye teklif veren isteklilerin aralarında anlaşma bulunduğu ve tekliflerini buna göre belirlediklerine yönelik iddiayı destekleyici herhangi bir somut gerekçenin de ileri sürülmediği anlaşılmıştır.

Yapılan inceleme sonucunca başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8’inci maddesinde, “….a) İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

b) İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile doküman düzenlemelerinden, yaklaşık maliyetin belirlenmesinde, ihale konusu alım ile ilgili olarak piyasada faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura almak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplayabileceği,

mevzuatta yaklaşık maliyet hazırlanmasında teklif sunan firmaların ihaleye katılamayacağına dair bir düzenleme bulunmadığı,

ayrıca başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin gizliliğinin de ihale öncesinde ihlal edildiği iddiasının somut herhangi bir bilgi veya belgeye dayandırmadığı da dikkate alındığında başvuruya konu iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde, “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.

b) İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler.

c) İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler.

d) İhaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar.

e) (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri.

f) (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10'undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç).

g) İhale konusu işin danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler bu işin ihalesine katılamazlar. Aynı şekilde, ihale konusu işin yüklenicileri de o işin danışmanlık hizmeti ihalelerine katılamazlar. Bu yasaklar, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri ile bu şirketlerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri için de geçerlidir.

İhaleyi yapan idare bünyesinde bulunan veya idare ile ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak oldukları şirketler bu idarelerin ihalelerine katılamazlar.

Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa, teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 51’inci maddesinde, “(1) Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

a) Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.

b) İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler.

c) İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler.

ç) İhaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar.

d) (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri.

e) (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10’undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç).

f) Kanunun 53 üncü maddesinin (b) bendinin (8) numaralı alt bendi gereğince alınacak Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen yabancı ülkelerin isteklileri.

(2) İhale konusu işin danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler bu işin ihalesine katılamazlar. Aynı şekilde, ihale konusu işin yüklenicileri de o işin danışmanlık hizmeti ihalelerine katılamazlar. Bu yasaklar, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri ile bu şirketlerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri için de geçerlidir.

(3) İhaleyi yapan idare bünyesinde bulunan veya idare ile ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak oldukları şirketler bu idarelerin ihalelerine katılamazlar.

(4) Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.

(5) Haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunmaması kaydıyla, kamu davası açılanlara ilişkin olarak Kanunun 59 uncu maddesinde yer verilen özel düzenleme veya özel kanunlarda yer verilen düzenlemeler nedeniyle ihalelere katılamayacak durumda olduğu halde ihalelere katılan istekliler sadece ihale dışı bırakılır. Bu durumda olanlar hakkında ayrıca 4734 sayılı Kanunun 11 inci ve 58 inci maddelerinde yer alan idari yaptırımlar uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, yaklaşık maliyetin belirlenmesinde, piyasada faaliyet yürüten firmalardan fiyat teklifi alınmak suretiyle yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılabileceği, fiyat teklifi alınan firmaların o ihaleye katılmasını engelleyici herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığı ve ihaleye katılamayacak olanların 4734 sayılı Kamu İhale Kanun’un 11’inci maddesinde ve ilgili uygulama yönetmeliklerinde de yer verilen düzenlemelerde aksine bir hüküm bulunmadığından başvuruya konu iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin on birinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.

 

KARAR SONUCU: Yaklaşık maliyetin hesaplanması için teklif sunan şirketlerin ihaleye giremeyeceğine dair mevzuatta herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.

 

SORU: İlan yayınlandıktan sonra hatalı hesaplandığı tespit edilen yaklaşık maliyet düzeltilebilir mi? 

 

 

KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2013/067

Gündem No : 11

Karar Tarihi : 23.10.2013

Karar No : 2013/UY.III-4015

Şikayetçi:

İrfan KARA, TALAS CAD. BULVAR İŞHANI KAT:5/15 KAYSERİ

İhaleyi Yapan Daire:

Türkiye Elektrik İletim A.Ş Genel Müdürlüğü (Teiaş) 11.İletim Tesis Ve İşletme Grup Müdürlüğü, Osman Kavuncu Bulvari 7.Km. 269 KAYSERİ

Başvuru Tarih ve Sayısı:

23.09.2013 / 30008

Başvuruya Konu İhale:

2013/80954 İhale Kayıt Numaralı "Grup Müdürlüğümüz Eski İdari Binası, Ambarlar Ve Sosyal Tesislerde Bakım Onarım İşleri" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 11. İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü tarafından 15.07.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Grup Müdürlüğümüz Eski İdari Binası, Ambarlar ve Sosyal Tesislerde Bakım Onarım İşleri” ihalesine ilişkin olarak İrfan Kara’nın 02.09.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun değerlendirilmesi neticesinde idarenin 11.09.2013 tarihli yazısı ile ihalenin iptal edilmesi üzerine, başvuru sahibince 23.09.2013 tarih ve 30008 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.09.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2013/3418 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığından bahisle şikâyet başvurusunda bulundukları ve şikâyet başvuruları üzerine alınan kararla ihalenin iptal edildiği, bu kararın mevzuata aykırı olduğu, bu kapsamda aşırı düşük teklif sorgulamasına yönelik iddialarının değerlendirilerek ihalenin üzerlerinde bırakılmasının gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İncelenen ihalede, 19.07.2013 tarihli ihale komisyonu kararıyla dört istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesine karar verildiği ve 23.07.2013 tarihli yazılarla söz konusu isteklilerden açıklama istenildiği, 22.08.2013 tarihli ihale komisyonu kararıyla süresi içerisinde açıklama sunmayan Aydınlar İnş. ve İnş. Malz. San. Tic. Ltd. Şti., Koçak İnş. Taah. Turz. Mak. Hır. Med. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Bozdağ Tasarım Peyzaj İnş. Müh. Mim. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifleri reddedilerek, ihalenin sunmuş olduğu açıklamalar uygun görülen Efendi Uzun üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi İrfan Kara’nın ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Sonraki süreçte, başvuru sahibince 02.09.2013 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu ve ihale üzerinde bırakılan istekli Efendi Uzun’un aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığına ilişkin iddialarda bulunulduğu görülmüştür.

Şikâyet başvurusu üzerine idarece yapılan inceleme neticesinde, yaklaşık maliyet hesabına ilişkin olarak, üç adet iş kalemine ait metrajların hatalı tespit edildiği, bu itibarla yaklaşık maliyetin ihaleye çıkılırken hesaplanan tutardan daha düşük olmasının gerektiği, ayrıca bu durumun aşırı düşük teklif sınır değerini de etkilediği tespiti yapılmıştır.

Söz konusu tespitler sonrasında ihale komisyonu tarafından 05.09.2010 tarihinde alınan kararla “…İnşaat servisimiz; yeniden hazırladıkları teknik raporunda, isteklilere sunulan ihale dokümanlarında mahal listesinde, ambarlara yapılacak seksiyonel kapı ile yangın kapılarının 5’er adet olarak gösterildiği yaklaşık maliyet hesabında ise 10’ar adet üzerinden hesaplamalara katıldığı, dolaysıyla özel pozlarda ve metrajlarda hatalı hesaplama yapıldığı gerekçesi ile yeni bir yaklaşık maliyete hazırlamışlardır.

Komisyonumuz yaklaşık maliyetin değişmesi durumunda, ihale dokümanlarında açıklama istenilecek iş kalemleri, sıralı analiz girdileri, iş kalemlerinin yüzdelik oranlarının değişeceği, ayrıca yapım işlerinde hesaplanması zorunlu olan sınır değer katsayısını etkileyecektir. Bu durumda aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek sorgulama istenen isteklilerin sıra ve sayısının da değiştiği tespit edilmiş ihale sürecinin bu haliyle devam edilmesinin Komisyonumuzca uygun bulunmayarak ihalenin iptal edilmesine karar verilmiştir.” hususları belirtilmiştir.

İdarece şikâyet üzerine alınan kararda da bu hususlara değinilmiş, ayrıca “…3- Yaklaşık maliyet hesabında ve Açıklama İstenilecek İş Kalemleri Listesinde yer alan 3 iş kaleminin metrajlarında ve miktarlarında önemli maddi hatalar olduğu tespit edilmiştir. (19.055/B poz numaralı 5 cm kalınlıkta ekspande polistren (EPS) köpük ısı yalıtım levhaları ile dış duvarların dıştan ısı yalıtımı ve ısı yalıtım sıvası yapılması, 25.043/2A poz numaralı Eski plastik ve sentetik boyalı yüzeylere astar çekilerek iki kat su bazlı yarımat plastik boya yapılması, ÖZEL_001 poz numaralı Seksiyonel Kapı)

4- Yukarıda sayılan hataların Yaklaşık Maliyet, Açıklama İstenilecek İş Kalemleri ile Sıralı Analiz Girdileri Tablolarını direkt olarak etkilediği, Yaklaşık maliyetin değişmesi durumunda iş kalemlerinin yüzdelik oranlarının değişeceği ayrıca yapım işlerinde hesaplanması zorunlu olan sınır değer katsayısının değişeceği, bu durumda aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek sorgulama istenen isteklilerin sıra ve sayısının da değiştiği tespit edilmiş olup tekliflerin esasını, ihalenin sürecini ve sonucu etkileyen nitelikte hatalar bulunduğu görülmüştür.” ifadelerine yer verilerek bu gerekçelerle ihale iptal edilmiştir.

Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde, ihalenin iptal gerekçesinin yaklaşık maliyetin hatalı hesaplanmış olduğu tespitine dayandırıldığı, bu itibarla ihalenin iptali işleminin yerinde olup olmadığı açısından yapılacak değerlendirmenin, söz konusu gerekçenin ihalenin iptal edilmesini gerektirip gerektirmediğine ilişkin olarak yapılması gerektiği anlaşılmıştır.

Kamu ihale mevzuatında yaklaşık maliyet önemli bir kavram olarak ortaya çıkmakta ve ihalenin ilanına ilişkin sürelerden, ihalenin yapılma usulüne, ihaleye katılımda sunulması istenilebilecek belgelerden, ihaleye yabancı isteklilerin katılıp katılamayacağına, aşırı düşük teklif sınır değerinden, aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesine vb. birçok konuda yaklaşık maliyetin dikkate alınması gerekliliği getirilmekte, ayrıca yaklaşık maliyetin doğru şekilde tespit edilmesi önem arz ettiğinden, yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten ihalenin ilk ilan tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda ilgili endeksler üzerinden güncellenmesi gerektiği belirtilmektedir.

Aynı mevzuatta bu şekildeki bir güncelleme haricinde yaklaşık maliyetin değiştirilmesine/düzeltilmesine yönelik bir hüküm bulunmamakla birlikte, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde

“16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,

b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.

16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklamaları bulunmaktadır.

Dolayısıyla, kamu ihale mevzuatında ihaleye çıkıldıktan sonra yaklaşık maliyetin değiştirilebileceği/düzeltilebileceği belirtilmemekte,

yalnızca geçerli tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu hallerde idarelerce ihale sonuçlandırılırken yaklaşık maliyetin doğru şekilde hesaplanıp hesaplanmadığının göz önünde bulundurulabileceği ifade edilmektedir.

Nitekim 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri de dikkate alınırsa, özellikle başvuruya konu durumdaki gibi ihalenin sonuçlandırılmasının ardından yaklaşık maliyet üzerinde esaslı bir hata tespit edildiğinde, buna ilişkin bir değişiklik/düzeltme yapılmasının mevzuata uygun olmayacağı neticesine ulaşılmaktadır.

Sonuç olarak, idarece yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığının ve bu hatanın özellikle aşırı düşük tekliflerin belirlenmesi, sorgulanması ve değerlendirilmesi açısından ihale sonucunu etkilediğinin tespit edildiği ve bu tespitlere istinaden ihalenin iptal edildiği, yukarıda belirtildiği üzere yaklaşık maliyetin ihale sürecinin bütün aşamalarında önem arz ettiği, bu nedenle doğru şekilde hesaplanmasının gerekli olduğu hususları göz önüne alındığında, ihalenin iptal gerekçesinin yerinde olmadığı şeklinde bir sonuca varılamayacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine, oyçokluğu ile karar verildi.

 

KARAR SONUCU: Kamu ihale mevzuatında ihaleye çıkıldıktan sonra yaklaşık maliyetin değiştirilebileceği/düzeltilebileceği belirtilmemektedir.

 

 

 

 

SORU:Kamu ihale mevzuatında döviz kurlarındaki artış, yaklaşık maliyetin güncellenmesini gerektirecek bir zorunluluk olarak öngörülür mü?

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Toplantı No : 2020/013 Gündem No : 13 Karar Tarihi : 18.03.2020 Karar No : 2020/UM.I-557

 

BAŞVURU SAHİBİ:

Entegres Bilişim Teknolojileri Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Eskişehir İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/614743 İhale Kayıt Numaralı “Veri Tabanı Sunucusu ve Harici Veri Depolama Sistemi Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Eskişehir İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 23.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Veri Tabanı Sunucusu ve Harici Veri Depolama Sistemi Alımı” ihalesine ilişkin olarak Entegres Bilişim Teknolojileri Limited Şirketi’nin 30.12.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.01.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.01.2020 tarih ve 2469 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/108 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale üzerinde bırakılan istekli Alto Teknoloji Bilişim Çözümleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif edilen IBM marka Storwize 5100 model sistemin Teknik Şartname’nin “Harici Veri Depolama Sistemi” başlıklı kısmının 6’ncı maddesini karşılamadığı, üretici firmanın resmi web sitesinden de görüleceği üzere, sunulan sistemin “raid sisteminin” DRAID5 ve DRAID6 olduğu, dağıtık mimaride çalıştığı, 6TB üzerindeki disk tipinde DRAID 5 yapmanın mümkün olmadığı, DRAID 5’in her disk tipini desteklemediği, ayrıca Teknik Şartname’nin “Kurulum ve Devreye Alma” başlığında belirtilen “global yedek” şartının sağlanamadığı, öte yandan anılan istekli tarafından teklif edilen sistemin Teknik Şartname’nin “Harici Veri Depolama Sistemi” başlıklı kısmının 18’inci maddesine de uygun olmadığı, üretici firmanın resmi web sitesinden de görüleceği üzere, ilgili maddede istenen grafik arayüzlü yönetim yazılımının teklif edilen sistemde bulunmadığı ve sadece konsol üzerinden ilgili işlemlerin yapılabildiği,

2) Data Es Bilgisayar Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Fonet Bilgi Teknolojileri A.Ş. tarafından teklif edilen sistemlerin Teknik Şartname’nin “Harici Veri Depolama Sistemi” başlıklı kısmının 7’nci maddesine uygun olmadığı, üretici firmanın resmi web sitesinden de görüleceği üzere, bahse konu maddede belirtilen 1500 rpm disk tipinin sağlanamadığı, Teknik Şartname düzenlemelerinin eksik sağlanması sebebiyle verilen tekliflerin piyasa rayiçlerini yansıtmadığı, kendilerinin teklif ettiği sistemin ise istenen özellikleri fazlasıyla karşıladığı,

3) İhale onay tarihi ile ihale tarihi arasındaki döviz kuru artışı göz önüne alınarak yaklaşık maliyetin tekrar değerlendirilmesi gerektiği, teklifleri ile yaklaşık maliyet arasındaki farkın yapılacak bu değerlendirme sonrasında kapanacağı, ihalenin iptali durumunda ise idarenin daha fazla harcama yapmak durumunda kalacağı ve kamu zararına sebebiyet verileceği, Teknik Şartname’de istenen özelliklerin bir bütün olarak düşünülerek tekliflerin tekrar değerlendirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci ve 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.6. İstekli teklifinde yer verdiği ürünler için üretici firmaların orijinal dilindeki (İngilizce/Türkçe)broşürlerini teklifine ekleyecektir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin Harici Depolama Sistemi bölümünde “…6. Teklif edilecek harici veri depolama sistemi RAID 10 (1/0), 5 ve 6 seviyelerini destekleyecektir.

7. Teklif edilecek harici veri depolama sistemi, 10000 ve 15000 rpm SAS diskleri, 7200 rpm Nearline SAS diskleri ve solid State diskleri destekleyecektir. Teklif edilecek veri depolama sistemi içerisinde SAS, Nearline SAS ve solid state diskler karışık olarak kullanılabilecektir.

…

12. Teklif edilecek harici veri depolama sistemi üzerinde en az 6 adet en az 3.2 TB kapasiteli flash ve en az 12 adet en az 12 TB NL-Sas disk bulunmalıdır. …

…

18. Teklif edilecek harici veri depolama sistemiyle birlikte grafik arayüzlü yönetim yazılımı sağlanacaktır. Yönetim yazılımı ile sistem alarmları, boş alan, kapasite bilgileri, donanım durumları, LUN yapılandırmaları vb. durum bilgileri gözlemlenebilecektir.” düzenlemeleri,

Anılan Şartname’nin “Kurulum ve devreye alma” bölümünde “Bu ihale kapsamında teklif edilen sunucu ve veri depolama ünitesi kurumumuzun sistem odasındaki kabinetlere monte edilecektir. Montaj için gerekli aparatlar, elektrik ve data kabloları gibi malzemeler teklif veren firma tarafından temin edilecektir. Sunucuların dahili diskleri Raid-1 + Global Yedek olarak yapılandırılacaktır. Sunuculara kurumumuzun belirleyeceği işletim sistemi kurulumu yapılacaktır. Her iki sunucuya aynı işletim sistemi kurulacak ve gerekiyorsa güncel yamalar (patch) uygulanıp o şekilde teslim edilecektir. Sunucu ve veri depolama ünitesi için donanım üreticilerine ait en güncel firmware yazılımları yüklenecektir. Veri depolama ünitesi üzerinde teklif edilen Flash diskler Raid-5 + Global yedek, NL-SAS diskler ise RAID-6 olarak konfigüre edilecektir. Oluşturulan disk alanlarında gerekiyorsa kurumumuz ihtiyaçlarına göre LUN'lar oluşturulacaktır. Oluşturulan LUN'lar her iki sunucuya da gösterilecektir. Sunucu işletim sisteminde gereken MPIO yapılandırmaları yapılacaktır. Veri depolama ünitesinden gösterilen disk alanlarına gerekiyorsa kurumumuz ihtiyaçlarına göre dosya sistemi atılacak diskler mount edilecektir. Tüm bu işlemler teklif veren firma tarafından ilave ücret talep edilmeksizin yapılacaktır. Sistem %100 çalışır vaziyette teslim edilecektir.” düzenlemesi yer almıştır.

23.12.2019 tarihinde yapılan ihaleye 4 isteklinin katıldığı, 25.12.2019 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin en düşük fiyat teklifi veren Alto Teknoloji Bilişim Çözümleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Data Es Bilgisayar Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği, Fonet Bilgi Teknolojileri A.Ş.nin üçüncü sıradaki geçerli teklif sahibi olduğu, başvuru sahibinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.

Alto Teknoloji Bilişim Çözümleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından harici veri depolama sistemine ilişkin olarak IBM marka Storwise V5100 model ürün, Data Es Bilgisayar Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Fonet Bilgi Teknolojileri A.Ş. tarafından DELL/EMC marka Unity XT model ürün teklif edildiği tespit edilmiştir.

Şikâyet başvurusu üzerine idarece alınan kararda, teklif edilen ürünün sadece “traditional RAID 5” ve “traditional RAID 6”yı desteklemediği, “distributed RAID5” ve “distributed RAID 6”yı desteklediği, kurumun amacının RAID teknolojilerinin sağladığı performans, güvenlik ve yedekleme gibi imkanlardan faydalanabilmek olduğu, bu açıdan her ikisinin de RAID teknolojisi olduğu ve aynı imkanları sunduğu, ayrıca teklif edilen üründe kullanılan “distributed RAID” teknolojisinin daha yeni, daha üstün bir teknoloji olduğu, üründe kullanılan “distributed RAID 5” teknolojisinin max. 6 TB’ye kadar olan diskleri desteklediği ve 6 TB’den büyük diskler için bu özelliği karşılamadığı belirtilse de burada şartnameye aykırı bir durumun olmadığı, farklı tip ve kapasitelerde diskler kullanılacağı ve her disk tipi için RAID 5 kullanılacağı yönünde bir kısıtlama bulunmadığı, sistem yapılandırılırken farklı RAID seçeneklerinin tercih edilebileceği,

Kurulum ve Devreye Alma başlığında belirtilen “global” yedek tanımı “distributed RAID” teknolojisinde farklı bir paradigma ile ele alındığı, distributed RAID teknolojisinin gücü ve sağladığı avantajın da buradaki farklılıktan kaynaklandığı, teklif edilen üründe kullanılan distributed RAID teknolojisinde, global yedek alan tek bir disk yerine “global olarak tüm disklere dağıtılmış yedek alan” olarak bulunduğu, kurulum aşamasında oluşacak bu farklılık daha üst bir teknoloji kullanılmasından kaynaklandığı,

Teknik Şartname’nin 18’inci maddesinde teklif edilen ürünün RAID 5 yapılandırmasının grafik arayüz kullanılarak yapılamadığını sadece komut satırından (CLI-only) yapılabildiği şeklinde bir şartın bulunmadığı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu işlemin grafik arayüzünden de yapılabildiği ifade edilerek başvuru sahibinin iddiaları yerinde görülmemiştir.

Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen ürün ile ilgili olarak 6TB üzerindeki disk tipinde DRAID 5 yapmanın mümkün olmadığı, DRAID 5’in her disk tipini desteklemediği iddia edilmiş olmakla birlikte, şikâyet başvurusu üzerine idarece alınan kararda da belirtildiği üzere Teknik Şartname’nin 12’nci maddesinde her disk tipi için RAID5 kullanılacağı yönünde bir kısıtlama bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin diğer iddialarının karşılanmasını teminen 20.01.2020 tarihli ve 1870 sayılı Kurum yazısı ile akademik bir kuruluştan “…ihale üzerinde bırakılan istekli, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile ihaleye üçüncü ve dördüncü sırada teklif veren istekliler tarafından teklif dosyası kapsamında sunulan kataloglara göre teklif ettikleri sistemlerin Teknik Şartname’nin “Harici Veri Depolama Sistemi” bölümündeki 6, 7 ve 18’inci maddelerini, ayrıca “Kurulum ve Devreye Alma” bölümünde belirtilen “global yedek” şartını karşılayıp karşılamadığı” hususları ile ilgili oluşturulacak gerekçeli görüşlerinin bildirilmesi istenmiştir.

Akademik kuruluş tarafından gönderilen ve 10.03.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan 05.03.2020 tarihli ve 17928 sayılı cevabi yazıda “…6. Teklif edilecek harici veri depolama sistemi RAIID 10 (1/0), 5 ve 6 seviyelerini desteklemelidir.

… https://www.ibm.com/support/pages/v830xconfiguration-limits-and-restrictions-ibm-storwize-v5000-v5000e-v5030f-and-v5100 adreste ihaleyi kazanan firmanın teklif ettiği ürünün (IBM Storwize V5100) geleneksel RAID 5 ve RAID 6 yapılarını desteklemediği ifade edilmektedir. Aşağıda geleneksel ve IBM ürününün desteklediği RAID 5, 6 arasındaki farklar açıklanmıştır.

Geleneksel RAID yapılarında bir disk arızalandığında arızalı diskteki veriler RAID yapısındaki diğer disklerdeki bilgiler kullanılarak arıza olmadığı durumlarda boşta duran (etkin yedek) diskte yeniden oluşturulur. Hatalı disk değiştirildikten sonra, etkin yedek diskteki veriler otomatik olarak yeni diske aktarılarak etkin yedek boş duruma getirilir.

IBM Storwize V5100 ürününde RAID 5 ve RAID 6 yapıları için, etkin yedek alanı RAID yapısında kullanılan disklerin her birinde yer ayrılarak çözülmüştür. Geleneksel RAID 5,6 ile IBM ürününün desteklediği RAID 5,6 yapıları arasındaki fark arızalanan diskteki verilerin geçici olarak nereye depolanacağıdır. Geleneksel yapıda boşta duran etkin yedeklere depolanırken, IBM ürününde RAID yapısında olan disklerde ayrılmış alanlara depolanmaktadır.

Sonuç olarak; IBM Storwize V5100 sisteminde kullanılan ve DRAID 5,6 olarak adlandırılan yapılar veri güvenliği ve çalışma ilkeleri bakımından geleneksel RAID 5,6 yapıları yerine kullanılabilir.

7. Teklif edilecek harici veri depolama sistemi, 10000 ve 15000 rpm SAS diskleri, 72000 rpm Nearline SAS diskleri ve solid state diskleri destekleyecektir. Teklif edilecek veri depolama sistemi içerisinde SAS, rpm Nemline SAS diskleri ve solid state diskler karışık olarak kullanılabilecektir.

Entegres firmasının belirttiği gibi DELL EMC 15000 rpm disk tiplerini desteklememektedir.

18. Teklif edilecek harici veri depolama sistemiyle birlikte grafik ara yüzlü yönetim yazılımı sağlanacaktır. Yönetim yazılımı ile sistem alarmları, boş alan, kapasite bilgileri, donanım durumları, LUN yapılandırmaları vb. durum bilgileri gözlemlenebilecektir.

IBM'in kendi sayfalarında DRAID 5 kurulum işlemlerinin komut satırından olacağı ve grafik ekrandan yapılamayacağı belirtilmektedir. Bu maddede sistemin kurulumu değil, kurulu sistemin izlenmesinin grafik ara yüzle yapılması istenilmektedir. Kurulu sistemlerde şartnamede belirtilen işler grafik ara yüzlü yazılımlarla yapılabilir.

Kurulum ve Devreye Alma

6. maddede açıklandığı üzere IBM'in RAID 5,6 yapıları geleneksel RAID 5,6 yapılarından farklı tasarlanmış olup yedekleme için boş disk bulundurmazlar.

Bu nedenle, şartnamenin Kurulum ve Devreye Alma maddesinde geçen RAID 5 + global yedek yapısı IBM Storwize V5100 ürününde gerçekleştirilemez.” hususları bildirilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiaları ile ilgili olarak, akademik kuruluştan alınan teknik görüşte yer alan değerlendirme ve ihale işlem dosyası üzerinde yapılan inceleme sonucunda;

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen IBM marka Storwise V5100 model ürünün veri güvenliği ve çalışma ilkeleri bakımından geleneksel RAID 5, 6 yapıları yerine kullanılabilecek nitelikte olduğu, kurulu sistemlerde şartnamede belirtilen işlerin grafik ara yüzlü yazılımlarla yapılabildiği anlaşılmıştır. Öte yandan teknik görüş yazısında IBM'in RAID 5, 6 yapılarının geleneksel RAID 5, 6 yapılarından farklı tasarlandığı, yedekleme için boş disk bulundurmadığı ve RAID 5 + global yedek yapısının IBM Storwize V5100 model üründe gerçekleştirilemeyeceği ifade edilmiş olmakla birlikte, söz konusu ürünün RAID yapısında olan disklerde ayrılmış alanlara depolama yapıldığı, etkin yedek alanının RAID yapısında kullanılan disklerin her birinde yer ayrılarak çözüldüğü hususlarının da belirtildiği dikkate alınarak değerlendirme yapıldığında, Teknik Şartname’de istenen global yedek şartının dolaylı olarak karşılandığı, ayrıca şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararda da “global yedek” tanımı “distributed RAID” teknolojisinde farklı bir paradigma ile ele alındığı, distributed RAID teknolojisinin gücü ve sağladığı avantajın da buradaki farklılıktan kaynaklandığı, teklif edilen üründe kullanılan distributed RAID teknolojisinde, global yedek alan tek bir disk yerine “global olarak tüm disklere dağıtılmış yedek alan” olarak bulunduğu, kurulum aşamasında oluşacak bu farklılık daha üst bir teknoloji kullanılmasından kaynaklandığı hususlarının belirtildiği göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu ürünün idarece istenen koşula uygun olduğu sonucuna varılmıştır. Netice itibarıyla, IBM marka Storwise V5100 model ürünün şikâyete konu edilen Teknik Şartname maddelerini karşıladığı anlaşılmıştır.

Akademik kuruluştan alınan teknik görüşte Data Es Bilgisayar Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Fonet Bilgi Teknolojileri A.Ş. tarafından teklif edilen DELL/EMC marka Unity XT model ürünün ise Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde belertilen 15000 rpm disk tiplerini desteklemediğinin belirtildiği dikkate alındığında, anılan isteklilerin tekliflerinin Teknik Şartname’nin 7’nci maddesine uygun olmadığı, dolayısıyla değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşıldığından, başvuru sahibinin anılan isteklilere yönelik iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.

(3) İhale konusu alımın bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

(4) Özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde; işçilik, malzeme ve alımla ilgili diğer hususlar dikkate alınarak yaklaşık maliyet hesaplanır. İdare tarafından ihale konusu malın üretimi için yükleniciye verilecek malzeme ve ekipmanlar yaklaşık maliyetin hesaplanmasında dikkate alınmaz.

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatlarıyla birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleriyle birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.

(7) İhale komisyonu, yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığını belirlemesi durumunda; değişikliğin gerekçelerini belirtmek suretiyle güncellediği yaklaşık maliyeti dikkate alır.” hükümleri,

Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdare yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç fiyat bildirilmesini ister. Ancak, idare, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hatalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini ve proforma faturaları değerlendirmeye almaz.

(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her tür bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir. Değerlendirmeye alınmayan fiyat bildirimleri ile proforma faturaların değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de hesap cetvelinde belirtilir.

(3) İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, aşağıdaki (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplar:

a) İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

b) İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır.

ç) İdare, alım konusu mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış ise bu alımlarda ortaya çıkan sözleşme bedelleri, endeks veya Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan ilgili endekslerden uygun olanı kullanmak suretiyle güncelleyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Döviz ile yapılmış olan alımlarda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru veya çapraz kur üzerinden fiyatlar güncellenerek yaklaşık maliyet hesaplanabilir.

d) İdare, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfalarında yayımlanan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.” hükümleri,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,

b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.” açıklamaları yer almaktadır.

Bahse konu ihalede yaklaşık maliyetin ilgili alanda faaliyet gösteren firmalardan fiyat teklifleri alınarak toplam 643.246,67 TL olarak belirlendiği görülmektedir. Yaklaşık maliyetin Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde belirtilen yöntemlere göre hesaplandığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından ihaleye 644.000,00 TL fiyat teklifi verildiği, 25.12.2019 tarihli ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinin yedinci fıkrası gereği, ihale komisyonu tarafından ihale tarihine kadar geçen sürede yaklaşık maliyetin değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, değişikliğin gerekçelerinin belirtilmesi suretiyle yaklaşık maliyetin güncellenebileceği belirtilmiş olup, idarece hesaplanan yaklaşık maliyetin yeniden hesaplanması veya güncellenmesi ile ilgili hususların idare açısından söz konusu hususlar dâhilinde sınırlandırıldığı, anılan Yönetmelik’in 8’inci maddesinin üçüncü fıkrasında da idarenin, alımın niteliği ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, maddede belirtilen yöntemlere göre elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplayacağının öngörüldüğü, dolayısıyla bu yöntemlerin kullanılması ile ilgili idarenin takdir yetkisinin bulunduğu ve başvuruya konu ihalede de idarece yaklaşık maliyetin piyasa araştırması yapılmak suretiyle belirlendiği anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesinde tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde olması durumunda yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığı, yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığı ve verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığı hususlarını sorgulayarak yaklaşık maliyete kıyasla teklif edilen fiyatların uygun bulunup bulunmaması hususunda ihale komisyonunun takdir hakkının bulunduğu anlaşılmakta olup, incelenen ihalede, ihale komisyonunca takdir yetkisinin, başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifinin uygun olmadığı şeklinde kullanıldığı, kamu ihale mevzuatında döviz kurlarındaki artışın yaklaşık maliyetin güncellenmesini gerektirecek bir zorunluluk olarak öngörülmediği, idarece tesis edilen işlemde kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı tespit edildiğinden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Data Es Bilgisayar Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Fonet Bilgi Teknolojileri A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin on birinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine, oybirliği ile karar verildi.

 

 

SORU: Katı atıkların toplanması, nakliyesi, cadde ve sokakların süpürülmesi işinin maliyetinin saate-zamana bağlı olarak oluşturulması hukuka uygun mudur?

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Toplantı No: 2010/045 Gündem No: 84 Karar Tarihi: 28.06.2010 Karar No: 2010/MK-87

 

Şikayetçi:

Umut Temizlik Otomasyon Gıda Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.

İhaleyi Yapan İdare:

Beylikdüzü Belediye Başkanlığı

Gündem Konusu:

Kamu İhale Kurulunun 31.12.2009 tarih ve 2009/UH.I-3192 sayılı kararı hakkında Ankara Bölge İdare Mahkemesince verilen Ankara 6. İdare Mahkemesinin 14.04.2010 tarihli E: 2010/254 sayılı yürütmenin durdurulması kararının kaldırılmasına ilişkin işlem tesis edilmesi.

Karar:

Beylikdüzü Belediye Başkanlığı nca 01.12.2009 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "2009/150462 İKN li Beylikdüzü Bel. 2. Böl. Katı Atıkların Topl. ve Nak. Cad. ve Sok. Mak. İle Süpürülmesi ve Yıkanması İşi" ihalesine ilişkin olarak Umut Temizlik Otomasyon Gıda Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan şikayet başvurusu üzerine, Kamu İhale Kurulunun 31.12.2009 tarih ve 2009/UH.I-3192 sayılı kararı ile;

"4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline," karar verilmiştir.

Anılan Kurul kararının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istemiyle, Törem Tekstil Tur. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından açılan davada, Ankara 6. İdare Mahkemesinin 14.04.2010 tarihli ve E:2010/254 sayılı kararı ile "Yürütmenin Durdurulmasına" karar verilmiş ve anılan Kararın icaplarının yerine getirilmesini teminen Kurul tarafından 24.05.2010 tarih ve 2010/MK-69 sayılı karar ile;

"1- 31.12.2009 tarih ve 2009/UH.I-3192 sayılı Kurul Kararının iptaline,

2- Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince, itirazen şikayet başvurusunun reddine," karar verilmiştir.

Bunun üzerine anılan mahkeme kararına karşı Kurum tarafından Bölge İdare Mahkemesi nezdinde itirazda bulunulmuş ve Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 27.05.2010 tarih ve Y.D. İtiraz No:2010/2477 sayılı Kararı ile;

"...Uyuşmazlık konusu ihalenin 2 yıllık bir süreyi (730 takvim günü) kapsadığı ve ihalede birim fiyat teklif ve sözleşme türünün uygulandığı, ihale dokümanında bu işte 71 adet işçi, 10 adet şoför ve 1 adet operatör olmak üzere toplam 82 adet personel çalıştırılacağının belirtildiği, operatör ve şoförlere brüt asgari ücretin %40 fazlası, işçilere ise brüt asgari ücretin %30 fazlası olmak üzere İki ayrı grupta ücret ödenmesinin öngörüldüğü ve yol gideri günlük brüt 4,19 TL yemek giderinin ise günlük brüt 5.68 TL olduğunun belirtildiği, bununla birlikte ulusal bayram ve genel tatil günlerinde bir çalışma yapılıp yapılmayacağına ilişkin ayrıca bir düzenlemeye yer verilmediği anlaşılmıştır.

4857 sayılı İş Kanununun 47. maddesinde, "Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.

Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir." hükmü mevcuttur.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.1 maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarının ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetler olduğu, 78.3 maddesinde ise, malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetlerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyeceği, ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında, haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerinde, teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Anılan hükümlerin değerlendirilmesinden, bir hizmet alım ihalesinin personel çalıştırılmasına dayalı olmaması, o ihalede mutlak surette personele ilişkin giderlerin belirlenmemesi sonucunu doğurmayacağı aksine belli şartlar dahilinde personele ilişkin giderlerin teklif fiyata yansıtılmasının zorunlu kılındığı anlaşılmaktadır. Bu anlamda, İş Kanunun 47 nci maddesinde hükme bağlanan ulusal bayram ve tatil günlerinde işçilere ödenecek ücretin bu teklif fiyata yansıtılması zorunlu olan işçilik giderleri arasında yer aldığı açıktır.

Bu durumda, uyuşmazlığa konu ihalede tekliflerin hazırlanmasında isteklilerce dikkate alınması gereken ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı iş Kanunun 47 nci maddesi uyarınca ödenecek ilave ücretin hesaplanması için yeterli bilgiye ihale dokümanında yer verilmediği anlaşıldığından dava konusu kurul kararının bu kısmında mevzuata aykırılık görülmemiştir.

Dava konusu ihalenin iptali yolunda tesis edilen işlemde yer alan ikinci gerekçeye gelince;

Birim fiyat teklif eki cetvelde, 6 nolu iş kaleminin adının "Açık Kasa Damperli Araç Çalıştırılması" şeklinde ifade edildiği ve anılan kaleme ilişkin birim fiyat tarifinde, birim fiyata dahil olan masrafların, "açık kasa damperli kamyon ile 1 adet şoför bulunmak şartıyla Belediyemiz sınırları dahilinde sokak, meydan ve boş alanlardaki kum, cüruf ve moloz gibi atıkların makine ile toplanarak araçlara yüklenmesi (makine çalışması fiyatı hariç), nakliye mesafesi ne olursa olsun döküm yerine (Belediye döküm yeri göstermeyecektir.) döküm parası dahil nakledilmesi, yatay ve düşey taşıma, her türlü alet ve edavat, bakım onarım, işçilik ve nakliye, akaryakıt ile ilgili her türlü giderin yükleniciye ait olmak şartı üzere müteahhit karı dahil ve KDV hariç" olarak "saat" birimi üzerinden belirlendiği, diğer birim fiyat tariflerinde ise, idare tarafından 6 nolu iş kalemi dışında araçlara malzeme yüklenmesi, nakli ve boşaltılması gereken iş kalemlerinde (Çöp-1 Poz Nolu: Çöpün Araçlara Yüklenip Nakledilmesi, Çöp-7 Poz Nolu: Tıbbı Atıkların Araçlara Yüklenip Nakledilmesi gibi) döküm yerlerinin ayrıca belirtildiği, ayrıca "Açık Kasa Damperli Araç Çalıştırılması" başlık 6 nolu iş kaleminde, isteklilerin "3130 saat" üzerinden teklif vermesinin istenildiği görülmüştür.

Bu durumda, birim fiyata konu hizmetin maliyetinin, araç tarafından yapılacak mesafe, toplanılacak kum, cüruf ve moloz gibi atık miktarına ve söz konusu atıkların döküm mesafesine ve döküm sıklığı gibi bileşenlere bağlı olduğu da görüldüğünden işin maliyetinin zamana bağlı bir bileşen olan "saat" e indirgenmiş olmasının sağlıklı bir kriter olmadığı değerlendirilerek, dava konusu işlemin bu kısmında da hukuka aykırılık görülmemiştir." gerekçesiyle Ankara 6. İdare Mahkemesinin 14.04.2010 tarih ve E: 2010/254 sayılı kararının kaldırılmasına, 2577 sayılı Yasa nın 27 nci maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen koşulların dava konusu olayda bir arada bulunmadığından yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.

Anayasanın 138 inci maddesinin dördüncü fıkrasında; yasama ve yürütme organları ile idarenin, mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinin ikinci fıkrasında; Danıştay veya idari mahkemelerin, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebileceği, aynı Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasında ise; Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

1- Kamu İhale Kurulunun 24.05.2010 tarih ve 2010/MK-69 sayılı Kararının iptaline,

2- Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline, oybirliği ile karar verildi.

 

SORU: Götürü bedel ile yapılan ihalelerde yaklaşık maliyet ekinde bir cetvel hazırlanması gerekir mi? 

 

KAMU İHALE KURUL KARARI

 

Toplantı No : 2017/002 Gündem No : 25 Karar Tarihi : 04.01.2017 Karar No : 2017/UH.I-41

 

Şikayetçi :

İlta Temizlik Hizmetleri Gıda Yemek Turizm Hayvancılık Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti.

İhaleyi Yapan Daire:

Talas Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü

Başvuru Tarih ve Sayısı:

23.12.2016 / 71465

Başvuruya Konu İhale:

2016/494853 İhale Kayıt Numaralı "Kent İçi Temizlik Hizmetleri, Evsel Nitelikli Çöplerin Toplanması Ve Çöp Depolama Sahasına Nakli, Muhtelif Cadde Ve Sokakların El Ve Makineler İle Temizliği, Genel Çevre Temizlik, Bakıma Muhtaç Hayvanların Yerinden Alınması, Toplatılması" İhalesi

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

İlta Tem. Hizm. Gıda Yem. Tur. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

Cumhuriyet Mah. Vatan Cad. No: 20/502 Melikgazi/KAYSERİ

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Talas Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü,

Yenidoğan Mah. Ertuğrulgazi Cad. No: 4 38280 Talas/KAYSERİ

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/494853 İhale Kayıt Numaralı “Kent İçi Temizlik Hizmetleri, Evsel Nitelikli Çöplerin Toplanması ve Çöp Depolama Sahasına Nakli, Muhtelif Cadde ve Sokakların El ve Makineler ile Temizliği, Genel Çevre Temizlik, Bakıma Muhtaç Hayvanların Yerinden Alınması, Toplatılması” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Talas Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 26.12.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kent İçi Temizlik Hizmetleri, Evsel Nitelikli Çöplerin Toplanması ve Çöp Depolama Sahasına Nakli, Muhtelif Cadde ve Sokakların El ve Makineler ile Temizliği, Genel Çevre Temizlik, Bakıma Muhtaç Hayvanların Yerinden Alınması, Toplatılması” ihalesine ilişkin olarak İlta Tem. Hizm. Gıda Yem. Tur. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 15.12.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.12.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.12.2016 tarih ve 71465 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.12.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/3123 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

a) İdari Şartname'nin 7.5.3'üncü maddesinde istenen TS 12960 (07.04.2003) Sahipsiz Köpek Barınakları İçin Genel Kurallar" standart belgesinin istenilmesinin firmanın sahipsiz köpek barınağının olmasını gerektirdiği, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 74.6'ncı maddesinde idareye ait hizmet binalarında gerçekleştirilen işlerde hizmet yeterlik belgesinin istenmeyeceğinin açıkça belirtildiği, söz konusu belgenin istenilmesinin ihalede rekabeti engelleyeceği, diğer taraftan istenen diğer TS standartına uygun TS 13111 standart belgesi dışında kalan tüm standart belgelerin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 74.6 ve 74.7'nci maddelerinde yer alan açıklamalara aykırı olduğu,

b) İdari Şartname'nin 25'inci maddesinde işin ifasında çeşitli vasıflarda 95 personelin çalıştırılmasının öngörüldüğü ve bu durumda ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesi olduğunun anlaşıldığı ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde Kamu İhale Genel Tebliği'nin 78.5'inci maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinin birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilmesi ve ihale üzerinde bırakılan istekli ile birim fiyat sözleşme imzalanmasının zorunlu olduğu, bu nedenle ihale dokümanı kapsamında tekliflerin götürü bedel üzerinden teklif sunulmasının istenilmesinin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Başvuru sahibinin (a) bölümünde yer alan iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede;

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmüne,

Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak; Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne,

Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmüne,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın satın

alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,

…

izleyen günden itibaren başlar.” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

…

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,

…

yönlerinden sırasıyla incelenir.

…

(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmüne,

Anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.

(2) Kurul tarafından gerekli görüldüğü takdirde, başvuru dilekçesi ve eklerinin bir örneğinin ilgisi nedeniyle idareye veya idarenin bağlı veya ilgili/ilişkili olduğu mercie yahut yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilir.” hükmüne,

Başvuruya konu ihaleye ait ihale ilanının “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “…4.3.3. Kalite ve standarda ilişkin belgeler 1. TS 1311 (24.06.2010) İşyerleri – Kent Temizliği için Genel Kurallar Standardına uygun hizmet veren 2. TS 13456 (05.04.2011) İşyerleri – Atıksu Kanalları ve Bunlara ait Altyapı Elemanları İçin Bakım, Onarım vb. 3. TS 12960 (07.04.2003) Sahipsiz Köpek Barınakları İçin Genel Kurallar Standardına Uygun Hizmet Veren” düzenlemesine,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler…7.5.3. 1. TS 13111 (24.06.2010) İş Yerleri - Kent Temizliği İçin Genel Kurallar Standardına Uygun Hizmet Veren
2. TS 13456 (05.04.2011) İş Yerleri - Atık Su Kanalları Ve Bunlara Ait Alt Yapı Elemanları için Bakım, Onarım vb. Hizmet Veren - Genel Kurallar Standardına Uygun Hizmet Veren İşyeri
3.TS 12960(07.04.2003)Sahipsiz Köpek Barınakları İçin Genel Kurallar Standardına Uygun Hizmet Veren” düzenlemesine yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinin (a) bölümünde yer alan iddialarının, ihale ilanında da yer alan yeterlik kriterlerine ilişkin olduğu anlaşılmış olup, ihaleye ait ihale ilanı 22.11.2016 tarihinde yayınlanmıştır. İdareye şikâyet süresi, ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren on gündür. Şikâyet başvurusunun, ihale ilanının yayım tarihini izleyen on gün geçtikten sonra 15.12.2016 tarihinde yapıldığı anlaşılmıştır. Bu iddialar bakımından başvurunun süre yönünden reddi gerekmektedir.

Başvuru sahibinin (b) bölümünde yer alan iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede;

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde

“…(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.

…

78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.

…

78.5. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinin birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilmesi ve ihale üzerinde bırakılan istekli ile birim fiyat sözleşme imzalanması zorunludur

…

78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur…” açıklamaları,

Başvuruya konu ihaleye ait zeyilname düzenlemesi ile yeniden düzenlenen İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin; a) Adı: Kent İçi Temizlik Hizmetleri, Evsel Nitelikli Çöplerin Toplanması Ve Çöp Depolama Sahasına Nakli, Muhtelif Cadde Ve Sokakların El Ve Makineler İle Temizliği, Genel Çevre Temizlik, Bakıma Muhtaç Hayvanların Yerinden Alınması, Toplatılması

b) Miktarı ve türü: 32 ay Süre İle Kent İçi Temizlik Hizmetleri, Evsel Nitelikli Çöplerin Toplanması Ve Çöp Depolama Sahasına Nakli, Muhtelif Cadde Ve Sokakların El Ve Makineler İle Temizli, Genel Çevre Temizlik, Bakıma Muhtaç Hayvanların Yerinden Alınması, Top. ve Taş.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır: …d) Standart formlar: Standart Form-KİK015.2/H: Götürü Bedel Teklif Mektubu…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, götürü bedel üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerinde bırakılan istekli ile toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme imzalanacaktır. “ düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olacaktır.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Tüm personele İdari Şartnamesinde brüt olarak gösterilen yol, mesai ve yemek yardımı parası verilecektir. Tüm personele 26 gün üzerinden nakdi olarak brüt 3,50 TL yol, 26 gün üzerinden nakdi olarak brüt 5,00 TL yemek ve mesai yardımı parası verilecek ücret bordoların da gösterecektir

Resmi Tatil Günleri Çalışacak Personel

Personel Türü Personel Sayısı 17 Ocak 2017 ve 17 Eylül 2019 Tarihleri Arası Resmi Tatil Günleri Toplam Resmi Tatil Gün Sayısı gün

Saha Sorumlusu 1 44 44 gün

Ekip Sorumlusu 4 44 176 gün

Ağır Vasıta Şoförü Operatör 23 44 1012 gün

Düz İşçi 62 44 2728 gün

Toplam 90 3960 gün

Genel Tatil Günleri İçin; personel mesai ücretleri hesaplanırken personel vasıflarına göre brüt asgari ücret üzeri oranlarını dikkate alınız. Genel tatil günlerinde usta personel ve engelli personel çalıştırılmayacaktır.

Taban Ücretler

Düz İşçiler = Brüt Asgari Ücret (65 Kişi–( 3 engelli personel dâhil ) )

Ağır Vasıta-Diğer Şoförler-Operatör = Brüt Asgari Ücret % 15 Fazlası (23 kişi)

Usta = Brüt Asgari Ücretin %15 Fazlası (2 kişi)

Ekip Sorumluları = Brüt Asgari Ücret %40 Fazlası (4kişi)

Saha Amiri = Brüt Asgari Ücretin % 60 Fazlası (1 kişi)

Toplam Personel Sayısı: 95

Teknik Şartnamede ve eklerinde belirtilen malzeme, ekipman, kıyafet, ve araçlar ile ilgili giderler ve teknik şartname 7.2 maddesinde belirtilen kontrol aracı teklif fiyata dahil edilecektir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. % 2” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihale kapsamında, 32 ay süre ile kent içi temizlik hizmetleri, evsel nitelikli çöplerin toplanması ve çöp depolama sahasına nakli, muhtelif cadde ve sokakların el ve makineler ile temizliği, genel çevre temizlik, bakıma muhtaç hayvanların yerinden alınması, toplatılmasına yönelik işlerin gerçekleştirilmek istendiği, ihalede belirlenen teklif alma yöntemi ve sözleşme türünün götürü bedel olarak belirlendiği ve personele ödenecek ücretlere ilişkin giderler ile Teknik Şartname’de belirtilen malzeme, ekipman, kıyafet ve araçlara ilişkin giderlerin teklif fiyata dahil giderler arasında sayıldığı görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanacağı, bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetlerin gösterileceği,

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarının, ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği ve bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluşan hizmetler olduğu ve bir işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesi olması durumunda bu işe ilişkin ihalede birim fiyat teklif alınması ve ihale üzerinde bırakılan istekli ile birim fiyat sözleşme imzalanmasının zorunlu olduğu anlaşılmıştır.

Başvuruya konu ihaleye ait ihale işlem dosyası içerisinde yer almayan ihale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyet hesap cetvelleri 27.12.2016 tarihli ve 2445 sayılı Kurum yazısı ile ihaleyi gerçekleştiren idareden istenilmiş olup, idarece söz konusu yazıya 28.12.2016 tarihli ve 87225 sayılı yazı ile cevap verilmiş olup, söz konusu yazı ekinde başvuruya konu ihaleye ait ihale onay belgesi ve ekinde yer alan yaklaşık maliyet hesaplamalarını gösteren hesap cetvellerinin gönderildiği görülmüştür.

İdarece gönderilen ve ihaleye ait hesaplanan yaklaşık maliyet hesabı incelendiğinde;

İhale konusu iş kapsamında yakıt giderleri idareye ait olmak üzere temizlik işlerinde çalıştırılması öngörülen toplam 22 adet araca ait çalışma süreleri üzerinden araçların toplam çalışma maliyetinin 12.120.590,08 TL, malzeme ve ekipman (kıyafet ve telsiz) giderlerinin 145.776,20 TL, 95 personele ait personel giderinin (% 20 yüklenici karı) dahil edilmek suretiyle 9.400.823,38 TL olarak hesaplanması neticesinde toplam yaklaşık maliyet tutarının 21.667.189,66 TL olarak belirlendiği,

Asgari işçilik maliyetinin ise İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde de belirtilen ve tam zamanlı olarak çalıştırılması öngörüldüğü değerlendirilen 95 personele ilişkin, KİK işçilik hesaplama modülü üzerinden brüt asgari ücret ile brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (bazı personele ilişkin ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarları uyarınca 7.834.019,48 TL olarak hesaplandığı görülmüştür.

İhale konusu işte personel maliyeti uyarınca hesaplanan asgari işçilik maliyetinin yaklaşık maliyet tutarına oranının (7.834.019,48 /21.667.189,66 TL= % 36,16) olduğu ve söz konusu işin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.1’inci maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı ihalesi olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde 95 adet personel çalıştırılmasının öngörülmesi nedeniyle ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı ihalesi olduğu ve buna istinaden ihalenin birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilmesi ve ihale üzerinde bırakılan istekli ile birim fiyat sözleşme imzalanması gerektiği yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan başvuruya konu ihale, Kamu İhale Kurulunun 04.01.2017 tarihli ve 2017/UH.I-40 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Bu çerçevede, başvuruya ilişkin olarak itirazen şikayuet başvurusunun reddine karar verilmesi gerekmekle birlikte incelemeye konu ihale, Kurulun 04.01.2017 tarihli ve 2017/UH.I-40 sayılı kararı ile iptal edildiği bu itibarla başvuru hakkında karar verilmesine yer olmadığı anlaşıldığından başvurunun reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, Başvurunun reddine, oybirliği ile karar verildi.

SORU: Hizmet ihalelerinde yaklaşık maliyetin hesaplanması için piyasadan alınan tekliflere ayrıca kar öngörmek gerekir mi? 

 

 

KAMU İHALE KURUL KARARI

 

Toplantı No : 2015/008 Gündem No : 13 Karar Tarihi : 28.01.2015 Karar No : 2015/UH.II-257

 

Şikayetçi:

Yeşil Amasya Hazır Yemek Gıda Ve Hayvancılık San.Tic.Ltd.Şti.

İhaleyi Yapan Daire:

Merzifon Huzurevi Müdürlüğü

Başvuru Tarih ve Sayısı:

29.12.2014 / 46675

Başvuruya Konu İhale:

2014/120931 İhale Kayıt Numaralı "Merzifon Huzurevi Müdürlüğüne Kuruluş Mutfağında Yemek Hizmet Alımı" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY

BAŞVURU SAHİBİ:

Yeşil Amasya Hazır Yemek Gıda ve Hayvancılık San. Tic. Ltd. Şti.,

Yeni Sanayi Sitesi Hizmet Binası Yanı C Blok No :4 AMASYA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Merzifon Huzurevi Müdürlüğü,

Şeyhşamil Caddesi No:19 05300 Merzifon/AMASYA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2014/120931İhale Kayıt Numaralı “Merzifon Huzurevi Müdürlüğüne Kuruluş Mutfağında Yemek Hizmet Alımı” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Merzifon Huzurevi Müdürlüğü tarafından 27.10.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Merzifon Huzurevi Müdürlüğüne Kuruluş Mutfağında Yemek Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak ihalenin idarece iptal edilmesi üzerine Yeşil Amasya Hazır Yemek Gıda ve Hayvancılık San. Tic. Ltd. Şti. tarafından, 29.12.2014 tarih ve 46675 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.12.2014 tarihli dilekçe ile ihalenin iptaline karşı doğrudan Kuruma başvuruda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2014/3857 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; idarece ihalenin iptal edilmesinin mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde ihale konusu işin “Merzifon Huzurevi Müdürlüğüne Kuruluş Mutfağında Pişirilmek Üzere 17.885 Tabldot Sabah Kahvaltısı, 36.630 Tabldot Öğlen ve Akşam Yemeği, 960 Tabldot Özel Gün Menüsü, 14.630 Tabldot Ara Öğün 1, 14.630 Tabldot Ara Öğün 2 ve 21.900 Litre Su Hizmeti Alımı” olduğu belirtilmiştir.

27.11.2014 tarihli ihale komisyon kararı uyarınca, incelenen ihalenin, Yeşil Amasya Hazır Yemek Gıda ve Hayv. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, bu karar üzerine idarece teklifi değerlendirme dışı bırakılan Leziz Kurumsal Yemek Hazır Gıda Temizlik Sosyal Hizmetler San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olduğu iddiasıyla yapılan şikayet başvurusu üzerine idarece ihalenin, başvuru sahibinin teklif bedelinin diğer tekliflerin ortalamasından yüzde 32 daha fazla olması, ihaledeki sınır değerin piyasa rayiçlerinin üzerinde olması ve aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında açıklama istenen teklif bileşenlerinin açıkça belirlenmemesi gerekçeleri ile iptal edildiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü bulunmaktadır.

İhale süreci incelendiğinde, idarenin yaklaşık maliyeti hesaplarken piyasa araştırması yaptığı ve bu fiyatların ortalamalarını esas aldığı, bu ortalama tutarlar içinde kârın da bulunduğu, ayrıca % 10 oranında kâr eklemek suretiyle kâr oranının yüksek belirlendiği, mükerrer hesaplanan kâr oranı nedeniyle yaklaşık maliyetin, dolayısıyla da sınır değerin yükseldiği ve bu değerin piyasa rayiçlerinin üzerinde olduğu, bu itibarla idarenin bu konudaki gerekçelerinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

Öte yandan, idarece gönderilen ihale işlem dosyasından, söz konusu ihalede 12 adet ihale dokümanı satın alındığı, 7 istekli tarafından teklif verildiği, bu tekliflerin 6 adetinin sınır değerin altında olduğu, sınır değerin altındaki tekliflerden ikisinin teklif değerlendirmesi sırasında ihale dokümanına uygun teklif hazırlamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geriye kalan 4 istekliden aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulmasının istenildiği, bu isteklilerden üçünün açıklama sunmadığı, açıklamada bulunan bir isteklinin de açıklamasının mevzuata uygun açıklamada bulunmadığı, sınır değerin üzerinde tek teklifin bulunduğu (Başvuru sahibinin teklifi) anlaşılmıştır. İsteklilerin, idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap veremedikleri göz önüne alındığında, ihalenin en yüksek teklif bedeli sunan istekli üzerinde bırakmama yönündeki takdir hakkını kullanmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı, ayrıca ortada tek geçerli teklifin bulunduğu ihalede rekabetin sağlanmadığı da birlikte değerlendirildiğinde idarece ihalenin iptalinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin on birinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddedilmesine, oyçokluğu ile karar verildi.

 

 

SORU: İdari şartnamede yer alan teklif fiyata dahil giderlerin, yaklaşık maliyet içerisinde fiyatlandırılmasına yönelik kamu ihale mevzuatında bir zorunluluk var mı?

 

 

KAMU İHALE KURULU KARARI

 

Toplantı No : 2020/045 Gündem No : 12 Karar Tarihi : 07.10.2020 Karar No : 2020/UH.I-1626

 

BAŞVURU SAHİBİ: Görkem Gıda / Ayhan ÜNAL,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE: Bilecik İl Sağlık Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE: 2020/380784 İhale Kayıt Numaralı “İl Sağlık Müdürlüğümüze Bağlı 1 Basamak Sağlık Tesislerine Yemek Hizmet Alımı” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

 

Bilecik İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 21.08.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İl Sağlık Müdürlüğümüze Bağlı 1 Basamak Sağlık Tesislerine Yemek Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Görkem Gıda / Ayhan Ünal’ın 28.08.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.09.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.09.2020 tarih ve 41422 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.09.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1431 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

 

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

 

- 28.08.2020 tarihinde idareye şikayet başvurusu üzerine idarece toplam maliyeti oluşturan tüm unsurlara yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer verildiğinin belirtildiği idarece hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetvelinde İdari Şartname'nin "Teklif fiyata dahil giderler" başlıklı 25'inci maddesi kapsamında belirtilen teklif fiyata dahil giderlere tek tek yer verilmediği, ihale dokümanında belirtilen ve toplam maliyet içerisinde yer alması gereken bütün gider kalemlerinin tek tek fiyatlandırılmadığı, örneğin ihale dokümanı ekinde yer alan Ek-6 "Yükleniciden istenilen demirbaş listesi"'nde yer alan 53 kalemden oluşan demirbaş ve ekipmanlarının tamamına yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer verilmediği, şikayet başvurularına verilen cevapta demirbaş malzeme maliyetinin Sağlık Bakanlığı MKYS ve piyasa fiyatları alınarak hesaplandığının belirtildiği, ancak 53 kalemden oluşan demirbaş malzemelerin fiyatlandırılmasının ihale dokümanı ekinde yer alan Ek-2 "Demirbaş Malzeme Teknik Şartnameleri'nde belirtilen hususlar dikkate alınmadan hazırlandığı, benzer şekilde ihale dokümanı ekinde yer alan Ek-8 "Sarf malzemeleri listesi"nde yer alan 46 kalemden oluşan sarf malzemelerinin tamamına yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer verilmediği, sarf malzemeleri listesinde belirtilen malzemelerin fiyatlandırılması yapılırken ihale dokümanı ekinde yer alan Ek-3 "Sarf malzeme teknik şartnamesi’nde belirtilen hususlara dikkat edilmediği, yaklaşık maliyet içerisine sözleşme ve genel giderlerin dahil edilmediği,

 

- İdari Şartname'nin "Fiyat farkı" başlıklı 46'ncı maddesinde yer alan düzenlemelere göre işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı verilmeyeceğinin anlaşıldığı, idarece yaklaşık maliyet hesaplanırken ihale dokümanında çalıştırılması istenen işçilerin işçilik maliyetinin 2020 yılında geçerli olan asgari ücret üzerinden hesaplandığı, Sözleşme Tasarısı'nın 9.1'inci maddesinde işe başlama tarihinin 01.01.2021 ve işi bitirme tarihinin ise 31.12.2022 olarak belirtildiği, bu nedenle yaklaşık maliyet hesaplanırken söz konusu yemek hizmet alımı işinde işçilik olarak fiyat farkı verilmeyeceğinden 2021 ve 2022 yılında asgari ücrete yapılacak olan tahmini zam oranının yaklaşık maliyet içerisine dahil edilmesi gerektiği, ancak idarece 2021 ve 2022 yıllarında asgari ücrete tahmini olarak yapılacak zam oranları işçilik maliyet hesaplamasına dahil edilmediğinden, yaklaşık maliyet hesap cetvelinde asgari ücret artışı gösterilmediğinden idarece hesaplanan yaklaşık maliyetin hatalı olduğu, ayrıca asgari ücret hesaplaması içerisine ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışma giderlerinin dahil edilmediği, açıklanan nedenlerle yaklaşık maliyetin eksik ve yanlış hesaplandığı ve kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı, yaklaşık maliyet cetvelinin ihale dokümanı düzenlemelerine uygun olarak hazırlanmadığının görüleceği, gelinen aşamada yaklaşık maliyetin düzeltilmesi veya güncellenmesinin de mümkün olmadığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,

 

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

 

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir…” hükmü,

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…f) Yaklaşık maliyet: İhale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak, Katma Değer Vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin öngörülen bedelini,…ifade eder” hükmü,

 

Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

 

(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.

 

(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

 

(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.

 

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

 

(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

 

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

 

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

 

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

 

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

 

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

 

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

 

Esas alınır.

 

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

 

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

 

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

 

a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

 

b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

 

(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.

 

(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.

 

(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.

 

(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.

 

…

 

78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir…” açıklaması yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

 

a) Adı: İl Sağlık Müdürlüğümüze Bağlı 1 Basamak Sağlık Tesislerine Yemek Hizmet Alımı

 

b) Miktarı ve türü: 1.KISIM; Sabah/Gece Kah.16.000 -Diyet Sab. Kah. 1.000-Normal Öğlen-Aksam Yem.64.000-Diyet Öğl.-Akşam Yem.2.000-Ara Öğün 550

2.Kısım; Sabah/Gece Kah.10.000-Diyet sab. Kah. 50-Normal Öğlen-Aksam Yem.31.000-Diyet Öğl.-Akşam Yem.100 Öğün-Ara Öğün 80…” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve sözleşme giderleri, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, eğitimi gideri, yaka kartı gideri,ambalaj, tahmil, tahliye, istif, tartı, muayeneye hazır hale getirme, gıda kontrol laboratuvar tahlil ücretleri, çalıştırılacak işçilerin her türlü işçilik giderleri ile bayram tatili vb. giderler, amortisman giderleri, ilaçlama gideri ile yine teknik şartnamede belirtilen diğer giderler teklif fiyata dahildir.

 

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

 

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

 

25.3.1. Hazırlanmasında her türlü gıda, temizlik, diğer malzemeler, işin ifası için gerekli olan her türlü sarf malzeme, Elektrik, Doğalgaz/LPG, Tüp, ve Su giderleri,Her türlü tesisat, sayaç, abonelik masrafları,kullanılan alanların yetkili firmalar tarafından ilaçlanması, yemeklerin bağlı birimlere taşınması, gerekli görüldüğünde gıda maddesi ve pişen yemeklerin laboratuar tahlil masrafları, çalıştırılacak personel giderleri, personel giyim giderleri, yemek taşıma, araç yakıt giderleri teklif fiyata dahildir. Ayrıca yemek hizmetinde çalıştırılacak personellerin tüm özlük hakları ve SGK sorumlulukları yüklenici firmaya aittir. Teknik Şartnamede tarif edilen tüm menülerin hazırlanması için gerekli malzeme giderleri,

 

- Teknik şartnamede belirtilen sayıdaki personelin;

 

Aşçı, En az brüt asgari ücretin %30 fazlası,

 

Aşçı yardımcısı, En az brüt asgari ücretin %20 fazlası

 

-Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler,

 

İşveren sigorta primi ile ilgili giderler,

 

- Portör muayenesine ilişkin giderler,

 

- Hizmetin ifa edileceği süre içerisinde sağlık tesislerinde kullanılan yükleniciye ve idareye ait her türlü malzemelerin bakımı onarımı, kullandığı alanların fiziki yapısının düzenlenmesi ve masrafları,

 

- Yemek taşınmasında kullanılacak Araç giderleri,

 

- Yemeklerden alınacak numuneler ile bunların tahlile gönderilmesi ve tahlil edilmesi ile ilgili giderler,

 

-İhale kapsamında çalışan işçilere sağlık tesisinde çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler de tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.

 

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

 

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

 

Kısa vadeli Sigorta kolları Prim oranı %2 (iki) dir.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “ Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacaktır. Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır.

 

46.1.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. *Sadece teklif fiyata dahil olan işçilik giderleri için fiyat farkı verilecektir. 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı resmi gazetede yayınlanan ve 29.11.2013 tarihinde yürürlüğe giren 4734/4735 sayılı Kamu İhale Kanununa göre hizmet alımlarına uygulanacak olan fiyat farkına ilişkin esasların 6. Maddesine göre fiyat farkı ödenecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İhaleye ait birim fiyat teklif cetveli ise aşağıdaki gibidir:

 

1. Kısım Gölpazarı İlçe Devlet Hastanesi ve Pazaryeri Devlet Hastanesi Malzeme Dahil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmet Alımı

 

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6 Birimi Miktarı Teklif Edilen4 Birim Fiyat Tutarı

 

1 Sabah /Gece Kahvaltısı öğün 16.000,000

 

2 Diyet Sabah Kahvaltısı öğün 1.000,000

 

3 Normal Öğlen Yemeği ve Aksam Yemeği öğün 64.000,000

 

4 Diyet Öğlen Yemeği ve Akşam Yemeği öğün 2.000,000

 

5 Ara Öğün öğün 550,000

 

Kısım Toplam Tutarı (K.D.V Hariç)

 

2. Kısım Kısım İnhisar İlçe Devlet Hastanesi ve Yenipazar İlçe Devlet Hastanesi Taşımalı Yemek Hizmet Alımı

 

A1 B2

 

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6 Birimi Miktarı Teklif Edilen4 Birim Fiyat Tutarı

 

1 Sabah /Gece Kahvaltısı öğün 10.000,000

 

2 Diyet Sabah Kahvaltısı öğün 50,000

 

3 Normal Öğlen Yemeği ve Aksam Yemeği öğün 31.000,000

 

4 Diyet Öğlen Yemeği ve Akşam Yemeği öğün 100,000

 

5 Ara Öğün öğün 80,000

 

Kısım Toplam Tutarı (K.D.V Hariç)

 

Başvuruya konu malzemeli yemek hizmet alımı ihalesinin açık ihale usulü ve kısmi teklife açık olarak gerçekleştirildiği görülmüş olup, diğer taraftan ihaleye ait doküman düzenlemeleri ve işin niteliği de dikkate alındığında başvuruya konu malzemeli yemek hizmet alımı ihalesinin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı ihalesi olduğu anlaşılmıştır.

 

İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet incelendiğinde, ihalenin her bir kısmı ile ilgili öğünlere ait menü adetlerinin, menülere ait birim fiyatların belirlendiği, bu doğrultuda ihalenin 1’inci kısmının yaklaşık maliyetinin “1.305.783,80 TL”, “ihalenin 2’nci kısmının “629.613,28 TL” olarak ve ihalenin toplam yaklaşık maliyetinin ise “1.935.397,13 TL” olarak belirlendiği görülmüştür.

 

Ayrıca söz konusu fiyatların oluşturulmasında, kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş fiyatlar, ilgili odalarca belirlenmiş fiyatlar ve piyasa araştırması fiyatlarının dikkate alındığı anlaşılmakta olup, söz konusu araştırmalar neticesinde hazırlanan yaklaşık maliyetin hesabında Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesine uygun hareket edildiği anlaşılmaktadır.

 

Diğer taraftan, yaklaşık maliyet hesabı ile ilgili olarak genel maliyet hesap cetvelinin de oluşturulduğu ve bu cetvelde demirbaş malzemenin kullanım bedeli ve sarf malzeme giderleri ile işçilik giderlerine ilişkin maliyetlerin de yer aldığı görülmüştür.

 

İşçilik maliyeti hesabında, KİK işçilik modülü verileri üzerinden [01.01.2020-31.12.2020] tarihleri arasındaki aylık brüt asgari ücret dikkate alınarak aşçı için brüt asgari ücretin (%30 fazlası), aşçı yardımcısı için ise brüt asgari ücretin %20 fazlası üzerinden hesaplama yapıldığı, ayrıca yine ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılması öngörülen personel ile ilgili maliyetin de hesaplamaya dahil edildiği görülmüştür.

 

İhaleye ait doküman düzenlemeleri incelendiğinde, isteklilerin tekliflerini öğün miktarları üzerinden belirledikleri birim teklif fiyatları üzerinden oluşturmalarının istenildiği anlaşılmakta olup, söz konusu teklif fiyatlarına dahil giderlerin ise İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde düzenlendiği ve söz konusu giderler ile ilgili olarak birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmadığı görülmüştür.

 

İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde ise, sözleşmenin uygulanmasına ve ihale konusu işin yerine getirilmesi için öngörülen ayrıntılı maliyet kalemleri ile birlikte teknik şartnamede tarif edilen tüm menülerin hazırlanması için gerekli malzeme giderleri, yine teknik şartname’de belirtilen diğer giderlerin, işçilik giderleri ile ilgili olarak teknik şartnamede belirtilen sayıda, aşçı (en az brüt asgari ücretin %30 fazlası), aşçı yardımcısı (en az brüt asgari ücretin %20 fazlası), ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler, işveren sigorta primi ile ilgili giderler vb., hizmetin ifa edileceği süre içerisinde sağlık tesislerinde kullanılan yükleniciye ve idareye ait her türlü malzemelerin bakımı onarımı, kullandığı alanların fiziki yapısının düzenlenmesi ve masrafları vb. giderlerin teklif fiyata dahil giderler olarak düzenlendiği anlaşılmıştır.

 

Şartnamelerin idarelerin ihtiyaçlarını belirleme noktasındaki takdir yetkisi çerçevesinde hazırlandığı ve bu takdir yetkisi çerçevesinde idarelerce şartnamelerde gerekli düzenlemelerin yapabileceği açıktır.

 

İdari Şartnamenin 25’inci maddesinde belirtilen teklif fiyata dahil giderlerin, teklif fiyata dahil edilmesi istenen bir takım gider kalemleri ile teknik şartnamedeki diğer giderleri de kapsayacak muhtelif ve muhtemel giderler olduğu ve söz konusu her bir giderin, yaklaşık maliyet içerisinde fiyatlandırılarak yer verilmesine yönelik bir zorunluluğun kamu ihale mevzuatında bulunmadığı anlaşılmaktadır.

 

Diğer taraftan, yaklaşık maliyet kapsamında düzenlenen demirbaş malzemeleri, sarf malzeme giderleri ile ilgili olarak hazırlanan listelerde ve yine ihale dokümanı kapsamında yer alan teknik şartnamede demirbaş malzemeleri, sarf malzeme giderleri ile ilgili olarak hazırlanan listeler incelendiğinde,

 

Demirbaş listesinde “Not: Listede belirtilmese dahi yemek imalatı ve sunumu için gerekli olan her türlü ekipman yüklenici tarafından ücretsiz sağlanacaktır…” şeklinde hususun belirtildiği,

 

Sarf malzemeleri için hazırlanan listede ise, “Listede belirtilmese dahi hizmet sunumu için gerekli tüm malzemeler yüklenici tarafından ücretsiz temin edilecektir.” şeklinde hususların da belirtildiği görülmüştür.

 

Bu kapsamda hizmet sunumu için gerekli tüm malzemelerin yüklenici tarafından tespit edilebilmesine ilişkin olarak düzenlendiği, dolayısıyla söz konusu giderlerin ayrıntılarını oluşturan araç ve gereçler ile ilgili bir sınırlama bulunmadığı, nitekim teklif fiyata dahil giderler kapsamında da yemeğin hazırlanmasında her türlü gıda, temizlik, diğer malzemeler, işin ifası için gerekli olan her türlü sarf malzemelerin de teklif fiyata dahil olarak gösterildiği görüldüğünden malzeme ayrıntılarından hareketle yaklaşık maliyetin ve dokümanın mevzuata aykırılığından bahsedilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.

 

Diğer taraftan, sözleşme giderleri ve yüklenici karının yaklaşık maliyet hesabına dahil edildiği, yaklaşık maliyet içerisinde KİK işçilik modülü verileri üzerinden [01.01.2020-31.12.2020] tarihleri arasındaki aylık brüt asgari ücret dikkate alınarak aşçı için brüt asgari ücretin %30 fazlası üzerinden, aşçı yardımcısı için ise brüt asgari ücretin %20 fazlası üzerinden hesaplanan maliyetlerin belirlendiği, ayrıca yine ulusal bayram ve çalışma günlerinde çalıştırılması öngörülen personel ile ilgili maliyetin de hesaplamaya dâhil edildiği görülmüştür.

 

Ayrıca İdari Şartnamenin “Fiyat farklı” başlıklı 46’ncı maddesinde işçiliklerle ilgili fiyat farkı düzenlemesinin yapılmadığı anlaşılmakla birlikte; anılan Şartnamenin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. *Sadece teklif fiyata dahil olan işçilik giderleri için fiyat farkı verilecektir. 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı resmi gazetede yayınlanan ve 29.11.2013 tarihinde yürürlüğe giren 4734/4735 sayılı Kamu İhale Kanununa göre hizmet alımlarına uygulanacak olan fiyat farkına ilişkin esasların 6. Maddesine göre fiyat farkı ödenecektir.” şeklinde düzenlemeye yer verildiği görülmüştür.

 

Bu nedenle söz konusu personelin işçilik maliyetleri ile ilgili fiyat farkı düzenlemesinin yapıldığı, öte yandan, yaklaşık maliyet hesabında KİK işçilik modülü verileri dikkate alınarak ihalede çalıştırılması öngörülen personelin maliyetinin ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılması öngörülen personelin maliyetinin de hesaplanarak toplam yaklaşık maliyete dâhil edildiği de görüldüğünden, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin on birinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine, oybirliği ile karar verildi.